Öğretmen Adaylarının Çevreye Yönelik Ekosentrik, Antroposentrik ve Antipatik Tutumları

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 61 - 75, 15.04.2018

Hafife Bozdemir Melike Faiz

https://doi.org/10.19126/suje.330546

Cited By: 17

Öz

Araştırmada,
öğretmen adaylarının çevreye yönelik antroposentrik, ekosentrik ve antipatik
tutumlarını belirlemek, bazı değişkenler açısından incelemek ve boyutlar
arasındaki ilişkiyi tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışmada betimsel yöntem
kullanılmıştır. 800 öğretmen adayı ile yürütülen araştırmanın verileri Erten
(2007) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Ekosentrik, Antroposentrik ve Çevreye
Yönelik Antipatik Tutum Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel
istatistikler, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans analizi
kullanılmıştır. İlişkinin belirlenmesi için de Pearson Momentler Çarpımı
Korelasyon Katsayısı hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda ekosentrik tutumların
kız öğrenciler, antipatik tutum puanlarının erkek öğrenciler lehine olduğu görülmüştür.
Sınıf düzeyine bakıldığında sınıf düzeyi arttıkça ekosentrik tutum puanlarının
arttığı ve antipatik tutum puanlarının azaldığı tespit edilmiştir. Öğrenim
görülen program açısından öğretmen adaylarının antipatik tutum puanlarında
Sosyal Bilgiler Eğitimi öğretmen adayları lehine anlamlı bir farklılık
bulunmuştur. Bu sonuçlara ek olarak ekosentrik tutumla antroposentrik tutum
arasında pozitif yönde; antipatik tutum arasında negatif yönde; antroposentrik
ve antipatik tutumlar arasında da pozitif yönde anlamlı bir ilişki
saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Ekosentrik, antroposentrik, antipatik tutum, öğretmen adayları

Kaynakça

• Atasoy, E. ve Ertürk, H. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum ve Çevre Bilgisi Üzerine Bir Alan Araştırması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 105-122.
• Ateş, M. ve Karatepe, A. (2013). Üniversite Öğrencilerinin “Çevre” Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla Analizi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (2), 1327- 1348.
• Atlı, K., Uzun, N., Saraç, C., Sağlam, N. ve Sağlam, S. (2015). Öğrencilerin Ekosentrik, Antroposentrik Ve Çevreye Yönelik Antipatik Tutumlarının Akademik Başarıları İle İlişkisi. International Journal of Innovative Research in Education, 2(1), 39-47.Aydın, F. (2011). Üniversite Öğrencilerinin “Çevre” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 26, 25-44.
• Bahar, M., Bağ, H. ve Bozkurt, O. (2008). Pre-Service Science Teachers' Understandings of An Environmental Issue: Ozone Layer Depletion, Ekoloji, 18(69), 51-58.
• Cardeiro, R.W. ve Sayler, R.D. (1994). Student Knowledge of Environmental and Natural Resource Issues in The Pacific Northwest. Journal of Natural Resources Life Science Education, 23(2), 132-136.
• Casey, P.J. ve Scott K. (2006). Environmental Concern And Behaviour in An Australian Sample Within An Ecocentrik – Antropocentric Framework, Australian Journal of Psychology, 58(2), 57-67.
• Demir, H. İ. ve Yoldaş, C. (2016). İlköğretim Öğretmen Adaylarının Çevre Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Researcher: Social Sciences Studies, 4(1), 31-51.
• Eagles, P. F. J. ve Demare, R. (1999) Factors İnfluencing Children's Environmental Attitudes. The Journal of Environmental Education, 30(4), 33-37.
• Erol, G. H. ve Gezer, K. (2006). Sınıf Öğretmenliği Öğretmen Adaylarının Çevreye Ve Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. International Journal of Environmental and Science Education, 1(1), 65-77.
• Erten, S. (2004). Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır? Çevre ve İnsan 1 Dergisi, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı. Sayı 65/66. 2006/25 Ankara 12.
• Erten, S. (2007). Ekosentrik, Antroposentrik ve Çevreye Yönelik Antipatik Tutum Ölçeğinin Türkçeye Uyarlama Çalışması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 28, 67-74.
• Erten, S. ve Aydoğdu, C. (2011). Türkiyeli ve Azerbaycanlı Öğrencilerde, Ekosentrik, Antroposentrik ve Çevreye Karşı Antipatik Tutum Anlayışları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 158-169.
• Esa, N. (2010). Environmental knowledge, attitude and practice of student teachers. International Journal of Geographical and Environmental Education, 19(1), 39-50.
• Fishman, L. (2005). The Effects Of Local Learning On Environmental Awareness İn Children: An Empirical İnvestigation. The Journal of Environmental Education, 36(3), 39-50.
• Fraenkel, J. R. ve Wallen, N. E. (2009). How to Design And Evaluate Research İn Education. Boston: McGraw-Hill.
• Gerçek, C. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Çevre Etiğine Yönelik Algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1100-1107.
• Karakaya, Ç. ve Çobanoğlu E. O. (2012). İnsanı Merkeze Alan (Antroposentrik) ve Almayan (Nonantroposentrik) Yaklaşımlara Göre Eğitim Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Bakış Açıları. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(3), 23-35.
• Kortenkamp, K. V. ve Moore, F. C. (2001). Ecocentrism And Anthropocentrism: Moral Reasoning About Ecological Commons Dilemmas. Journal of Environmental Psychology, 21, 261-272.
• Leppänen,J. M., Haahla, A. E., Lensu, A. M. ve Kuitunen, M. T. (2012). Parent-Child Similarity İn Environmental Attitudes: Apairwise Comparison. The Journal of Environmental Education, 43(3), 162-176.
• MacKinnon, B., ve Fiala, A. (2014). Ethics: Theory and Contemporary İssues. Nelson Education.
• Michail, S., Stamou, A. G. ve Stamou, G. P. (2007). Greek Primary School Teachers' Understanding of Current Environmental İssues: An Exploration of Their Environmental Knowledge and Images of Nature. Science Education, 91(2), 244-259.
• Pooley, J. A. ve O’Connor, M. (2000). Environmental Education And Attitudes Emotions And Beliefs Are What is Needed. Environment and Behavior, 32(5), 711-723.
• Özdemir, T. (2014). Fen Fakültesi Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Bakış Açılarının (Antroposentrik, Ekosentrik, Antipatik) Faklı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Ratinen, I. J. (2013). Primary Student-Teachers’ Conceptual Understanding Of The Greenhouse Effect: A Mixed Method Study. International Journal of Science Education, 35(6), 929- 955.
• Seçgin, F., Yalvaç, G., ve Çetin, T. (2010). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Karikatürler Aracılığıyla Çevre Sorunlarına İlişkin Algıları. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya, Turkiye.
• Sungur, S. A. (2017). Lisans Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Etik Tutumları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 41, 469-479.
• Sürmeli, H. ve Saka M. (2013). Preservice Teachers’ Anthropocentric, Biosentric And Ecocentric Environmental Ethics Approaches. Internaional Journal of Academie Research, 5(5), 159- 163.
• Şama, E. (2003). Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 99-110.
• Taylor, N., Doff, T., Jenkins, K. ve Kennelly, J. (2007). Environmental Knowledge and Attitudes Among A Cohort Of Pre-Service Primary School Teachers İn Fiji. International Research in Geographical and Environmental Education, 16(4), 367-379.
• Thompson, S. C. G. ve Barton, M. A. (1994). Ecocentric and Anthropocentric Attitudes Toward The Environment. Journal of Environmental Psychology,14(2), 149-157.
• Tuncer, G., Sungur, S., Tekkaya, C. ve Ertepınar, H. (2007). A Comparative Study on Pre- Service Teachers’ And Elementary Students’ Attitudes towards The Environment. International Research in Geographical and Environmental Education, 16(2), 188- 198.
• Uzun, N. ve Sağlam, N. (2006). Orta Öğretim Öğrencileri için Çevresel Tutum Ölçeği Geliştirme ve Geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 240-250.
• Vlaardingbroek, B. ve Taylor, T. G. N. (2007). The Environmental Knowledge And Attitudes of Prospective Teachers in Lebanon: A Comparative Study. International Research in Geographical and Environmental Education, 16(2), 120-134.