Lise Öğrencilerinin Motivasyon Kaynakları ve Karar Verme Stratejileri

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 372 - 397, 30.08.2020

Meltem Yalın Uçar Nilgül Zuhal Aktaş

https://doi.org/10.19126/suje.561418

Cited By: 1

Öz

Araştırmada, lise öğrencilerinin dışsal motivasyon kaynakları ile karar verme stratejilerininin neler olduğu anlaşılmaya çalışılmıştır. Aynı zamanda, söz konusu iki değişken hem demografik değişkenler açısından hem de ilişki açısından incelenmiştir. Araştırma nicel betimsel olarak desenlenmiş ve üç ayrı lise türünde öğrenim görmekte olan 480 adet 11. Sınıf öğrencisi ile yürütülmüştür. Süreçte, Dışsal Motivasyon Kaynağı Anketi ve Ergenlerde Karar Verme Stratejileri Ölçeği kullanılmış ve Fen Lisesi öğrencilerinin, dışsal motivasyon kaynaklarını, Anadolu Meslek Lisesi ve Anadolu Lisesi öğrencilerine göre daha fazla kullandıkları anlaşılmıştır. Anadolu Lisesi öğrencilerinin, karar verme süreçlerinde “öz saygı” ve “ihtiyatlı seçicilik” stratejilerini daha yoğun kullandıkları ve akademik başarısını orta düzeyde bulan lise öğrencilerinin, “panik” düzeylerinin yüksek olduğu, akademik başarısını zayıf bulan öğrencilerin ise karar verme süreçlerinde “sorumluluktan kaçınma” ve “umursamazlık” düzeylerinin yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Araştırmanın katılımcılarının, dışsal motivasyon kaynakları ile karar verme stratejileri ölçme aracının olumlu alt boyutları ile zayıf pozitif yönlü bir ilişki gösterirken, olumsuz alt boyutları ile de negatif yönlü bir ilişki elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dışsal motivasyon, motivasyon kaynakları, karar verme stratejileri, lise öğrencileri

Motivation Resources and Decision Making Strategies of High School Students

Öz

The aim of this study was to determine the extrinsic motivation resources and decision making strategies of high school students. At the same time, the relationship between these two variables and demographic variables were examined. The study was carried out with 488 students. Motivation Resources Questionnaire and Adolescents Decision Making Strategies Scale were used in the study. As a result of the research, it was understood that Science High School students used external motivational sources, family support and classroom environment conditions more than Anatolian Vocational High School and Anatolian High School. It has been observed that high school students who use preschool education use extrinsic motivation resources more than the ones who do not and that the higher the income levels of the families of the high school students, the more they use the extrinsic motivation resources. In addition, the extrinsic motivation resources of the high school students who have found good academic success were higher. High school students, decision-making processes, self-esteem and prudent selectivity strategies, the frequency of use, high-level students observed in Anatolian High School. While male students 'self-esteem and indifference levels were higher than females, female students' panic levels were higher than males; and the level of indifference was high. A negative relationship was observed with the negative dimensions of high school students, external motivation resources and decision-making strategies with positive sub-dimensions.

Anahtar Kelimeler

Extrinsic motivation, motivation resources, decision making strategies, high school students

Kaynakça

• Ali, A. S. (2016). The Sources Of Motivation And Academic Motivation Levels In Sakarya Middle Schools(Serdivan, Turkey). A Master’s Thesis, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Bacanlı, F. & S., M. (2005). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Karar verme Stilleri ve Sınav Kaygıları Arasındaki İlişki. VIII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Özet Kitabı. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A.
• Çolakkadıoğlu, O. (2003). Ergenlerde Karar Verme Ölçeği’nin (Adolescent Decision Making Questionnaire) uyarlama çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Çolakkadıoğlu, O., & Güçray, S. S. (2007). Ergenlerde Karar Verme Ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7 (26), 61-71.
• Çolakkadıoğlu, O. (2010). Çatışma Kuramına Dayalı Olarak Geliştirilen Karar Verme Beceri Eğitimi Grup Uygulamalarının Ergenlerin Karar Verme Stillerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Çolak. E., Cırık. İ. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Motivasyon Kaynaklarının İncelenmesi. İlköğretim Online, 14(4), 1307-1326.
• Deci, E. L. (1975). Intrinsic motivation. New York: Plenum.
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: human needs and the self-determination of behavior. Psychologic al Inquiry, 11, 227-268.
• Ersever H. Ö. (1996). Karar verme becerileri kazandırma programının ve etkileşim grubu deneyiminin üniversite öğrencilerinin karar verme stilleri üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Fidan, N. (1986). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Goodman, S., Thania, J., Mira, K., Fahrin, M., Dolly, M., Mazvita, M., Joao, P., Anton S. (2011). An Investigation of the Relationship between Students‟ Motivation and Academic Performance as Mediated by Effort. South African Journal of Psychology, 41(3), 373-385.
• Gordon, G. (1996). Managing Challenging Children. Ireland: Prim-Ed Publishing.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (25.basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Klaczynski, P. A., Byrnes, J. B., & Jacobs, J. E. (2001). Introduction: Special Issue on decision making. Journal of Applied Developmental Psychology, 22, 225-236.
• Kuzgun, Y. (1992). Karar stratejileri ölçeği: geliştirilmesi ve standardizasyonu. VII. ulusal psikoloji kongresi bilimsel çalışmaları. Türk Psikologlar Derneği Yayınları. Ankara.
• Losos, L. W. (2000). Comparing the motivational levels of public, private and parochial High school teachers, Ph.D, DAI-A, Nov, 61/05, p.1742.
• Mann, L., Harmoni, R. V. & Power, P. (1989). Adolescent decision-making:The development of competence. Journal of Adolescence, 12(3), 265-278.
• Maslow, A. H. (1970). Motivation and Personality (2nd ed.). New York: Harper & Row.
• Piaget, J (1976).The psychology and intelligence in children. Totowa, N.J. Littlefield,Adams.
• Ryan, R. M., & Deci, E.L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25, 54-67.
• Seifert, L. K. 1991. Educational Psychology. (Second Edition). Houghton Mifflin Company, USA.
• Senemoğlu, N. (2013). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Ünal-Karagüven, M. H. (2015). Demographic factors and communal mastery as predictors or academic motivation an test anxiety. Journal of Education and Training Studies, 3, 1 – 12.
• Vallerand, R. J., Pelletier, J. G., Blains, M. R., Briere, N. M., Senecal, C.and Vallieres, E. F. (1992). The academic motivation scale: A measure of intrinsic, extrinsic, and amotivation in education. Canada: Educational Psychological measurement Inc.
• Yalın Uçar, M. & Kızıldağ, A. (2014). Yapılandırmacı Yaklaşımın Öğrenme Sürecinde Motivasyona Bakışı. M. Teyfur, M. Çelikten, (Ed.), Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Sınıf Yönetimi içinde (s.).Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yazıcı, H. (2009). Öğretmenlik Mesleği, Motivasyon Kaynakları ve Temel Tutumlar: Kuramsal Bir Bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 33-46.
• Woolfolk, A. (2010). Educational psychology (11th ed.). Upper Saddle River, NJ: Merrill.