Rize İlinden Toplanan Yerel Fasulye Genotiplerinin Tohum Özelliklerindeki Varyasyon

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 2, 4 - 7, 31.12.2017

Arzu Karataş Damla Turan Büyükdinç Sonay Bilgili Ş. Şebnem Ellialtıoğlu

Öz

2014-2015 yıllarında Rize Merkez ve ilçeleri ve köyleri ziyaret edilerek yerel fasulye genotiplerinden örnekler alınmıştır. Bu bağlamda Merkez ve ilçelere bağlı 84 köy ve mahalleden 1040 fasulye örneği temin edilmiştir. Küçük alanlarda,diğer sebzelerle karışık bir şekilde yetiştirilen sırık fasulye genotiplerinde çeşitlilik fazladır. Tohum rengi siyahtan beyaza, tek renkten çok renkliye, büyükten küçüğe, erkenciden geççiye, taze iç tohumu tüketilenden turşuluk için üretilenlere kadar oldukça büyük bir varyasyon görülmektedir.Toplanan materyalde morfolojik ve moleküler düzeyde tanımlama çalışmalarının yapılması gerekmektedir. Bu amaçla tohum çoğaltılması işlemi, 2017 yılı yaz döneminde gerçekleştirilmiştir. Morfolojik ve moleküler karakterizasyon çalışmaları 2018 ve 2019 yıllarında tamamlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Fasulye, Phaseolus vulgaris, varyasyon, Rize, yerel

Kaynakça

• Tan, A., 1998. Current Status of Plant Genetic Resources Conservation in Turkey. In: InternationalSymposium on In situ Conservation of Plant Genetic Diversity. http://agris.fao.org/agris-search/search.do?recordID=TR2000000364 (ErişimTarihi: 01.09.2017).
• Singh, S.P., 1999. Integrated Genetic Improvement. In: Common Bean Improvement in the Twenty-First Century. The Netherlands, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht,pp:133-165.
• Broughton, W.J., Hernández, G., Blair, M., Beebe, S., Gepts, P., Vanderleyden, J., 2003. Beans (Phaseolus spp.) - Model food legumes. Plant Soil, 252: 55-128.
• Singh, R. J., Chung, G. H., Nelson, R. L., 2007. Landmark research in Legumes. Genome, 50: 525-537.
• Akçin. A., 1988. YemeklikTaneBaklagiller. S.Ü. ZiraatFakültesiYayın No: 8, 43s. Konya.
• Kaplan, L., 1967. Archeological Phaseolus from Tehuacán. In: Beyers, D. E. (ed.), The Prehistory of the Tehuacán Valley, pp: 201-211, Vol. 1: Environment and Subsistence. University of Texas, Austin, TX, USA.
• Kaplan, L., 1980. Variation in the cultivated beans. In: Lynch, T.F. (ed.). Guitarrero Cave: Early Man in the Andes. Academic Press, pp: 145-148, New York, USA.
• Tarrago, M.N., 1980. El Proceso De Agriculturizacio´NEn El NoroesteArgentino, Zona Valliserrana. Actasdel V. Congreso Nacional de Arqueologı´a Argentina, Vol. 1. Instituto de InvestigacionesArceologica y Museo, Universidad de San Juan, San Juan-Argentina, pp: 181-217.
• Gepts, P., Debouck, D.G., 1991. Origin, Domestication, and Evolution of the Common Bean, Phaseolus vulgaris.In: Voysest O, Van Schoonhoven A (Eds.), Common Beans: Research for Crop Improvement. CAB, pp. 7-53, Oxon, UK.
• Graham, P. H., Ranalli, P., 1997. Common bean (Phaseolus vulgaris L.). Field Crops Research, 53: 131-146.
• Gepts, P., 1998. Origin, evaluation of common bean: Past events and recent trends. Hort Science, 33 (7): 1124-1130.
• Galvan, M. Z., Aulicino, M. B., Garcia Medina, S., Balatti, P. A., 2001. Genetic diversity among Norhwestern Argentinian cultivars of common bean (Phaseolus vulgaris L.) as revealed by RAPD markers. Genetic Resources and Crop Evolution, 48: 251-260.
• Galvan, M. Z., Menendez-Sevillano, M. C., De Ron, A. M., Santalla, M., Balatti, P. A., 2006. Genetic diversity among wild common beans from Northwestern Argentina based on morpho-agronomic and RAPD data. Genetic Resources and Crop Evolution, 53: 891-900.
• Blair, M.W., Díaz, J.M., Hidalgo, R., Díaz, L.M., Duque, M.C., 2007. Microsatellite characterization of Andean races of common bean (Phaseolus vulgaris L.).Theoretical and Applied Genetics, 116:29–43.
• Kwak, M., Gepts, P., 2009. Structure of genetic diversity in the two major gene pools of common bean (Phaseolus vulgaris L., Fabaceae). Theor. Appl. Genet., 118:979-992.
• Angioi, S. A., Rau, D., Attene, G., Nanni, L., Bellucci, E., Logozzo, G., Negri, V., SpagnolettiZeuli, P. L., Papa, R., 2010. Beans in Europe: origin and structure of the European landraces of Phaseolus vulgaris L. Theor. Appl. Genet., 121: 829-843.
• Duran, L. A., Blair, M. W., Giraldo, M. C, Macchiavelli, R., Prophete, E., Nin, J. C., Beaver. J. C., 2005. Morphological and molecular characterization of common bean landraces and cultivars from the Caribbean. Crop Science, 45: 1320-1328.
• Şehirali, S., Özgen, M.,Karagöz, A., Sürek,M., Adak, S., Güvenç,İ., Tan,A., Burak,M., Kaymak,H. Ç., Kenar, D., 2005. Bitkigenetikkaynaklarınınkorunmavekullanımı. TMMOB ZiraatMühendisleriOdası VI. TeknikKongresi. Cilt 1. KozanOfset, Ankara. s: 253-273.
• Anonim, 2017a. Faostat. Statistic Database 2015. http://faostat.fao.org
• Anonim, 2017b.Tuik. İstatistik Data 2015. http://tuikapp.tuik.gov.tr/
• Madakbaş, S.Y., Sarıkamış, G., Başak, H., Karadavut, U., Özmen, C.Y., Daşçı, M.G., Çayan, S., 2016. Genetic characterization of green bean (Phaseolus vulgaris L.) accessions from Turkey with SCAR and SSR markers.Biochemical Genetics, 54(4): 495-505.
• Karaca, M., Saha, S.S., Zipf, A., Jenkins, J.N., Lang, D.J., 2002. Genetic diversity among forage bermudagrass (Cynodon spp.): Evidence from chloroplast and nuclear DNA fingerprinting. Crop Science, 42: 2118- 2127.
• Badenes, M.L., Parfitt, D.E., 1998. Phylogeny of the genus Pistacia as determined from analysis of the chloroplast genome. FAO-Nucis-Newsletter, 7: 25-6.
• Ağaoğlu, Y.S., Ergül, A., 1999. Amasya üzüm çeşidi ekotiplerinin RAPD markırlarla genetik tanımlanmaları. Türkiye III. UlusalBahçeBitkileriKongresi, 14-17 Eylül. Ankara, s:369-372.
• Anonim, 2017c. https://rize.tarim.gov.tr/Menu/13/Ekonomi (ErişimTarihi: 04.08.2017)
• Şehirali, S., Özgen, M., 1987. BitkiGenetikKaynakları. Ankara Üniv. ZiraatFak. Yayınları No: 1020. DersKitabı: 294, Ankara.
• Karagöz, A.,Zencirci,N., Tan, A.,Taşkın, T.,Köksel, H., Sürek, M.,Toker, C.,Özbek, K., 2010.Bitkigenetik kaynaklarının korunması ve kullanımı. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Cilt:1, s:155-177.