Bakü (Azerbaycan) Ortamında Indigofera tinctoria L. Bitkisinin Kültüre Edilmesinde Mineral ve Organik Gübrelerin Rolü

Yıl 2008, Sayı: 1 - Yıl: 2008 Sayı: 1, 31 - 35, 01.02.2008

T. M. Sadıgov R. M. Mammadov M.a. Gafarova T.t. Nurıyeva

Öz

İndigofera tinctoria L. Fabaceae L.familyasının İndigoferae L. cinsine dahildir. Bu bitkinin yaprağında enzimlerin ve zayıf asitlerin etkisinden indoksile
dönüşebilen renksiz indikan glikozidi vardır. Renksiz indoksil havanın oksijeni ile birleşerek mavi renkli indigoya dönüşüyor.
Araştırmalar 2005-2007 yılları döneminde Azerbaycan Milli İlimler Akademisinin Mardakan dendrarisinde (Bakü) yapılmıştır. Bakü ortamında sepinden
önce toprağa gereken miktarda organik ve anorganik gübrelerin verilmesi çok önemlidir. Bu amaçla arazi 27 adet (deney grubu) küçük (10 m2
) alanlara
ayrılarak deneyler yapılmıştır
Mineral gübrelerin değişik tür ve normlarının etkisinden indigo bitkisinin yaprak verimi 3 yılda ortalama kontrol grubuna kıyasla hektarda 0,60 tondan
0,85 tona kadar artış göstermiştir. Kontrol grubuna kıyasla en çok yaprak ürün artışı mineral gübrelerin N90, P90 ve K90 grubunda elde edilmiştir. Kontrol grubu
dışında diğer gruplara bakıldığında ise 0,07 (N90) tondan 0,25 (N90, K90, P90) tona kadar ortalama bir artış söz konusudur.
Organik gübrelerin değişik form ve normlarını indigo bitkisinin kuru yaprak ürününe etkisinden gübresiz kontrole nazaran ürün artışı hektarda 0,032
tondan 0,084 tona kadar artmıştır. En çok artış hektara 30 ton hayvan gübresi kullanılmış olduğu deney grubudur. Bu grupta gübresiz kontola nazaran ürün
miktarının 0,084 ton gözükmektedir

Anahtar Kelimeler

İndigofera tinctoria L., İndigo, Mardakan dendrari, Mineral gübre, Organik gübre.

The role of mineral and organic fertilizer in the culture of Indigofera t. L. plant in the miliue of Azebayjan

Öz

İndigofera tinctoria L. belongs to İndigofera L.kind of the Fabaceae L family. There is a colourless indikan glikasit in the leaf of this plant that can be turned into indoksile due to the effect of enzym and weak acid. Colourless indoksil turns into blue-coloured indigo, merging with the oxygene of the air. Researches were carried out in the period of 2005-2007 in the Mardakan arboretum (Bakü) of Azerbaijan National Sicience Academy. It is guietly importent to give organic and inorganic fertilizer to the soil. To that end, the experiments were carried out, dividing 27 unit test groups into 10 m small areas.Because of effects of different form and norm of mineral fertilizer, the laef fertility of indigo plant increased from 0.60 to 0.85 tone in per hectare in comparison to avarage control group in three years. In comparison to control group, the highest product increase in leaf was gotten out of N90, P90 and K90groups of mineral fertilizer. Looked into the other groups , apart from control group, avarage increase from 0.07 (N90) to 0.25 (N90, K90, P90) tone is under consideration.Due to the infl uence of indigo plant on dry leaf product, productive increase of different forms and norms of indigo plant increased from 0.032 to 0.084 to in per hectare in compasion to unfertilezed control. The highest incraese belongs to the test group in which 30 tone sarma is used in per hectare. In this group, 0.084 tone of product increase is seen in comparison to unfertilized control

Anahtar Kelimeler

İndigofera tinctoria L., Indigo, Mardakan arboretum, Mineral fertilizer, Organic fertilizer