YUNANİSTAN TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN TÜRK KARASULARININ GENİŞLİĞİNİN LOZAN BARIŞ ANDLAŞMASI İLE 3 MİL OLARAK BELİRLENDİĞİNE DAİR TEZİN ULUSLARARASI ANDLAŞMALAR HUKUKU ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2025, Cilt: 33 Sayı: 2, 1251 - 1283, 30.06.2025

Tuğçe İsayev

https://doi.org/10.15337/suhfd.1615454

Öz

Türkiye ile Yunanistan arasında karasularının sınırlandırılması konusunda sorunlar yaşanmaktadır. Bu sorunlar ile ilgili olarak taraflar çeşitli tezler ileri sürmektedir. Yunanistan tarafından ileri sürülen tezlerden birine göre Türk karasularının genişliği Lozan Barış Andlaşması ile 3 mil olarak belirlenmiştir. Bu çalışmanın amacı, Yunanistan’ın tezini uluslararası andlaşmalar hukuku ve uluslararası andlaşmaların yorumlanmasına dair kurallar bağlamında değerlendirmektir. Bu değerlendirme yapılırken 1969 tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi’nin uluslararası andlaşmaların yorumlanması ile ilgili düzenlemeleri esas alınacaktır. Çalışma ile ulaşılan sonuç çerçevesinde Yunanistan’ın tezi uluslararası andlaşmaların yorumlanmasına ilişkin temel yorum kuralları, tamamlayıcı yorum kuralları ve ilgili yorum teknikleri bakımından değerlendirildiğinde kabul edilemezdir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye ve Yunanistan’ın Karasularının Sınırlandırılması Sorunu , Türk Karasularının Genişliği , Lozan Barış Andlaşması , 1969 Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi , Uluslararası Andlaşmaların Yorumlanması.

EVALUATION OF THE THESIS PROPOSED BY GREECE ON THE DETERMINATION OF THE BREADTH OF TURKISH TERRITORIAL WATERS AS 3 MILES BY THE LAUSANNE PEACE TREATY WITHIN THE FRAMEWORK OF INTERNATIONAL TREATIES LAW

Öz

Problems are experienced regarding the delimitation of territorial waters between Turkey and Greece. The parties put forward various thesis in relation to these problems. According to one of the thesis put forward by Greece, the breadth of Turkish territorial waters was determined as 3 miles with the Lausanne Peace Treaty. The aim of this study is to evaluate Greece's thesis in the context of international treaties law and rules for the interpretation of international treaties. In this evaluation, the regulations of the 1969 Vienna Convention on the Law of Treaties regarding the interpretation of international treaties will be taken as a basis. According to the conclusion reached in this study, Greece's thesis is unacceptable when evaluated in terms of basic interpretation rules, complementary interpretation rules, and related interpretation techniques regarding the interpretation of international treaties.

Anahtar Kelimeler

Turkey and Greece Territorial Waters Delimitation Issue , Turkish Territorial Waters Breadth , Lausanne Peace Treaty , 1969 Vienna Convention on the Law of Treaties , Interpretation of International Treaties.

Kaynakça

• ACER, Yücel / KAYA, İbrahim: Uluslararası Hukuk Temel Ders Kitabı, Ankara 2014.
• AKİPEK, Ömer İlhan: Devletler Hukuku Birinci Kitap, Ankara 1963.
• AKİPEK, Ömer İlhan: Devletler Hukuku İkinci Kitap, Ankara 1965.
• AKSAR, Yusuf: Teori ve Uygulamada Uluslararası Hukuk I, Ankara 2019.
• AKSAR, Yusuf: Temel Metinler ve Davalarla Uluslararası Hukuk, Ankara 2021.
• AKYOL, Taha: Bilinmeyen Lozan, İstanbul 2014.
• ARI, Tayyar: “Ege Sorunu ve Türk-Yunan İlişkileri: Son Gelişmeler Işı ğında Karasuları ve Hava Sahası Sorunları”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 50, S. 1, 1995, s. 51-68.
• BAŞEREN, Sertaç Hami: Ege Sorunları, Ankara 2006.
• BAYILLIOĞLU, Uğur: Uluslararası Hukuk Açısından Ege Karasuları Sınırlandırması, Ankara 2011.
• BAYKAL, Ferit Hakan: Deniz Hukuku Çalışmaları, İstanbul 1998.
• BİLSEL, Cemil: Devletler Arasında Andlaşmalar, İstanbul 1936.
• BİLSEL, Cemil: Lozan, İstanbul 2023.
• BÖLÜKBAŞI, Deniz: Turkey and Greece: The Aegean Dispute, A Unique Case in International Law, Londra 2004.
• BROWNLIE, Ian: Principles of Public International Law, New York 2002. BRUNO, Simma / TAMS, Christian J. : 1969 Vienna Convention: Article 60 Termination or Suspension of the Operation of a Treaty as a Consequence of Its Breach, Corten, Olivier / Klein, Pierre (Editörler), The Vienna Conventions on the Law of Treaties: A Commentary, Oxford 2011, s. 1379-1382.
• BUDAK, Mustafa: Misak-ı Milli’den Lozan’a İdealden Gerçeğe Türk Dış Politikası, İstanbul 2014.
• CASSESE, Antonio: International Law, New York 2005.
• CAŞIN, Mesut Hakkı: Modern Uluslararası Hukukun Temel Esasları, İstanbul 2020.
• CAŞIN, Mesut Hakkı: Uluslararası Andlaşmalar Hukuku, İstanbul 2020.
• CHATİNAKROB, Thanapat: “Material Breach and its Exception: An Analysis of a ‘Humanitarian Character’”, IALS Student Law Review, C. 5, 2018, s. 43-54.
• COŞKUN, Alev: 1922-1923 Diplomat İnönü-Lozan, İstanbul 2019.
• CROZAT, Charles (Çeviren: Edip F. Çelik): Devletler Umumi Hukuku Cilt: I, İstanbul 1950.
• ÇAKMAK, Cenap: Uluslararası Hukuk Giriş, Teori ve Uygulama Bir Uluslararası İlişkiler Yaklaşımı, Bursa 2014.
• ÇELİK, Edip F.: Milletlerarası Hukuk Birinci Kitap, İstanbul 1987.
• ÇELİK, Edip F.: Milletlerarası Hukuk İkinci Kitap, İstanbul 1987.
• DEMİRCİ, Sevtap: Belgelerle Lozan, İstanbul 2011.
• DOĞAN, İlyas: Devletler Hukuku, Ankara 2016.
• DOTHAN, Shai: “The Three Traditional Approaches to Treaty Interpretation: A Current Application to the European Court of Human Rights”, Fordham International Law Journal, C. 42, N. 3, 2019, s. 765-794.
• ERHAN, Çağrı / KÜRKÇÜOĞLU, Ömer: Lozan Gelişmeleri, Erhan, Çağrı (Editör), Yaşayan Lozan, Ankara 2003, s.17-98.
• EROĞLU, Hamza: Devletler Umumi Hukuku, Ankara 1984.
• FISKATORIS, Taxiarchis / SVICEVIC, Marko: Treaty Law, Hauck, Sué González / Kunz, Raffaela / Milas, Max (Editörler), Public International Law: A Multi-Perspective Approach, New York 2024, s. 161-180.
• FITZMAURICE, G. G. : “Law and Procedure of the International Court of Justice: Treaty Interpretation and Certain Other Treaty Points”, British Year Book of International Law, C. 28, 1951, s. 1-28.
• GARDINER, Richard: Treaty Interpretation, Oxford 2017.
• GÖNLÜBOL, Mehmet: Barış Zamanında Sahil Sularının (Karasuları ve Bitişik Bölge) Hukuki Statüsü, Ankara 1959.
• GÜNDÜZ, Aslan: Milletlerarası Hukuk: Konu Anlatımı, Temel Belgeler, Örnek Kararlar, Ankara 2018.
• HOGG, James F. : "The International Court: Rules of Treaty Interpretation", Minnesota Law Review, C. 43, S. 3, 1959, s. 369-442.
• İLERİ, Suphi Nuri: Türk Basınında Lozan – Suphi Nuri İleri’nin Lozan Mektup ve Makaleleri, İstanbul 2023.
• KARACAN, Ali Naci: Lozan, İstanbul 2009.
• KARAGEDİKLİ, Gürer: 90 Soruda Lozan Barış Antlaşması, Ankara 2013.
• KATSOUFROS, Theodoros: Ege Deniziyle İlgili Türk Yunan Uyuşmazlıkları, Vaner, Semih (Editör), Türk–Yunan Uyuşmazlığı, İstanbul 1990, s. 76–94.
• KAYA, İslam Safa, Uluslararası Hukuk Temel Bilgiler, Ankara 2022.
• KAYA, İslam Safa: Uluslararası Hukuk Mevzuatı, Ankara 2023.
• KESKİN, Funda: Lozan Antlaşması’nın Hukuksal Etkileri, Erhan, Çağrı (Editör), Yaşayan Lozan, Ankara 2003, s. 98-106.
• KIRGIS, Frederic L. Jr. : ”Some Lingering Questions about Article 60 of the Vienna Convention on the Law of Treaties", Cornell International Law Journal, C. 22, 1989, s. 549-573.
• KOLB, Robert: The Law of Treaties: An Introduction, Northampton 2016.
• KUMAR, Vanya: "Whose Intentionality Is It Anyway? Analogizing the Literary Theory Architecture for International Treaty Interpreation", Journal of Indian Law and Society, C. 13, N. 1, 2022, s. 17-34.
• KURAN, Selami: Uluslararası Deniz Hukuku, İstanbul 2016.
• KURAN, Selami / AYDIN OKUR, Derya / SARIBEYOĞLU, Meltem / GÜNEL, Reşat Volkan: Uluslararası Hukuk Temel Metinler, İstanbul 2014.
• MALANCZUK, Peter: Akehurst’s Modern Introduction to International Law, London New York 1997.
• MERAY, Seha L.: Devletler Hukukuna Giriş Birinci Cilt, Ankara 1968.
• MERAY, Seha L.: Devletler Hukukuna Giriş İkinci Cilt, Ankara 1975.
• MERAY, Seha L.: Lozan Barış Konferansı – Tutanaklar – Belgeler, İstanbul 2023.
• MERRILLS, J. G. : "Two Approaches to Treaty Interpretation", Australian Year Book of International Law, C. 4, 1968-1969, s. 55-82.
• MOR, Hasan: Uluslararası Hukuk Perspektifinden Türk Dış Politikasında Ege Denizi Karasuları ve Kıta Sahanlığı Sorunları, Konya 2016.
• MOR, Hasan: Uluslararası Hukuka Giriş I Kavramsal Çerçeve, Konum, Gelişim, Kaynaklar, Konya 2019.
• MORRISON, Richard: "Efficient Breach of International Agreements", Denver Journal of International Law and Policy, C. 23, N. 1, 1997, s. 183-222.
• ODMAN, Tevfik: Karasularının Genişliği Sorunu, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1990.
• ÖRSTEN ESİRGEN, Seda: Hukuki Sonuçlarıyla Lozan, Ankara 2023. ÖZERSAY, Kudret: Adalar Sorunu, Erhan, Çağrı (Editör), Yaşayan Lozan, Ankara 2003, s. 169-191.
• ÖZMAN, M. Aydoğan: “Lozan Andlaşmalarında Ege Adalarının Hukuki Statüsü”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 43, S. 3, 1988, s. 197-206.
• ÖZMAN, Aydoğan: Deniz Hukuku I: Kaynaklar, Kişiler, Nesneler, Ulusal Deniz Alanları, Ankara 2006.
• PAZARCI, Hüseyin, Ege’de Deniz Sorunlarında Türk ve Yunan Görüşleri: Hukuki Açıdan, Ege’de Deniz Sorunları Semineri, Ankara 1986, s. 79-93.
• PAZARCI, Hüseyin: Lozan Antlaşması’ndan 1974’e Kadar Ege’ye İlişkin Gelişmeler ve Yunanistan’ın Ege Politikası, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı (Editör), Tarih Boyunca Türk-Yunan İlişkileri (20 Temmuz 1974’e Kadar), Ankara 1986, s. 19-34.
• PAZARCI, Hüseyin: “Ege Adalarının Hukuksal Statüsü”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 43, S. 3, 1988, s. 151-162.
• PAZARCI, Hüseyin: Türk Dış Politikasının Başlıca Sorunları, Ankara 2015.
• PAZARCI, Hüseyin: Uluslararası Hukuk Dersleri 1. Kitap, Ankara 2021.
• PAZARCI, Hüseyin: Uluslararası Hukuk Dersleri 2. Kitap, Ankara 2021.
• PAZARCI, Hüseyin: Uluslararası Hukuk Açısından Lozan Andlaş ması’nın Anlamı ve Sınırlar, Kuruç, Bilsay / Coşkun, M. Alev / Öymen, Onur / Pazarcı, Hüseyin (Editörler), 100. Yılında Lozan’ın Önemi, İstanbul 2023, s. 121-130.
• PİRİM, Ceren Zeynep: “Andlaşmalar Hukuku ve Uluslararası Sorumluluk Hukukunun Kesişim Noktasında Exceptio Inadimplenti Non Est Adimplendum”, Public and Private International Law Bulletin, C. 41, 2021, s. 979–999.
• POROY, Mehmet Akif: Şematik Uluslararası Hukuk Ders Kitabı, Ankara 2024.
• RAFTOPOULOS, Evangelos: “The Crisis Over Imia Rocks, IJMCL, C. 12, S. 4, 1997, s. 427-446.
• REÇBER, Kamuran: Uluslararası Hukuk, Bursa 2016.
• SHAW, Malcolm N. : (Çevirenler: Acer, Yücel; Kaya, İbrahim; Demirtepe, M. Turgut; Şimşek, G. Engin): Uluslararası Hukuk, Ankara 2018.
• SLOMANSON, William R. : Fundamental Perspectives on International Law, Boston 2011.
• SONYEL, Salahi: Gizli Belgelerle Lozan Konferansı’nın Perde Arkası, Ankara, 2006.
• SUR, Melda: Uluslararası Hukukun Esasları, İstanbul 2024.
• ŞİMŞİR, Bilal: Lozan Günlüğü, Ankara 2012.
• TAMMELO, Ilmar: “Treaty Interpretation and Considerations of Justice”, Revue Belge de Droit International Belgian Review of International Law, C. 5, S. 1, 1969, s. 80-86.
• TANAKA, Yoshifumi: The International Law of the Sea, Cambridge 2015.
• TANÖR, Bülent: Osmanlı Türk Anayasal Gelişmeleri, İstanbul 2024. TOLUNER, Sevim: Milletlerarası Hukuk Dersleri Devletin Yetkisi (Yer ve Kişiler Bakımından Çevresi ve Niteliği), İstanbul 1974.
• UZUN, Elif: Uluslararası Hukukta Andlaşmaların Esaslı İhlal Nedeniyle Sona Erdirilmesi ve Askıya Alınması, İstanbul 2013.
• UZUN, Elif: Milletlerarası Hukuka Aykırı Eylemlerinden Dolayı Devletin Sorumluluğu, Ankara 2016.
• ÜNAL, Şeref: Devletler Hukukuna Giriş, Ankara 2003.
• XIOURI, Maria: In The Breach of a Treaty: State Responses in International Law, Leiden 2021.
• YAYCI, Cihat: Yunanistan Talepleri (Ege Sorunları) Soru ve Cevaplarla, Ankara 2020.
• https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc002/kanuntbmmc002/kanuntbmmc00200343.pdf, (Erişim Tarihi: 03.09.2024).
• https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc012/kanuntbmmc012/kanuntbmmc01202106.pdf, (Erişim Tarihi: 03.09.2024).
• https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc047/kanuntbmmc047/kanuntbmmc04700476.pdf, (Erişim Tarihi: 03.09.2024).
• https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2674.pdf, (Erişim Tarihi: 03.09.2024).
• https://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/unclos_e.pdf, (Erişim Tarihi: 03.09.2024).
• https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/commentaries/9_6_2001.pdf, (Erişim Tarihi: 04.09.2024).
• https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/conventions/1_1_1969.pdf, (Erişim Tarihi: 04.09.2024).
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/permanent-court-of-international-justice/serie_B/B_11/01_Service_postal_polonais_a_Danzig_Avis_consultatif.pdf, (Erişim Tarihi: 24.12.2024).
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/permanent-court-of-international-justice/serie_B/B_12/01_Article_3_du_traite_de_Lausanne_Avis_consultatif.pdf, (Erişim Tarihi: 24.12.2024).
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/permanent-court-of-international-justice/serie_B/B_08/Jaworzina_Avis_consultatif.pdf, (Erişim Tarihi: 24.12.2024).
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/permanent-court-of-international-justice/serie_AB/AB_64/01_Ecoles_minoritaires_Avis_consultatif.pdf, (Erişim Tarihi: 24.12.2024).
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/permanent-court-of-international-justice/serie_A/A_01/03_Wimbledon_Arret_08_1923.pdf, (Erişim Tarihi: 24.12.2024).
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/permanent-court-of-international-justice/serie_B/B_07/01_Acquisition_de_la_nationalite_polonaise_Avis_consultatif.pdf, (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/permanent-court-of-international-justice/serie_B/B_10/01_Echange_des_populations_grecques_et_turques_Avis_consultatif.pdf, (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/permanent-court-of-international-justice/serie_A/A_07/17_Interets_allemands_en_Haute_Silesie_polonaise_Fond_Arret.pdf, (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/case-related/3/003-19480528-ADV-01-00-EN.pdf, (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/case-related/9/009-19500303-ADV-01-00-EN.pdf, (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/case-related/12/012-19510528-ADV-01-00-EN.pdf, (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/case-related/1/001-19490409-JUD-01-00-EN.pdf, (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/case-related/7/007-19501120-JUD-01-00-EN.pdf, (Erişim Tarihi: 25.12.2024).