Utilization of Literary Texts in Values Education: The Sample of Muhadarat by Fatma Aliye

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 4, 720 - 729, 30.12.2017

Mehmet Özdemir Feride İdi Tulumcu

https://doi.org/10.19126/suje.377548

Cited By: 4

Öz

Literary texts and literary products are an important mediator in the teaching and transmission of values. Literary works emerge as a more effective and important means than offering direct to readers with aesthetic concern, not by "direct" but by "good", "sincere" and socially sustainable values. Along with the Tanzimat period, novels based on poetry and oral tradition have also been introduced, such as novels and stories. Fatma Aliye Hanım is the first female novelist and she is confronted during this period. Fatma Aliye Hanım, who has novels and articles on different topics, has written the moral values and teachings in the first novel Muhadarat, which she wrote. The aim of this study was to determine the values in the novel named Muhadarat, which was the first work of Fatma Aliye Hanım and which was pointed out by different researchers and which emphasized the role of literary texts in value teaching. In the research, document analysis method which is one of the qualitative research methods was used. The content of the research was analyzed by content analysis. As a result of the research, it has been found that in the novel of Muhadrat, many values, especially good morals, loyalty, loyalty and goodness, are involved.

Anahtar Kelimeler

Values education, character development, Fatma Aliye Hanım, Muhadarat

Değerler Eğitiminde Edebi Eserlerden Yararlanma: Fatma Aliye’nin Muhadarat Romanı Örneği

Öz

Değerlerin öğretiminde ve aktarılmasında edebi metinler ve edebiyat ürünleri önemli bir vasıtadır. Edebî eserler iyiyi, güzeli, doğruyu ve toplumu ayakta tutan değerleri “doğrudan” değil de sezdirerek ve estetik bir kaygı ile okuyucuya sunduğundan daha etkili ve önemli bir vasıta olarak karşımıza çıkmaktadır. Tanzimat dönemi ile birlikte şiir ve sözlü geleneğe dayanan edebiyatımıza roman ve hikâye gibi yeni türler de girmiştir. Fatma Aliye Hanım ile deilk kadın romancı olarak bu dönemde karşılaşırız. Farklı konularda roman ve makaleleri bulunan Fatma Aliye Hanım, yazmış olduğu ilk romanı Muhadarat’ta ahlaki değerleri ve öğreticiliği ön planda tutmuştur. Bu çalışmanın amacı da Türk edebiyatı tarihinde önemli bir yeri olan Fatma Aliye Hanım’ın ilk eseri olan ve farklı araştırmacılar tarafından ahlaki yönü öne çıkarılan Muhadarat isimli romanında yer alan değerleri tespit etmek ve edebi metinlerin değer öğretimindeki rolünü vurgulamak olmuştur. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda Muhadarat romanında, başta güzel ahlak, sadakat, vefa ve iyilik olmak üzere birçok değerin yer aldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değerler eğitimi, karakter gelişimi, Fatma Aliye Hanım, Muhadarat

Kaynakça

• Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Almerico, G. M. (2014). BuildingCharacter Through Literacy With Children’s Literature. Research in Higher Education Journal, 26, 1-13. Aras, G. (2014). İnsan ve Toplum: Edebiyat ve Değerler Eğitimi. Akademik Bakış Dergisi, 44. http://dergipark.gov.tr/abuhsbd/issue/32936/365897 adresinden erişilmiştir. Cemiloğlu, M. (2009). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi (5. Baskı). Bursa: Alfa Akademi. Edgington, W. D. (2002). To Promote Character Education, Use Literature for Children and Adolescents. The Social Studies, 93(3), 113-116. DOI:10.1080/00377990209599893. Er, D. (2011). Fatma Aliye (Topuz) Hanım (1862-1936) ve Kadının Toplumdaki Yeri Hakkındaki Fikirleri. E-Journal Of New World Sciences Academy, 6(2), 380-395. Fatma Aliye Hanım (1996). Muhadarat (Yayına Haz. Emel Aşa). İstanbul: Enderun Kitabevi. Fatma Aliye Hanım (2012). Muhadarat (Yayına Haz. Fazıl Gökçek). İstanbul: Özgür Yayınları. Karaca, Ş. (2011). Fatma Aliye Hanım’ın Türk Kadın Haklarının Düşünsel Temellerine Katkıları. Karadeniz Araştırmaları, 31, 93-110. Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları. Karatay, H. (2007). Dil Edinimi ve Değer Öğretimi Sürecinde Masalın Önemi ve İşlevi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 463-475. Kavcar, C. (1999). Edebiyat ve Eğitim. Genişletilmiş 3. Basım. Ankara: Engin Yayıncılık. Kırtıl, O. (2003), “Fatma Âliye ve Muhâdarât’ı”. Kadın Araştırmaları Dergisi, 8, 101-26. Leming, J. S. (2000). Tell Me A Story: An Evaluation Of A Literature-Based Character Education Programme. Journal of Moral Education, 29(4), 413-427, DOI:10.1080/713679388. Meydan, H. (2014). Okulda Değerler Eğitiminin Yeri ve Değerler Eğitimi Yaklaşımları Üzerine Bir Değerlendirme. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 93-108. Naylor, D. T. ve Diem, R. (1987). Elementary and Middle School Social Studies. New York: Random House. Özdemir, M. ve Kaplan, T. (2015). Ahmet Mithat Efendi’nin “Çingene” Romanında Çingene Gerçeği İle İlgili Öne Çıkan Değerler. RouteEducationalandSocialScienceJournal, 2(1), 115-129. Sever, S. (2000). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı Yayınları. Şen, Ü. (2007). Milli Eğitim Bakanlığının 2005 Yılında Tavsiye Ettiği 100Temel Eser Yoluyla Türkçe Eğitiminde DeğerlerÖğretimi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. TDK (2009). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Yazıcı, K. (2006). Değerler Eğitimine Genel Bir Bakış. TÜBAR, 19, 499-522.