Sınıf Öğretmenlerinin Mülteci Öğrencilere Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 2, 310 - 323, 25.08.2017

Halil İbrahim Sağlam Nezaket İlksen Kanbur

https://doi.org/10.19126/suje.335877

Cited By: 58

Öz

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarını incelemektir. Bu amaçla üç alt boyuttan oluşan 24 maddelik Mülteci Öğrenci Tutum Ölçeği (MÖTÖ) geliştirilmiştir. Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı .91 olan ölçeğin alt boyutları "iletişim", "uyum", "yeterlik"tir. Ölçek, 2016-2017 eğitim öğretim yılında Sakarya İlinde çalışan 267’si kadın (%53), 234’ü (%47) erkek olmak üzere toplam 501 sınıf öğretmenine uygulanmıştır. Kolmogorov-Smirnov testi sonucunda dağılımların normal olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Cinsiyet, sınıfta mülteci öğrenci olup olmama durumu için t-testi; okul çevresinin bulunduğu sosyoekonomik düzey değişenleri için tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin cinsiyetlerine göre mülteci öğrencilere yönelik tutumlarının “yeterlik” boyutunda erkek öğretmenler lehine; okulun bulunduğu sosyoekonomik çevreye göre orta sosyoekonomik çevre lehine; sınıflarında mülteci öğrenci olup olmama durumuna göre “iletişim” boyutu hariç sınıflarında mülteci öğrenci bulunan öğretmenler lehine anlamlı bir şekilde farklılaştığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mülteci, mülteci öğrenci, sınıf öğretmeni, ilkokul

Kaynakça

• Akşit, G., Bozok, M. ve Bozok, N. (2015). Zorunlu göç, sorunlu karşılaşmalar: hisar köyü, nevşehir’deki suriyeli göçmenler örneği. Maltepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 92-116.
• Apak, H. (2014). Suriyeli göçmenlerin kente uyumları: Mardin örneği. Mukaddime, 5(2), 53-70.
• Baltacı, H. (2014). Göçmen öğrencilerin başarı durumunu etkileyen etmenlerin okul yöneticisi, öğretmen, veli ve öğrencilerin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kıbrıs.
• Balkar, B., Şahin, S. ve Işıklı Babahan, N. (2016). Geçici eğitim merkezlerinde (GEM) görev yapan suriyeli öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar. Eğitimde Kuram ve Uygulama,12(6), 1290-1310.
• Beter, Ö. (2006). Sınırlar Ötesi Umutlar, Mülteci Çocuklar. Ankara: SABEV Yayınları.
• Bingöl, A. S. ve Özdemir, M. Ç. (2014). Almanya ve Hollanda’da Türk Göçmen işçi çocuklarına uygulanan eğitim politikaları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 134-157.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Bozan, İ. (2014). Türkiye’de iç göç hareketleri ve göçün eğitim üzerindeki etkisi: Bir durum çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Börü, N. ve Boyacı, A. (2016). Göçmen öğrencilerin eğitim-öğretim ortamlarında karşılaştıkları sorunlar: Eskişehir ili örneği. Electronic Turkish Studies, 11(14), 123-158.
• Deniz, O. ve Yıldız, M. Z. (2016). 2011 depreminin Van kentindeki sığınmacılar üzerine etkisi. Doğu Coğrafya Dergisi, 21(35), 63-74.
• Er, A. R. ve Bayındır, N. (2015). İlkokula giden mülteci çocuklara yönelik sınıf öğretmenlerinin pedagojik yaklaşımları. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 175-185. DOI: 10.20860/ijoses.08223
• Ereş, F. (2015). Türkiye’de göçmen eğitimi sorunsalı ve göçmen eğitiminde farklılığın yönetimi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 17-30.
• Eroğlu Ö. B. ve Gülcan, G. M. (2016). Göçle gelen ailelerin ve çocuklarının eğitim sorunları (Mersin İli Örneği). K. Beycioğlu, N. Özer, D. Koşar, İ. Şahin (Ed.), Eğitim Yönetimi Araştırmaları içinde (ss. 219-238). Ankara: Pegem Akademi. 1. Baskı. DOI: 10.14527/978-605-318-393-8.
• Güneş, M. (2013). Uluslararası göçün tetikleyicileri; Suriye’den Türkiye’ye zorunlu göçün Cilvegözü örneği ile yansımaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Turgut Özal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karatas, S. (2015). Teachers’ views on multicultural education: Sample of Antalya. Anthropologist, 19(2), 373-380.
• Kılcan, B., Çepni, O. ve Kılınç, A. Ç. (2017). Mülteci öğrencilere yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Journal of Human Sciences, 14(2), 1045-1057. DOI: 10.14687/jhs.v14i2.4324
• Kıratlı, T. (2011). Mülteci ve sığınmacıların toplumsal görünümü (Türkiye Örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Korkut, K. ve Babaoğlan, E. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 269-282.
• Körükmez, L. ve Südaş, İ. (2015). Göçler Ülkesi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Maya, İ. (2016). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin çok kültürlü sınıf ortamlarında sınıf yönetiminde karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunlar için kullandıkları stratejiler. K. Beycioğlu, N. Özer, D. Koşar, İ. Şahin (Ed.), Eğitim Yönetimi Araştırmaları içinde (ss. 428-434). Ankara: Pegem Akademi. 1. Baskı. DOI: 10.14527/978-605-318-393-8.
• Nar, B. (2008). Göçün eğitime ve eğitim yönetimine etkileri (Dilovası örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Özdemir, Ç. (2016). Sivas ilinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin okul iklimine etkisine ilişkin görüşlerin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Özer, Y. Y., Komsuoğlu, A. ve Ateşok, Z. Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 76-110.
• Özözen Danacı, M., Eran, N., Çetin, Z., Pınarcık, Ö. ve Bahtiyar, M. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin çok kültürlü eğitime yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(2), 73-86.
• Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences (Joses), 1(1), 154-164.
• Polat, S. ve Rengi, Ö. (2014). Sınıf öğretmenlerinin kültürel farklılık algıları ve kültürlerarası duyarlılıkları. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, 6(3), 135-156.
• Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri: Bir bütünleştirme önerisi. Göç Dergisi, 3(1), 65- 81.
• Sarıtaş, E., Şahin, Ü. ve Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle karşılaşılan sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 208-229.
• Taştekin, E., Bozkurt Yükçü, Ş., İzoğlu, A., Güngör, İ., Işık Uslu, E. A. ve Demircioğlu, H. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin çokkültürlü eğitime yönelik tutumlarının ve algılarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Araştırmaları Dergisi (HÜNER), 2(1), 1-20.
• Topkaya, Y. ve Akdağ, H. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının suriyeli sığınmacılar hakkındaki görüşleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 767-786.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu [TBMMİHİK], (2013). Ülkemize sığınan Suriye vatandaşlarının barındıkları çadırkentler hakkında inceleme rapor-3. http://docplayer.biz.tr/13080179Ulkemize-siginan-suriye-vatandaslarinin barindiklari cadirkentler-hakkinda-inceleme-raporu-3.html adresinden 11.10.2016 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Birleşmiş Milletler Uluslararası Çocuklara Yardım Fonu [UNICEF], (2016). Türkiye’de Kayıp Bir Kuşak Oluşmasını Önlemek. http://www.unicefturk.org/public/uploads/files/10.2016_ Children%20of%20Syria_revised_TR.pdf adresinden 20.01.2017 tarihinde erişilmiştir.
• Uzun, E. M. ve Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1),72-83.
• Tunç, A. Ş. (2015). Mülteci davranışı ve toplumsal etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere ilişkin bir değerlendirme. Tesam Akademi Dergisi, 2(2), 29-63.
• Ünal, S. (2014). Türkiye’nin beklenmedik konukları: "Öteki" bağlamında yabancı göçmen ve mülteci deneyimi. Zeitschriftfürdie Welt der Türken Journal of World of Turks, 6(3), 65-89.
• Yazıcı, S., Başol, G. ve Toprak, G. (2009). Öğretmenlerin çok kültürlü eğitim tutumları: Bir güvenirlik ve geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 229-242.
• Zolberg, A. R. ve Benda, P. M. (2001). Global migrants, global refugees: Problems and solutions. New York: Berghahn Books.