A Child’s Zihgir Found in Konya Gevale Castle Excavation in 2019 and Comparative Research

Yıl 2022, Cilt: 31 Sayı: 2, 1235 - 1251, 31.12.2022

Erkan Aygör , Musa Acar

https://doi.org/10.29135/std.1100426

Cited By: 1

Öz

Our reason for conducting this study was that no previous publications and studies encountered a child’s zihgir (thumb ring) as a tangible cultural asset. It was aimed to prove that the zihgir, which was found in Konya Gevale Castle, was mentioned in verbal sources and belonged to a 5-6-year-old child. For this purpose, three main methods were determined. The first method involved the comparison of the thumb measurements of the zihgir (sagittal diameter, coronal diameter) to the thumb measurements of today’s children by utilizing the science of anthropology in the field of health sciences. In this process, the thumb measurements of 800 children aged 4, 5, 6, and 7, 200 children in each age group, were taken. These measurements directly corresponded to the dimensions of the zihgir found in Konya Gevale Castle in the measurements of the children aged 5-6. The second main source of the data included the measurements of zihgirs that are currently used by children who take part in traditional archery today, and when these measurements were compared to the anthropological analysis results, it was seen that the measurements increased in direct proportion to the age groups. Considering that the age of starting the sport of traditional archery today is 7, the current zihgir measurement results were considered to confirm the initial comparison results. The final data included the measurements of zihgirs belonging to adults. In the analysis in reverse, it was found that the zihgir found in Gevale Castle could not have belonged to an adult because the circular shape, size, form, and dimensions of zihgirs belonging to adults were not compatible with the zihgir analyzed in this study. As a result of the combination of all these data, it was concluded that the zihgir that was found in Konya Gevale Castle belonged to a child. Moreover, the approximate age range of the child was also found. The zihgir has always had a significant place in the history and art of Turkish archery. It has been used by men in combat, hunting, sport, practice, and as an accessory. It is known that women have also worn it as an accessory. Our knowledge about zihgir usage among children is mostly based on written and verbal sources about archery. Information about the teaching of archery to children has been included not only in Chinese sources in the pre-Islamic period but also in hadiths and advisories in the Islamic period. Accordingly, it is understood that archery has been taught starting in childhood. Archery Lodges in the Ottoman Era admitted new students based on certain criteria. However, in our research, a zihgir for children could not be encountered in museums or private collections. The zihgir, which was found during the excavations in Konya Gevale Castle in 2019, proved the usage of the zihgir by children at early ages (5-6 years old) based on the anthropological data that were obtained, as well as the zihgir measurements of children who take part in traditional archery today. Studies on the zihgir are currently new, and there is no comprehensive classification or research yet. The storage areas of museums probably include zihgirs for children. The child’s zihgir found in Gevale Castle fills a significant gap in the field in terms of guidance and a reference for future studies.

Anahtar Kelimeler

Gevale, Children’s Zihgir, Archery in Children, Ring, Anthropology

Konya Gevale Kalesi 2019 Yılı Kazısında Bulunan Bir Çocuk Zihgiri ve Karşılaştırmalı Araştırması

Öz

Çalışmayı ele almamızdaki amaç, daha önce yayınlarda ve araştırmalarda çocuk zihgiri ile karşılaşılmamasında yatmaktadır. Konya Gevale Kalesinde ele geçen zihgirin, sözlü kaynaklarda geçtiği gibi, 5-6 yaşlarında bir çocuğa ait olduğu ispat edilmek istenmiştir. Bunun için üç ana metot belirlenmiştir. İlki Sağlık Bilimleri alanında Antropoloji biliminden yararlanarak sayısal ölçümler ışığında zihgir ölçüsünün günümüz çocukları ile karşılaştırması şeklinde gerçekleşmiştir. İkinci ana veri günümüzde geleneksel okçuluk sporu yapan çocukların kullandıkları zihgirlerin ölçüleri olmuştur. Bu bilgiler de ilk Antropolojik analizlerle karşılaştırılarak ölçülere göre yaş aralıklarının aynı olduğu ortaya çıkmıştır. Son veri yetişkinlere ait zihgir ölçüleridir. Tersten giderek yetişkinlerin zihgirlerinin dairesel formu ve büyüklüğünün bir çocuğa ait olamayacağı ispat edilmiştir. Zihgir, erkeklerde savaş, av, spor, talim ve takı maksadıyla kullanılmıştır. Kadınlarda ise aksesuar yüzük olarak varlığı bilinmektedir. Çocuklar ile ilgili bilgilerimiz daha çok okçuluk ile ilgili yazılı ve sözlü bilgilere dayanmaktadır. Gerek İslam Öncesi Çin kaynakları gerek İslami dönemdeki hadisler ve tavsiyeler okçuluğun çocuklara öğretilmesi ile ilgili bilgiler ihtiva etmektedir. Böylece okçuluğun çocuk yaşta başlanarak öğretildiği anlaşılmaktadır. Osmanlı dönemi Okçuluk Tekkeleri belli kurallara göre yeni öğrenciler kabul ediyorlardı. Ancak çalışmalarımızda gerek müzelerde ve gerekse özel koleksiyonlarda çocuk zihgirine rastlanmamıştır. Konya Gevale Kalesinde 2019 yılı kazı çalışmalarında bulunan zihgir, antropoloji biliminin verileriyle ve günümüz de geleneksel okçuluk sporu yapan çocuklardaki zihgir ölçüleri ile daha küçük yaşlardan (5-6 yaşından) itibaren zihgirin kullanımını ispat etmiş olmaktadır. Zihgir konusundaki çalışmalar henüz yeni olup tam bir tasnif ve araştırma yapılmamıştır. Muhtemelen müzelerin depolarında çocuk zihgirleri de vardır. İleriki çalışmalara da yardımcı olması ve kaynaklık etmesi bakımından Gevale Kalesi çocuk zihgiri alandaki önemli bir boşluğu doldurmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gevale, Çocuk Zihgiri, Çocuklarda Okçuluk, Yüzük, Antropoloji

Kaynakça

• Acar, Ş. M. (2013). Osmanlıda Sportif Atıcılık Nişan Taşları, İstanbul.
• Göksu, E. (2018).Okla Yükselen Millet Türklerde Ok ve Okçuluk, İstanbul.
• Kahraman, A. (1995). Osmanlı Devleti’nde Spor, Ankara.
• Karpowicz. A. (2018). Osmanlı Türk Yayları İmali ve Tasarım, (Çev. M. Yılmaz Akbulut), İstanbul.
• Konyalı, İ.H. (1964). Abideleri ve Kitabeleri İle Konya Tarihi, Konya.
• Küçükaşçı S. M. (2013).Yüzük, İslam Ansiklopedisi, 57-58.
• Oruç, Z. (2017). Selçuklularda Bir Hâkimiyet Alâmeti Olan Mühür-Yüzük Ve Kullanımı Üzerine Bir Değerlendirme, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, (10/54), 340-349.
• Ölmez, N. F. ve Özdamar, H.(2017). Bir Yüzüğün Öyküsü: Zihgir, İdil, (6/33), 1555-1579.
• Önder, M. (1971) Mevlâna Şehri Konya, Ankara.
• Pala, İskender,(1989). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Cilt:2, Ankara.
• Şükün, Z. (1944). Zihgir, Farsça-Türkçe lûgat: Gencinei Güftar; Ferhengi Ziya, 1098.
• Tietze, A. and Lazard, G. (1967), Persian Loanwords in Anatolian Turkish, Oriens, Vol. 20, 125-168.
• Turan, O. (1958).Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi Vesikalar, Ankara.
• Uzunçarşılı, İ. H. (1972). Osmanlı Tarihi, C. I, Ankara,
• Ünal, H. R. (2018). Beçin Kazılarının 15 Yılı (1995-2009), Muğla.
• Yavuz, K. ve Canatar, M.(2010), Mustafa Kani Bey Okçuluk Kitabı 1836, İstanbul.
• Yücel, Ü. (1999). Türk Okçuluğu, Ankara.