ALMAN CEZA KANUNU’NDA KURALA İLİŞKİN ÖRNEKLER MÜESSESESİ: KANUNİLİK İLKESİ AÇISINDAN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, Sayı: 49, 425 - 454, 10.01.2022

Soner Demirtaş

https://doi.org/10.54049/taad.1055796

Öz

Kurala ilişkin örnekler Alman Ceza Kanununun çeşitli maddelerinde kendine yer bulmuş suçun nitelikli hallerine benzeyen bir müessesedir. Kanun koyucu suçun temel şekline göre daha fazla ceza verilmesi gereken halleri sadece nitelikli haller olarak değil bunların yanında ayrıca suçun çok ağır halleri olarak da düzenlemektedir. Suçun çok ağır halleri ise bazen kanunda yalnızca “çok ağır hallerde” ifadesi ile yer alırken bazen de örnek vermek suretiyle çok ağır haller düzenlenmektedir. Bu haller her ne kadar görünüşte suçun daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli hallerine benzerlik gösterse de gerek hukuki niteliği gerekse de sonuçları bakımından nitelikli hallerden farklılık arz etmektedirler. Kurala ilişkin örneklerin söz konusu olduğu durumlar öğretide ağırlıklı olarak suçun unsuru olarak değil, cezanın belirlenmesi hallerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Müessesenin hukuki nitelendirmesi ceza kanunu genel hükümler kısmındaki birçok maddenin uygulanması bakımından önem arz etmektedir. Suçun çok ağır hallerinden kurala ilişkin örneklerin bağlayıcı olup olmadığı, kanunilik ilkesine uygunluğu ve suç teorisinin konularının bu hallere uygulanması tartışmalı ve bu çalışmada incelenecek konulardandır.

Anahtar Kelimeler

Suçun Nitelikli Halleri, Kurala İlişkin Örnekler, Kanunilik İlkesi.

An Evaluation in Terms of the Principle of Legality: The Institution of Examples of the Rule in the German Criminal Law

Öz

The examples of the rule are found in various articles of the German Criminal Code and are similar to the qualified forms of the crime. The legislator regulates the cases where more punishment should be given compared to the basic form of the crime, not only as qualified cases, but also as very severe cases of the crime. The particularly severe cases of crime are sometimes regulated by the term “in particularly severe cases” in the law, without giving examples for these severe cases. Although these cases seem similar to the qualified cases of the crime that require heavier or less punishment, they differ from the qualified cases in terms of both their legal nature and consequences. The cases where examples of the rule are in question are not considered as an element of the crime but as one of the cases of determination of the penalty in the doctrine. The legal characterization of the institution is important for the implementation of many articles in the general provisions of the criminal code. The issues of whether the examples of the rule, which are among the most severe cases of crime, are binding, their compliance with the principle of legality and the application of the topics of the crime theory to these cases are controversial and these are the subjects that will be examined in this study.

Anahtar Kelimeler

Qualified Situations of Crime, Examples of the Rule, Principle of Legality

Kaynakça

• Arzt G, “Die Neufassung der Diebstahlbestimmungen, Gleichzeitig ein Beitrag zur Technik der Regelbeispiele“ (1972) JuS 576-581.
• Arzt G, Weber U, Heinrich B ve Hilgendorf E, Strafrecht Besonderer Teil (3. Baskı, Verlag Ernst und Werner Gieseking 2015).
• Baumann J, Weber U, Mitsch W ve Eisele J, Strafrecht Allgemeiner Teil (12. Baskı, Verlag Ernst und Werner Gieseking 2016).
• Calliess RP, “Der Rechtscharakter der Regelbeispiele im Strafrecht-Zum Problem von Tatbestand und Rechtsfolge im 6. Strafrechtsreformgesetz” (1998) NJW 929-935.
• Calliess RP, “Die Rechtsnatur der besonders schweren Fälle und Regelbeispiele im Strafrecht” (1975) JZ 112-118.
• Doğan K, Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar (2. Baskı, Adalet Yayınevi 2015).
• Demirtaş S, “Türk Hukukunda Suç Olmaktan Çıkarma ve Ceza Vermekten Kaçınma Eğilimi” (2019) 21 (Özel Sayı) DEÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan 491-515.
• E StGB 1962 m. 61 (https://dipbt.bundestag.de/doc/btd/04/006/0400650.pdf, ET: 13.06.2020).
• Eisele J, Die Regelbeispielsmethode im Strafrecht (Mohr Siebeck Verlag 2004).
• Eisele J, “Die Regelbeispielsmethode: Tatbestands- oder Strafzumessungslösung?” (2006) JA 309-316.
• Fabry J, “Der besonders schwere Fall der versuchten Tat” (1986) NJW 15-20.
• Freund G, “Der Entwurf eines 6. Gesetzes zur Reform des Strafrechts-Eine Würdigung unter Einbeziehung der Stellungnahme eines Arbeitskreises von Strafrechtslehrern” (1997) 109 (9) ZStW 455-489.
• Frister H, Strafrecht Allgemeiner Teil (9. Baskı, C.H. Beck Verlag 2020).
• Gössel KH, “Über die sog. Regelbespieltechnik und die Abgrenzung zwischen Straftat und Strafzumessung” Festschrift Hirsch 183-205.
• Gropp W ve Sinn A, Strafrecht Allgemeiner Teil (5. Baskı, Springer Verlag 2020).
• Hecker B, in: Schönke, Adolf/Schröder, Horst, Strafgesetzbuch Kommentar (30. Baskı, C.H. Beck Verlag 2019).
• Heine G ve Schuster F, in: Schönke, Adolf/Schröder, Horst, Strafgesetzbuch Kommentar (30. Baskı, C.H. Beck Verlag 2019)
• Hettinger M, Das Doppelverwertungsverbot bei strafrahmenbildenden Umständen (§§ 46 Abs. 3, 50 StGB) (Duncker Humblot Verlag 1982).
• Horn E, Die besonders schweren Fälle und Regelbeispiele im Strafgesetzbuch (2001).
• Jescheck HH ve Weigend T, Lehrbuch des Strafrechts Allgemeiner Teil (5. Baskı, Duncker Humblot Verlag 1996)
• Jakobs G, Strafrecht Allgemeiner Teil (2. Baskı, Walter de Gruyter Verlag 1991)
• Kaspar J, Strafrecht Allgemeiner Teil (3. Baskı, Nomos Verlag 2020).
• Krahl M, Tatbestand und Rechtsfolge (Verlag Vittorio Klostermann 1999).
• Maiwald M, “Bestimmtheitsgebot, tatbestandliche Typisierung und die Technik der Regelbeispiele” Festschrift Gallas 137-162.
• Maiwald M, “Zur Problematik der besonders schweren Fälle im Strafrecht” (1984) NStZ 433-440.
• Matthies D, Exemplifikationen und Regelbeispiele (De Gruyter Verlag 2009).
• Maurach R, Schroeder FC, Maiwald M, Hoyer A ve Momsen C, Strafrecht Besonderer Teil Teilband 1-Straftaten gegen Persönlichkeits- und Vermögenswerte (11. Baskı, C.F. Müller Verlag 2019).
• Radtke H, in: Münchener Kommentar zum Strafgesetzbuch, Band 1 §§ 1-37 (4. Baskı, C.H. Beck Verlag, 2020).
• Roxin C, Strafrecht Allgemeiner Teil Band I Grundlagen Der Aufbau der Verbrechenslehre (5. Baskı, C.H. Beck Verlag 2020).
• Schmitz R, in: Münchener Kommentar zum Strafgesetzbuch, Band 1 §§ 1-37 (4. Baskı, C.H. Beck Verlag 2020).
• Schmitz R, in: Münchener Kommentar zum Strafgesetzbuch, Band 4 §§ 185-262 (4. Baskı, C.H. Beck Verlag 2021).
• Sözüer A, “Ön Söz Yerine Türk Ceza Hukuku Reformu” (2013) 71 (1)İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 71 Sayı 1 (Önsöz) 1-21.
• Sternberg-Lieben D ve Schuster F, in: Schönke, Adolf/Schröder, Horst, Strafgesetzbuch Kommentar (30. Baskı, C.H. Beck Verlag 2019).
• Wahle E, Die Rechtsnatur der besonders schweren Fälle im Strafrecht (1996).
• Wessels J, “Zur Problematik der Regelbeispiele für schwere und besonders schwere Fälle” Festschrift Maurach 295-310.
• Wessels J, Beulke W ve Satzger H, Strafrecht Allgemeiner Teil Die Straftat und ihr Aufbau (50. Baskı, C.F. Müller Verlag 2020).
• Hassemer W ve Kargl W, Nomos Kommentar Strafgesetzbuch Band 1 (5. Baskı, Nomos Verlag 2017).
• Yenisey F ve Plagemann G, Alman Ceza Kanunu-Strafgesetzbuch (2. Baskı, Beta Yayıncılık 2015).
• Zieschang F, “Besonders schwere Fälle und Regelbeispiele-ein legitimes Gesetzgebungskonzept ?” (1999) Jura 561-568.