Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Anneler ile Tipik Gelişim Gösteren Çocuğa Sahip Annelerin Psikolojik Sağlamlık, İyilik Hali ve Mutluluk Düzeylerinin İncelenmesi

Year 2015, Volume: 5 Issue: 3, 142 - 150, 14.12.2015

Adem Peker , Yüksel Eroğlu , Neslihan Özcan

https://doi.org/10.19126/suje.31984

Cited By: 17

Abstract

Bu çalışmada özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynler ile sağlıklı çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik sağlamlık, iyilik hali ve mutluluk düzeylerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırma 86 tanesi özel gereksinimli çocuğa, 86 tanesi ise sağlıklı çocuğa sahip toplam 172 ebeveynle yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama araçları olarak Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği, Oxford Mutluluk Ölçeği ve İyilik Hali Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada sağlıklı çocuğa sahip ve özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik sağlamlık, iyilik hali ve mutlulukla ilişkili ölçeklerden aldıkları puanlar açısından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığı bağımsız örneklemlerde t testi kullanılarak incelenmiş ve t-testi sonuçlarına ilişkin etki büyüklükleri hesaplanmıştır. Analizler PASW Statistics 18 programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik sağlamlık, mutluluk ve iyilik hali puanlarının, sağlıklı çocuğa ebeveynlerin psikolojik sağlamlık, mutluluk ve iyilik hali puanlarından daha düşük olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynler, sağlıklı çocuğa sahip ebeveynler

References

• Akandere, M., Acar, M. ve Baştuğ, G. (2009). Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 23-32.
• Akın, A. ve Fidan, M. (2012, April). The validity and reliability of the Turkish version of the Flourishing Scale. Paper presented at the 3rd Internatıonal Conference on New Trends in Education and their Implications (ICONTE-2012), April, 26-28, Antalya, Turkey.
• Anthony, E. J. ve Cohler, B. (1987). The ınvulnerable child. New York: Guilford.
• Aysan, F. ve Özben, Ş. (2007). Engelli çocuğu olan anne babaların yaşam kalitelerine ilişkin değişkenlerin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 1-6.
• Bayraklı, H. ve Kaner, S. (2012). Zihinsel engelli ve engelli olmayan çocuğa sahip annelerde yılmazlığa etki eden değişkenlerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (2), 927-943.
• Block, J. ve Kremen, A.M. (1996). IQ and ego-resiliency: Conceptual and empricial connections and seperateness. Journal of Personality and Social Psychology, 70, 349-361.
• Ceylan, R. ve Aral, N. (2007). Association of depression in mothers of disabled children with the child's participation in integrated education, Perceptual and Motor Skills, 105, 649-653.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrance Earlbaum Associates.
• Dereli, F. ve Okur, S. (2008). Engelli çocuğa sahip olan ailelerin depresyon durumunun belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 25, 164-168.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bülletin, 95, 542-575.
• Diener, E., Wirtz, D., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D., Oishi, S., & Biswas-Diener, R. (2009). New measures of well-being: Flourishing and positive and negative feelings. Social Indicators Research, 39, 247-266.
• Doğan, M. (2010). İşitme engelli çocuğu olan ve olmayan ana-babaların stres, depresyon ve sürekli kaygı belirtileri yönünden karşılaştırılması. International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 2(3), 231-246.
• Doğan, S. (2010). Zihin engelli çocuğu olan ailelerin eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, T. (2015). Kısa psikolojik sağlamlık ölçeği’nin türkçeye uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
• Doğan, T. ve Çötok, N. A. (2011). Oxford mutluluk ölçeği kısa formunun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 165-172.
• Eroğlu, Y., Akbaba, S., Adıgüzel, O. ve Peker, A. (2014). Learned resourcefulness and coping with stress in mothers of children with disabilities. Eurasian Journal of Educational Research, 55, 243-262.
• Esdaile, S. A. ve Greenwood, K.M (2003). A comparison of mothers’ and fathers’ experience of parenting stress and attributions for parent child interaction outcomes. Occupational Therapy International, 10, 115-126.
• Flaherty E. M. ve Glidden L. M. (2000). Positive adjustment in parents rearing children with Down syndrome. Early Education and Development, 11, 407–422.
• Greeff, A. P. ve Aspeling, E. (2007). Resiliency in South-African and Belgian single-parent families. Acta Academia, 39(2), 139–157.
• Hastings, R.P. , Allen, R. , McDermott, K. ve Still, D. (2002). Factors related to positive perceptions in parents of children with ıntellectual disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities 15, 269-275.
• Hastings R.P. ve Taunt H.M. (2002). Positive perceptions in families of children with developmental disabilities. American Journal on Mental Retardation, 107, 116–127.
• Helff C.M. ve Glidden L.M. (1998). More positive or less negative? Trends in research on adjustment of families rearing children with developmental disabilities. Mental Retardation, 36, 457-464.
• Hills, P. ve Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: A compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences, 33, 1073-1082.
• Huppert, F. A. (2009). A new approach to reducing disorder and improving well-being. In E. Diener (Ed.) Perspectives on psychological science, 4, 108–111.
• Keyes, C. L. M. ve Haidt, J. (2003). Flourishing: Positive psychology and the life well lived. Washington DC: American Psychological Association.
• Kronenbeger, W.G. ve Thompson, R. J. Jr. (1992). Psychological adaptation of mothers of children with spina bifida: Association with dimensions of social relationships. Journal of Pediatric Psychology, 17, 1-14.
• Luthar, S. S., Cicchetti, D. ve Becker, B. (2000). Research on resilience: Response to commentaries. Child Development, 71(3), 573-575.
• Luthar, S. S. ve Zigler, E. (1991). Vulnerability and competence: A review of research on resilience in childhood. American Journal of Orthopsychiatry, 61, 6-22.
• Macias, M.M, Saylor, C.F, Rowe, B.P. ve diğerleri (2003). Age-related parenting stress differences in mothers of children with spina bifida. Psychological Reports, 93, 1223-1232.
• Myers, D.G. ve Diener, E. (1995).Who is happy? Psychological Science, 6, l0-17.
• Ryff, C.D. ve Singer, B. (1998). The contours of positive human health. Psychological Inquiry, 9, 1–28.
• Ryff, C.D., Singer, B., Dienberg Love, G. ve Essex, M. J. (1998). Resilience in adulthood and later life. In J. Lomranz (Ed.), Handbook of aging and mental health (pp. 69–96). New York: Plenum.
• Scorgie, K., Wilgosh, L. ve Sobsey, D. (2004). The experience of transformation in parents of children with disabilities: Theoretical considerations, Developmental Disabilities Bulletin, 32(1), 84-110.
• Seltzer, M.M, Greenberg, J.S, Floyd, F.J. ve diğerleri (2001). Life course impacts of parenting a child with a disability. American Journal of Mental Retardation, 106, 265-286.
• Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P. ve Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15, 194–200.
• Şengül, S. ve Baykan, H. (2013). Zihinsel engelli çocukların annelerinde depresyon, anksiyete ve stresle başa çıkma tutumları. Kocatepe Tıp Dergisi, 14, 30-39.