Evsel Atık Sudan Çökeltmeyle Fosfat Giderim Metotlarının Karşılaştırılması

Yıl 2005, Cilt: 1 Sayı: 26, 51 - 58, 01.06.2005

Şükrü Dursun

Öz

Atıksu arıtma tesislerinde uygulanan klasik arıtım yöntemleri fosfat gideriminde yeterince etkili olmamaktadır. Bu sebeple biyolojik ve kimyasal fosfor giderim sistemleri geliştirilmiştir. Ancak atıksudan fosfat gideriminde her sistem aynı oranda verim sağlamamaktadır. Bu çalışmada, atıksudan fosfat giderimi için kimyasal çöktürme yöntemi kullanılmıştır. Koagülant olarak kullanılan alüminyum sülfat, demir sülfat ve kireç Jar Testine tabi tutulmuştur. Her koagülant değişik dozlarda ve suyun değişik pH’larında kullanılmıştır. Böylece, koagülantların fosfat giderimindeki performansı karşılaştırılmıştır. Deneylerde Konya Başarakavak Arıtma Tesisi giriş suyu kullanılmıştır. Demir sülfat (86.4 mg/L dozu) ile pH 9’de ortofosfatta %76, toplam fosfatta %38 oranında giderim verimi elde edilmiştir. Alüminyum sülfat (84.8 mg/L dozu) ile pH 8’de ortofosfatta %73, toplam fosfatta %31 oranında giderim verimi elde edilmiştir. Uygun pH ve polielektrolit dozu seçimiyle %100’e varan fosfat giderim verimi elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fosfat, deşarj, ötrofikasyon, kimyasal çöktürme, ortofosfat

Comparison of the Phosphate Removal By Precipitation from the Domestic Wastewater

Öz

Classical wastewater treatment processes are not effective enough in removal of the phosphate. For this reason, biological and chemical phosphate removal systems are developed. However, every system cannot give the same output in removing phosphate from the wastewater. In this study, chemical precipitation method was used to remove the phosphate from the wastewater. Aluminium sulphate, ferrous sulphate and lime were used in the jar test as the coagulants. Each coagulant was used in different doses and at the different pH values of the wastewater. Thus, the coagulants performance in removal of the phosphate was compared. Konya Başarakavak Treatment Unit influent water was used in the research. About 76 % orthophosphate and 38 % total phosphate removals were obtained using 86.4 mg/L of ferrous sulphate at pH 9 and 73 % orthophosphate and 31 % total phosphate removals were obtained by precipitating 84.8 mg/L of aluminium sulphate at pH 8. Up to 100 % phosphate removal was found with application of right pH and polyelectrolit dose.

Anahtar Kelimeler

Phosphate, discharge, eutrophication, chemical precipitation, orthophosphate

Kaynakça

• Karpuzcu, M., Çevre kirlenmesi ve kontrolü, İTÜ Matbaası, İstanbul (1991)
• Muslu, Y., Su temini ve çevre sağlığı, Cilt III, İTÜ Matbaası, İstanbul (1985)
• Hurst, C. J., Knudsen, G., R., McInerney, M., J., Stetzenbach, L., D., Walter, M., V., Manuel of enviromental microbiology, ASM Press, Washington (1997).
• Kargı, F., Çevre mühendisliğinde biyoprosesler, Dokuz Eylül Ün. Mühendislik Fakültesi Basım Ünitesi, İzmir (1993).
• Muslu, Atıksuların arıtılması, İ.T.Ü. Matbaası, İstanbul (1994).
• Y., Atıksuların arıtılması, İ.T.Ü. Matbaası, İstanbul (1994).
• Yalçın, H., Gürü, M. Su teknolojisi, Palme Yayıncılık, Ankara (2002).
• Metcalf & Eddy, Wastewater engineering: Treatment disposal reuse, TATA McGraw-Hill Publishing Company LTD., New Delhi (1991).
• Hammer, Mark, J., Water and wastewater technology, John Wiley and Sons, Washington, (1975)
• Fush, G., W., Chen Min, Microbiological Basis of Phosphate Removal in the Activated Sludge Process for the Treatment of Wastewater, Microbial Ecology, 2, 119-138, (1975).
• Divrikoğlu, F. Azotlu atıksuların arıtılması, Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Ün., Fen Bilimleri Enstitüsü (1994).
• Şengül, F., Atıksularda fosfor arıtımı, Uluslararası Çevre’87 Sem. Bildirileri, İstanbul, 547-555 (1987).
• Topacık, D., Atıksu artıma tesisi işletilmesi, İ.T.Ü. Matbaası, İstanbul (1987).
• Li, j., Xu, N.S., Su, W.W. Online estimation of stirred-tank microbial photobioreactor cultures based on dissolved oxygen measurement. Biochem. Engin. J. 14;51-65 (2003).
• Erenler, E., Göl ve Deniz Sularının Fosfor Eliminasyonu ile Korunması, Uluslararası çevre sorunları sempozyumu tebliğleri, İstanbul, 115-125 (1991).
• Hao, O. J., Member, ASCE and Chang, C. H., Metal Toxicity on Phosphate Removal in Pure Culture and in Activated Sludge Systems, J. Environ. Engin., 114, 1, 38-53 (1988).
• Henze, M, Harremoes, P., Jansen, J., C., Arvin, E., Wastewater treatment biological and chemical processes, Chapter 8-10, Springer, (1996).
• Özgen, S., Sürücü, G., Kanalizasyon Sularının Fiziko-Kimyasal Arıtımında Sodyum Aluminat Kullanımı, Çevre’83 II. Ulusal Çevre Mühendisliği Sempozyumu, İzmir (1983).
• Küçükhemek, M., Başarakavak (Konya) atıksu arıtma tesisi veriminin belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Ün. Fen Bilimleri Enstitüsü (1999).
• Clesceri, L.S., Greenlerg, A.E., Trussell, R.R., Standard methods for the examination of water and wastewater, American Public Health Association, Washington (1989).
• Şengül,F., ve Küçükgül, E.Y., Çevre mühendisliğinde fiziksel-kimyasal temel işlemler ve süreçler, D.E.Ü. Mühendislik Fakültesi Basım Ünitesi, İzmir (1997).
• Hemler, R and Hespanhol, I. Water pollution control: A guide to the use of water quality management principles, WHO/UNEP, London, (1997).