Michael Graham Moore Eğitim Teknolojisi Alanına Önemli Katkılar Sağlayan Kişi

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 1, 113 - 119, 14.03.2013

Mehmet Horzum

Öz

Michael Graham Moore Eğitim Teknolojisi Alanına Önemli Katkılar Sağlayan Kişi
Michael K. BARBOUR& Thomas C. REEVES (Çev. Mehmet Barış HORZUM)

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Bischoff, W. R., Bisconer, S. W., Kooker, B. M., & Woods, L. C. (1996). Transactional distance and interactive television in the distance education of health professionals. American Journal of Distance Education, 10 (3), 4-19.
• Bunker, E. L. (2003). The history of distance education through the eyes of the International Council for Distance Education. In M. G. Moore & W. G. Anderson (Eds.), Handbook of distanc eeducation (pp. 49-66). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Garrison, R. (2000). Theoretical challenges for distance education in the 21 st century: A shift from structural to transactional issues. International Review of Research in Open and Distance Learning, 1(1), 1-17. Retrieved on September 7, 2004 from http: //www.irrodl.org/content/v1.1/randy.pdf
• Gunawardena, C. N. & McIsaac, M. S. (2004). Distance education. In D. H. Jonassen (Ed.), Handbook of research on educational communications and technology (pp. 355-395). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Hillman, D. C. A., Willis, D. J. & Gunawardena, C. N. (1994). Learner-interface interaction in distance education: An extension of contemporary models and strategies for practitioners. American Journal of Distance Education, 8(2), 30-42.
• Januszewski, A, & Yeaman, A. (2001). Educational technology: The development of a concept. New York: Libraries Unlimited.
• Jung, I. (2001). Building a theoretical framework of web-based instruction in the context of distance education. British Journal of Educational Technology, 32(5), 525-534.
• Kearsley, G. (Ed.) (2004). Online learning: Personal reflections on the transformation of education. Englewood Cliffs, NJ: Educational Technology Publications.
• Khan, B. H. (Ed.) (2001). Web-based training. Englewood Cliffs, NJ: Educational Technology Publications.
• Kuhn, T. S. (1970). The structure of scientific revolutions (2nd ed.). Chicago, IL: The University of Chicago Press. Lowell, N. O. (2004). An investigation of factors contributing to perceived transactional distance in an online setting. Unpublished doctoral dissertation, University of Northern Colorado, Greeley.
• Moore, M. G. (1973). Toward a theory of independent learning and teaching. Journal of Higher Education, 19(12), 661-6
• Moore, M. G. (1983). The individual adult learner. In M. Tight (Ed.), Adult Learning and Education (pp. 153-168). London: Croom Helm.
• Moore, M. G. (1989). Editorial: Three types of interaction. American Journal of Distanc eEducation, 3(2), 1-6.
• Moore, M. G. (1997). Lessons from history. The American Journal of Distance Education, 11(1), 1–5.
• Moore, M. G. (2002). Learning thenecessaryprinciples. TheAmericanJournal of DistanceEducation, 16(3), 129–130.
• Moore, M. G. (2003). Handbook of distance education. The American Journal of Distance Education, 17(2), 73–75.
• Saba, F. & Shearer, R. (1994). Verifying key theoretical concepts in a dynamic model of distance education. American Journal of Distance Education, 9 (3), 36-59.
• Saba, F. (2003). Distance education theory, methodology, and epistemology: A pragmatic paradigm. In M. G. Moore & W. G. Anderson (Eds.), Handbook of distance education (pp. 3-20). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Stein, D. (2004). Course structure: Most important factor in student satisfaction. Distance Education Report, 8(3), F1. Sutton, L. A. (2001). The principle of vicarious interaction in computer-mediated communications. International Journal of Educational Telecommunications, 7 (3), 223-242. Çeviri Sahibinden
• Moore’un eğitim teknolojisi alanına en büyük katkısının bakış açısı kazandırmasından geldiği ifade edilebilir. Bu bakış açısı bakmak ve görmek arasındaki fark gibidir. Moore uzaktan eğitime bakarken uzak olan şeyin ne olduğu sorgusu ile uzaktan eğitime ve eğitim teknolojisi alanına çok büyük kazanımlar sağlamıştır. Diğer bir önemli konum Moore’un kuramını oluştururken bilimin birikimli ilerlemesine yaptığı vurgu da görülmektedir. Kuramını Dewey’in Transaction kavramından yola çıkarak Kuhn’dan etkilenerek şekillendirmiştir. Bu yönüyle aslında Moore alanda çalışanlara bilimin üç temel taşı olan sorgulama, gözlem yapma ve literatüre hakim olmayla şekillendiğini geliştiğini göstermesi oldukça önemlidir. Biyografik Öykü Moore’un uzaktan eğitim alanındaki öncülüğü ile tanışmam yüksek lisans tezimi yazarken başladı. Ardından doktora derslerinde birebir kuramlarıyla tanışmam gerçekleşti. Son olarak da doktora tezi olarak Moore’un transaksiyonel uzaklık kuramını çalıştım (Bakınız: Horzum, 2007). Bu tez kapsamında
• Moore ile yüz yüze olmasa da sanal ortamdan yazışma, konuşma, tanışma ve öğrenme fırsatı elde ettim. Tezimi tamamladığımda alandaki uzmanlığım Moore’un kuramını temel alacak nitelik kazandı. Daha sonra uzmanlık alanım temelinde bu konuyla ilgili çalışmalar yayınladım (Bakınız: Horzum, 2011a; 2011b; baskıda) ve çalışmaya devam ettiklerim var.
• Bunlardan benim için en önemlisi olan uzaktan öğrenme kuramlarını konu alan bir kitap yazmaktır. Ancak bu kitabı hala tamamlayabilmiş değilim. Ancak tamamladığımda Moore’dan öğrendiğim ve felsefesini yansıttığı “ben 92 yaşındayım ama öğrenmek için hala geç değil” felsefesi ile uzaktan öğrenmeye yönelik bir kuram geliştirmek isterim. Trabsaksiyonel Uzaklık Kuramı Bu kuram doktora tezimin konusunu oluşturduğu için benim için ayrı bir öneme sahiptir. Kuramla ilgili bu çeviriye ek olarak çalışmalarım sırasında öğrendiğim dört temel nokta ön plana çıkmıştır. Bunlardan ilki bir kuramın oluşturulması ve kabulü için uzun bir sürece ihtiyacı olduğudur. Kuramın ilk adımları 1972 yılındaki bir makale ile atılmasına rağmen Moore tarafından 2005 yılına kadar yenilenerek ve geliştirilerek devam ettiğini gördüm. Hala kuramla ilgili çalışanlar farklı konular ve değişkenlerle 2013 yılında bile kuramı çalışmaya devam etmektedirler.
• Buradan ilk çıkarımım bir kuramın süreç içinde kendini yenileyerek ve gelişerek devam etmesi ve alana ışık tutacak nitelik kazanmasıydı. Yani iyi bir kuram ilk ortaya çıktığı günden günümüze kadar gelişim göstermeli ve kendini güncelleyebilecek bir nitelik taşımalıdır. Kuramla ilgili ikinci çıkarımım kuramın diğer uzaktan öğrenme kuramlarını kapsayıcı ve onların çıkış noktalarını içerecek bir niteliğe sahip olmasıdır. Uzaktan öğrenme ile ilgili kuramlar incelendiğinde bağımsızlık, endüstrileşme, iletişim ve etkileşim, eşitlik, transaksiyonel kontrol, transaksiyonel bulunuşluk, sorgulama topluluğu kuramlarının varsayımları ve çıkış noktalarının birçoğu Moore’un kuramının boyutları ya da eleştirilerindendir. Bu durumun iki nedeni olabilir. Birincisi Moore’un kuramının alandaki ilk önemli kuram olması ikincisi ise süreç içinde Moore’un kuramını güncellerken diğer kuramlardan etkilenerek yeni unsurları kurama eklemesi olabilir. Üçüncü çıkarım ise kuramın aslında günümüzde çok yoğun olarak yüz yüze öğrenmede vurgulanan yapılandırmacı yaklaşımı 1970’li yıllarda uzaktan eğitimde kullanmayı önermesidir. Kuramın üç temel bileşeni özerklik, diyalog ve yapıdır. Özerklik öğrencinin öğrenmede merkezde olmasını, diyalog öğrencinin aktifliği ve sorgulamasını, yapı ise öğrencilerin bireysel farklılıklarına yönelik öğrenmeyi vurgulamaktadır. Bu yönüyle aslında yapılandırmacı yaklaşımın ön plana çıkardığı hayat boyu öğrenme, bağımsız öğrenme, öğrenci merkezlilik, öz-yönetimli öğrenme, akran öğrenmesi, yaparak yaşayarak öğrenme gibi temel kavramlar uzaktan eğitim kuramlarının içinde yer almaktadır. Bu durum uzaktan eğitimin yüz yüze eğitimdeki güncel yönelimlerde geçmişi olan ve temellerini oluşturmuş bir uygulama şekli olduğunu ortaya çıkarmaktadır.
• Son olarak kuramın değişkenleri ve Moore’un vurguladığı uzaktan eğitimde, teknolojik araçlar kadar eğitim içeriğinin tasarımı ve oluşturulmasıyla ilgili unsurların öneminin anlaşılması gerçekten önemlidir. Aslında bu Moore’un literatüre hakim olması ve eğitim teknolojisi alanından geliyor olmasından kaynaklanıyor olabilir. Çünkü eğitim teknolojisi alanı Kozma ve Clark arasında yıllarca süren “eğitimde teknoloji mi yoksa içerik mi daha önemlidir?” tartışmasıyla zaman kaybetmiş ancak konuyla ilgili ciddi bir bilimsel birikimde elde etmiştir. Yine alandaki teknolojinin etkisini gösteren “güle güle öğretmen” yani öğretmene artık ihtiyaç yoktur çünkü teknoloji öğretmenin bütün işlevini yerine getirmektedir ile “aptal makine” yani hiçbir şeye yaramayan bir araç olarak düşünülen teknoloji paradoksundan elde edilen bilgi birikimleri Moore’u etkilemiş olabilir. Son noktayı Moore’un da ifade ettiği gibi uzaktan eğitimdeki karar vericiler ve yöneticilerin uzaktan eğitimin ne olduğunu ve kuramsal olarak anlamını bilen kişilerden oluşması gerektiğini vurgulayarak koymak isterim. Bunu vurgulamamın en önemli yönü ülkemizdeki uzaktan eğitim uygulamalarının ya tamamen mühendislik fakültelerinin elinde teknolojik araçlar ve teknik yönden ele alındığını ya da sadece eğitimciler yönünden içerik tasarımı olarak ele alındığını görmekteyiz. Bu yönüyle iki tarafta yukarıdaki paradoksları yaşamak durumunda kalmaktadır. Ya araçlara gereğinden fazla önem verilmekte ya da aptal makine olarak görülmektedir. Uzaktan eğitimin bence unutulan en önemli yönü ekip çalışması gerektirdiğidir. Bu ekibin içinde teknik ve teknolojik alanda çalışanlar kadar eğitim alanında çalışanlara da ihtiyaç olduğu unutulmamalıdır. Ek Kaynaklar Horzum, M. B. (2007). İnternet tabanlı eğitimde etkileşimsel uzaklığın öğrenci başarısı, doyumu ve öz-yeterlik algısına etkisi
• . Doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Horzum, M. B. (2011a). Transaksiyonel Uzaklık Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Karma Öğrenme Öğrencilerinin Transaksiyonel Uzaklık Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(3), 1571-1587.
• Horzum, M. B. (2011b). Uzaktan Eğitimde Uzaklığın Boyutları Ve Tasarımı: Coğrafi Uzaklığa Karşın Transaksiyonel (Psikolojik Ve İletişimsel) Uzaklığın Azaltılması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 95-118.
• Horzum, M. B. (Baskıda). Interaction, structure, social presence, and satisfaction in online learning. Journal of Mathematics, Science and Technology Education. Demir Kaymak, Z. ve Horzum, M. B. (Baskıda). Çevrimiçi öğrenme öğrencilerinin çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluk düzeyleri, algıladıkları yapı ve etkileşim arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi.