Kil Minerallerinin Balneoterapi Yönünden Değerlendirilmesi ve Mineralli Su, Orta Anadolu Bölgesi

Yıl 2011, Sayı: 2 - Yıl: 2011 Sayı: 2, 15 - 21, 01.07.2011

Burhan Davarcıoğlu

Öz

Orta Anadolu bölgesinin değişik yörelerinden elde edilen killerin karakterizasyonu yapılmış ve balneoterapi çalışmaları açısından
irdelenmiştir. Öncelikle, dünya standartları olarak kabul edilen killerden illit, illit-smektit karışık tabakalı, montmorillonit, Ca-montmorillonit,
Na-montmorillonit, kaolinit, klorit (ripidolit), paligorskit, nontronitin ve daha sonra standart killerle birlikte bulunabilecek diğer anhidrit, jips,
illit+kuvars+feldispat, kuvars+feldispatın infrared spektrumları alınmıştır. Alınan bu spektrumlar, Orta Anadolu bölgesinin değişik yörelerinden
elde edilen kil örnekleri için alınan FTIR (Fourier Dönüşümlü Infrared) ve XRD (X-ışınları Difraksiyonu) spektrumlarıyla karşılaştırılarak her
bir kil örneğinin içerdiği mineraller tespit edilmiştir. Kil örneklerinin termal davranışlarını belirlemek için de DTA (Diferansiyel Termal Analiz)
ve TGA (Termogravimetrik Analiz) ölçümleri yapılmıştır. Bu kil örneklerinin illit, kaolinit, feldispat ve kuvars içerdikleri ve kil iskeletinin T-O-T
(Tetrahedral-Oktahedral-Tetrahedral) smektit, T-O (Tetrahedral-Oktahedral) ya da O-T (Oktahedral-Tetrahedral) yapılı oldukları saptanmıştır.
Sağlık alanında en çok kullanılan kil mineralleri; kaolinit, illit, paligorskit, talk ve smektit grubu minerallerdir. Killer, kaplıca tedavisinde yaygın
olarak kullanılmaktadır. Balneoterapi; doğal enerji kaynaklarından yeraltı termomineral suyun, gazın, mineralli su ile organik elemanları içeren
olgunlaşmış kilin (termal çamur), kaynağın çıktığı yöreye özgü iklim koşulları ve meteorolojik unsurların biyolojik ortam etkinliği ile bütünleştiği
organizma üzerinde tedavi etkinliği kanıtlanmış kür tarzında uygulanan kaplıca tedavi sistemidir. Uygulamalarda en yaygın olanı ise peloidoterapi
olup, deniz ve tuzlu göl suyu veya mineralli suyla olgunlaşmış kilin (termal çamur banyo ve termal çamur paket) kullanıldığı tedavi şeklidir. Kaplıca
ve çamur tedavisi gibi sağlık alanında kullanılan kil mineralleri yüksek yüzey alanı, yüksek iyon değiştirme kapasitesi, moleküler elek ve insan
sağlığına hiç zehirli olmama özelliklerini taşımaktadır. Bu çalışmada belirlenen, Orta Anadolu bölgesi killerinin içerdiği “kaolinit-illit-kuvars”
termal özellikler (ısınma ve soğuma kapasiteleri) açısından sağlık endüstrisinin hammaddeleridir. Özellikle kaolinit ve illit mineralleri madencilik
kuruluşları tarafından bazı fiziksel ve kimyasal özellikler sağlandıktan sonra kaplıcalara gönderilmektedir. Ayrıca, düşük maliyetli ve çevreyle
dost (doğal) bir malzeme olmaları nedeniyle kaplıcalarda kullanılan mevcut kimyasal maddelere alternatif olarak öncelikli değerlendirilmesi
önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kil, FTIR, kaolinit, smektit, balneoterapi, Orta Anadolu

Evaluating the Spa and Balneotherapy of Clay Minerals and Mineral Water, Central Anatolian Region

Öz

Characterization of selected clays in the Central Anatolian region were determined and studied with respect to spa and balneotherapy applications. In the spectral analyses, following the standard clay minerals-“The World Source Clay Minerals” were infrared analyzed starting such as illite, illite-smectite mixed layered, montmorillonite, Ca-montmorillonite, Na-montmorillonite, kaolinite, chlorite (ripidolite), palyorskite, nontronite were obtained. Then the spectra of anhydrite, gypsum, illite+quartz+feldspar, quartz+feldspar were recorded together with the standard clays. Finally, the minerals phases included in samples taken from selected clays in the Central Anatolian region study area were identified by comparing their FTIR (Fourier Transform Infrared) spectra with those of the standard clay minerals and XRD (X-ray Diffraction) analysis results. The DTA (Differential Thermal Analysis) and TGA (Thermogravimetric Analysis) measurements have been carried out for determinations the thermal behaviour of the clay samples. It was found that the clay samples include illite, kaolinite, feldspar and quartz, and clay structure is T-O-T (Tetrahedral-Octahedral-Tetrahedral) smectite, T-O (Tetrahedral-Octahedral) or O-T (Octahedral-Tetrahedral). Clay minerals that are commonly utilized in health field are include kaolinite, illite, palygorskite, talc and smectite group minerals. Clays are widely used in spa and balneotherapy. Balneotherapy is an approved in-situ spa cure utilizing thermal mud (mixture of thermomineral water, gas, and organic-rich mature mud) therapy. This treatment is due to combined effect of biologic environment along with climatic and meteorologic conditions that are unique and characteristic to the locality where the thermal water is emerged. The most common therapy is peloidotherapy in which mud saturated with saline lake or sea water or with mineral water is used. The clay minerals used in the medical treatments such as in balneotherapy and mud treatment have the properties of large surface area, high ion exchange capacity, molecular grid, and non-toxicity for human health. In this study, determined “kaolinite-illite-quartz” contained in the clay minerals of the Central Anatolian region are the raw materials of health industry on the basis of thermal properties (heating and cooling capacities). In particular, the mineral of kaolinite and illite are used in spa and balneotherapy after some chemical and physical properties were approved by mining companies. In addition to this, due to their being cost effective and environmentally friendly (natural) materials, they should be considered as highly competitive alternatives to the chemical materials that have long been used in this sector

Anahtar Kelimeler

Clay, FTIR, kaolinite, smectite, balneotherapy, Central Anatolia