What a Collection Makes Think: Glass Artifacts of Koray Selçik’s Collection

Yıl 2019, Cilt: 28 Sayı: 2, 549 - 569, 06.11.2019

Tümay Hazinedar Coşkun

https://doi.org/10.29135/std.606459

Cited By: 2

Öz

The publications related national and international collections are admirable that bring new data to art history and archeology. In this way, many of the works in private collections are shared with scientists and enthusiasts which is the subject of our article that is the glass works of the Koray Selçik Collection. Five glass bottles, three pendants, a bowl and a stirring rod from the glass collection will be introduced in our article. Glass bottles are examples of free blowing techniques that are widely used, especially in a tradition from Rome to Byzantium, due to the low cost and practicality of manufacture. The glass bowl in the collection, which represents the subtype of the vessels known as Hofheim Cup, which occured in the Roman period, should have been one of the luxury objects of its time. The pendants, which are rare among glass artifacts, are among the popular glass jewelry of the Roman and Byzantine periods. There is no written source about the purpose of the pendant. So these could be not only personal jewelry items, but also objects that were probably carried for health, charm and luck.  String rods began to be seen during the Roman period and are often observed in the Roman rule. But there are still discussions about its function. In this context, an example that preserved as a whole in the collection is one of the glasses to be mentioned in our text.

Anahtar Kelimeler

Roman-Byzantine, glass bottle, glass bowl, stirring rod, pendant

Özel Bir Koleksiyonun Düşündürdükleri: Koray Selçik Koleksiyonu Cam Eserlerinden Örnekler

Öz

Ulusal ve uluslararası koleksiyonlara ilişkin yayınlar, sanat tarihine ve arkeolojiye yeni veriler kazandırmaları açısından takdire değerdir. Bu yolla özel koleksiyonlardaki pek çok eserin bilim insanları ve meraklıları ile paylaşılmasına vesile olan çalışmalardan biri de yazımızın konusunu oluşturan Koray Selçik Koleksiyonu’na ait cam eserlerdir. Cam koleksiyonundan beş cam şişe, üç pendant, bir kâse ve karıştırma çubuğu makalemizde tanıtılacaktır. Cam şişeler özellikle Roma’dan Bizans’a kadar devam eden bir gelenekte, yapım maliyetinin düşüklüğüne ve pratikliğine bağlı olarak, yaygın kullanılan, serbest üfleme tekniğinde yapılmış örneklerdir. Koleksiyonda yer bulan ve Roma döneminde ortaya çıkan, literatürde Hofheim Cup diye bilinen kapların alt tipini temsil eden cam kâse, çağının lüks objelerinden biri olmalıydı. Cam eserler arasında nadir görülen pendantlar ise Roma ve Bizans devrinin sevilen cam takılarındandır. Kolye uçlarının ne amaçla yapıldığına ilişkin herhangi yazılı kaynak yoktur. Dolayısıyla bunlar sadece kişisel ziynet eşyaları olabileceği gibi aynı zamanda, muhtemelen sağlık, tılsım ve şans getirmesi için taşınılan nesnelerdi. Cam çubuklar ise Roma dönemi ile görülmeye başlanan ve Roma’nın hüküm sürdüğü yerlerde sıklıkla gözlenen, ancak işleviyle ilgili hala tartışmalar olan objelerdendir. Bu bağlamda koleksiyonda tüm halde korunabilmiş bir örnek de yine metnimizde değinilecek camlardan biridir.

Anahtar Kelimeler

cam kâse, cam çubuk, Roma-Bizans, cam şişe, pendant

Kaynakça

• Akat, Y.- Fıratlı, N. – Kocabaş, H. (1984). Hüseyin Kocabaş Koleksiyonu Cam Eserler Kataloğu/Catalogue of Glass in The Hüseyin Kocabaş Collection. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Antonaras, A. (2012). Fire and Sand. Ancient Glass in The Princeton University Art Museum. New Haven and London: Yale University Press. Atila, C. – Gürler, B. (2009). Bergama Müzesi Cam Eserleri/Glass Objects from Bergama Museum. İzmir: Çağdaş Matbaa.
• Anderson, V. R. – Stajanovic. (1987). The Chronology and Fuction of Ceramic Unguenatira, AJA 91, 105-122.
• Barag, D. (2002). Late Antique and Byzantine glass, in R.S. Bianchi et al. (eds). Reflections on Ancient Glass from the Borowski Collection, Mainz: Bible Lands Museum Jerusalem, 307–328.
• S. Baybo (2003). Patara Kazılarında(1989–2001) Ele Geçen Cam Eserler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Antalya.
• Berlin, A. (1997). The Hellenistic and Roman Pottery: The Plain Wares, Tel Anafa II. Michigan: Kelsey Museum Press.
• Canav, Ü. (1985). Ancient Glass Collection. İstanbul: Türkiye Şişe ve Cam A. Ş. Yayınları.
• Çakmakçı, Z. (2017). Ödemiş Müzesi Cam Eser Koleksiyonu. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Dusenbery, E. B. (1998). The Necropolis, The Necropolis and Catalogues of Burials and Catalog Objects by Categories, Samothrace II. New Jersey: New Jersey Princeton.
• Dündar, E. (2008). Patara Unguentariumları. Patara IV.1. İstanbul: Ege Yayınları.
• Eker, F. (2014), Kahramanmaraş Müzesi’ndeki Cam Eserler, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Entwistle, C. – Finney, P.C.(2013). Late Antique Glass Pendants in the Bristish Museum. New Light on Old Glass: Recent Research on Byzantine Mosaics and Glass. London: The British Museum Press. 131-176.
• Erten, E. (2018). Silifke Müzesi Cam Kataloğu. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Forti, L. (1967), Gli Unguentari del Primo Periodo Ellenistico, Rendiconti della Accademia di Archeologia Lettere e Belle Arti, Napoli 37, 157-172.
• Gençler, Ç. (2009), Elaiussa Sebaste Antik Yerleşimi Cam Buluntuları, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Goldstein, S. (1979). Pre-Roman and Early Roman Glass in The Corning Museum of Glass. New York: Corning Museum Published.
• Grinder – Hansen, K. (1991), Charon’s Fee in Ancient Greece, Acta Hyperborae 3, 210-230.
• Gürler, B. (2000). Tire Müzesi Cam Eserleri. Ankara: TC. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Harden, D. B. (1970), Ancient Glass II: Roman, Archaeological Journal 126, 44-77.
• Hayes, J. W. (1971), A New Type of Early Christian Ampulla, The Annual of The British School at Athens, Vol. 66, 243-248.
• Hayes, J. W. (1975). Roman and Pre-Roman Glass in The Royal Ontario Museum. Toronto: The Hunter Rose Company.
• Hellström, P. (1965). Labraunda Pottery of Classical and Later Date Terracota Lamps and Glass. Lund: CWK Gleerup.
• Isings, C. (1957). Roman Glass: From Dated Finds. Groningen: J. B. Wolters.
• Israeli, Y. (2003). Ancient Glass in The Israel Museum. The Eliahu Dobkin Collection and Other Gifts. Jerusalem: Israel Museum.
• Kasapoğlu, H. – Özdemir, S. (2013). “Cam Eserler” Antik Troas’ın Parlayan Kenti Parion (Ed. Prof. Dr. Cevat Başaran). İstanbul: Ege Yayınları, 151-163.
• Kleiner, D. E. E.(1992). Roman Sculpture. New Haven and London: Yale University Press.
• Kurtz, D. C.- Boardman, J. (1985). Thanatos. Tod und Jenseits bei den Griechen. Mainz: Zabern.
• Küçükerman, Ö. (1985). Cam Sanatı ve Geleneksel Türk Camcılığından Örnekler. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Lazar, I. (2003). The Roman Glass of Slovenia. Ljublijana: Zolozba.
• Lightfoot, C. S. (1991), A Group of Roman Perfume Bottles from Asia Minor, Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Dergisi, Özel sayı, İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları, 107-112.
• Lightfoot, C.S. – Arslan, M. (1992). Anadolu Antik Camları: Yüksel Erimtan Koleksiyonu. Ankara: Ünal Ofset Yayıncılık.
• Morin-Jean, J. (1913). La Verrerie en Gaule Sous L'empire Romain Essai de morphologie et de Chronologie, Paris: H. Laures Publisher.
• Özen, S. (2013), Cam Mezar Hediyelerinin İşlevi, Kaunos Toplantıları 2: Anadolu Antik Cam Araştırmaları Sempozyumu, 15-19, Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Özet, A. (1998). Dipten Gelen Parıltı. Ankara: TC. Kültür Bakanlığı Kültür ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayınları
• Özgümüş, Ü. (2000). Anadolu Camcılığı. İstanbul: Pera Turizm Yayıncılık.
• Öztürk, N. (2013). Erzurum Müzesi Cam Eserleri. Erzurum: Mega Ofset.
• Plinius (1991). Natural History (Çev. Healy, J. F.). London: Penguin Books.
• Saldern, A. V. (1980). Ancient and Byzantine Glass from Sardis. Archaeological Exploration of Sardis The Corning Museum of Sardis. Londra: Harvard University Press.
• Simonett, C. (1941). Tessiner Gräberfelder. Monographien zur Ur-und Frühgeschichte der Schweiz III, Basel: Velag E. Birkhäuser&Cie.
• Smith, W. (1859). Dictionary of Greek and Roman Antiquities. Boston: Little, Brown and Company.
• Smith, J. C. (1982), A Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala, Knossos. The Annual of the British School at Athens, Vol. 77, 255-293.
• Spaer, M. (2001). Ancient Glass in the Israel Museum, Beads and Other Small Objects, Jerusalem: Israil Museum Published.
• Stern, E. M. (2001). Roman, Byzantine and Early Medieval Glass. Ostfildern-Ruit: Hatje Cantz Publishers.
• Taştemür, E. (2007), Klaros Cam Eserleri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Whitehouse, D. (2003). Roman Glass in the Corning Museum of Glass Volume 3. NewYork: Hudson Hills Press.
• Vessberg, O. (1952), Roman Glass in Cyprus, ApArch 7, 109-165.
• Yurtseven, F. (2006), Tarsus Köyü Garajı Mezar Buluntuları, Anadolu 31, 91-121.