Göller Bölgesi Tahıl Üretim Alanlarında Yaprakbiti Türlerinin Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 2, 1 - 3, 31.12.2018

Asiye Uzun , Ozan Demirözer

Öz

Bu
çalışma, Göller yöresi tahıl üretim alanlarında bulunan yaprakbiti türlerinin
belirlenmesi amacıyla 2016-2017 yıllarının Mayıs-Haziran aylarında yapılmıştır.
Tahıl üretim alanlarında yaprakbiti ile bulaşık olan başak örnekleri (50-100
başak) plastik poşetlere alınmıştır. Laboratuvara getirilen başak örneklerinden
alınan yaprakbiti bireyleri %70 alkole alınmıştır. Örnekler, Isparta ili
Atabey, Yalvaç, Gelendost, Keçiborlu, Şarkikaraağaç, Uluborlu ve Merkez; Burdur
ili Çeltikçi, Ağlasun, Gölhisar, Çavdır, Karamanlı ve Yeşilova; Konya ili
Beyşehir ilçesinden buğday, arpa ve yulaf üretim alanlarından toplanmıştır.
Çalışmada, Aphididae (Hemiptera) familyasına ait 3 cinse bağlı 4 tür
saptanmıştır. Isparta ili örnekleme alanlarında Sitobion avenae (Fabricius, 1775), Rhopalosiphum maidis (Fitch), Rhopalosiphum
padi (Linnaeus) ve Schizaphis
graminum (Rondani), Burdur ilinde S.
avenae, R. maidis, R.  padi, Konya Beyşehir’de ise S.
avenae yaprakbiti türleri belirlenmiştir. Örnekleme alanlarında en yaygın
tür S. avenae’dir.

This
study was carried out between May and June 2016-2017 in order to determine the
species of aphid that found in the Lakes Region cereal production areas. Ear
samples (50-100 ears) which were contaminated with aphids in the cereal
production areas were taken to plastic bags. The aphid individuals taken from ear
samples which brought to the laboratory were taken 70% alcohol. Samples were
collected from wheat, barley and oat production areas that found Isparta
province Atabey, Yalvaç, Gelendost, Keçiborlu, Şarkikaraağaç, Uluborlu and
Merkez; Burdur province Çeltikçi, Ağlasun, Gölhisar, Çavdır, Karamanlı and
Yeşilova; Konya province Beyşehir. In the study, 4 species which were depended
to 3 genus-related with family Aphididae (Hemiptera) were identified. It was determined that Sitobion avenae (Fabricius, 1775), Rhopalosiphum maidis (Fitch), Rhopalosiphum padi (Linnaeus) and Schizaphis graminum (Rondani) in
Isparta; S. avenae, R. maidis and R.  padi in Burdur; S. avenae in Konya (Beyşehir)
sample areas. The most common species is S.
avenae in sampling areas.

 

Anahtar Kelimeler

Arpa, Buğday, Yulaf

Kaynakça

• Türkiye İstatistik Kurumu (Tüik), 2018. Bitkisel üretim istatistikleri, Tahıllar. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001. (Erişim tarihi: 10.09.2018).
• Parry HR. 2013. Cereal aphid movement: general principles and simulation modelling. Movement Ecology. 1: 14.
• Basky Z, Fonagy A. 2007. The effect of aphid infection and cultivar on the protein content governing baking quality of wheat flour. Journal of the Science of Food and Agriculture. 87: 2488–2494.
• Hesler LS, Berg RK. 2003. Tillage Impacts Cereal-Aphid (Homoptera: Aphididae) Infestations in Spring Small Grains. Journal of Economic Entomology. 96(6): 1792-1797.
• Jarosik V, Honek A, Tıchopad A. 2003. Comparison of Field Population Growths of Three Cereal Aphid Species on Winter Wheat. Plant Protection Science. 39(2): 61–64.
• Dörtbudak Y. 1974. Güneydoğu Anadolu'da Eurygaster Türleri, Tanınmaları, Yayılış Alanları ve Populasyon Yoğunlukları Üzerinde Araştırmalar. Zirai Mücadele ve Karantina Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Altınayar G. 1981. Orta Anadolu Bölgesi tahıl alanlarındaki böcek faunasının saptanması üzerine çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni. 21(2): 53-89.
• Elmalı M. 1993. Yaprakbitlerinin buğdayın bazı verim ve kalite özelliklerine etkisi, 103 -1131”. Un Bulgur Bisküvi Sempozyumu, (21-22 Haziran, 1993, Karaman).
• Kıran E. 1994. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Hububat Ekiliş Alanlarında Görülen Yaprakbiti Türleri ve Doğal Düşmanları Üzerinde Çalışmalar. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi, İzmir.
• Sertkaya E, Yigit A. 2002. Antakya ve Çevresinde Buğdayda Zararlı Yaprakbiti Türleri ve Doğal Düşmanları, 265-274”. Türkiye 5. Biyolojik Mücadele Kongresi, (4-7 Eylül, 2002, Erzurum.
• Elmalı Uysal M, Yıldırım AF. 2003. Konya ilinde kışlık ve yazlık ekilen arpa çeşitlerinde yaprakbiti (Homoptera: Aphidoidea) popülasyon gelişimi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 17 (32): 1-5.
• Özgen İ. Gözüaçık,C. Karsavuran,Y. Fent, M. 2005. Güneydoğu Anadolu Bölgesi buğday alanlarında bulunan Pentatomidae (Heteroptera) familyasına ait türler üzerinde araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 29 (1): 61-68.
• Karaca V, Büyük M, Kaplan C, Gözüaçık C, Duman M, Mutlu Ç. 2007. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Buğdayda Zararlı Thrips Türleri, Yayılış Alanları, Yoğunlukları, Konukçuları ve Doğal Düşmanlarının Belirlenmesi. GAP V. Tarım Kongresi, 17-19 Ekim 2007. Harran Üniversitesi, Şanlıurfa. 100-106 s.
• Bilgin G, Özsisli T, Işıkber AA. 2008. Kahramanmaraş ilinde buğday tarlalarında görülen yaprakbitlerinin (Homoptera: Aphididae) popülasyon yoğunlukları ve doğal düşmanları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi.11 (2): 97-110.
• Özbek FŞ, Fidan H. 2013. Konya İlinde Buğday Üretiminde Ürün Kaybına ve/veya Fiyat İndirimine Neden Olan Hastalık ve Zararlıların İncelenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 27(2): 92-97.
• Demirözer O, Bilginturan S. 2014. Insect species associated with cereals in Lakes Region of Turkey with distributional remarks and a new record. Türkiye entomoloji bülteni.4 (1): 3-13.
• Tayat E, Özder N, 2016. Edirne ilinde buğday tarlalarında görülen yaprakbiti türleri (Hemiptera: Aphididae) üzerine araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi. 6(1): 53-60.
• Zwiener CM, Conley SP, Bailey WC., Sweets LE. 2005. Influence of aphid species and barley yellow dwarf virus on soft red winter wheat yield. Journal of Economic Entomology. 98(6): 2013-2019.