Flower Structure and Biology of Fertilization of Safflower (Carthamus tinctorius L.)

Yıl 2012, Cilt: 21 Sayı: 2, 75 - 80, 01.06.2012

Fatma Kayaçetin , Duran Katar , Yusuf Arslan

Öz

The safflower which belonging to Compositae family is oil annual plant. The stems, leaves, flowers and seeds of the safflower have been used in very different areas. Safflower which is more tolerant to cold, drought and salinity than other oil crops has an important potential which will contribute to the production edible oil in Turkey. For the reason, cultivation of safflower is very important for the national economy. Safflower cultivars which will be developed through crossing techniques in breeding and which have high genetic potential will increase edible oil production. Thus, to get better results from the crossing studies, it is necessary to know the flower structure and biology of fertilization of safflower. In this article, we will inform about the flower structure and biology of fertilization of safflower which has been adapted to the Central Anatolia region, the importance being felt more and more in the near future.

Anahtar Kelimeler

Safflower; Carthamus tinctorius L.; Breeding; Crossing

Aspir (Carthamus tinctorius L.)’in Döllenme Biyolojisi ve Çiçek Yapısı

Öz

Aspir, Compositae (Asteraceae) familyasına ait tek yıllık bir yağ bitkisi olup; sap, yaprak, tohum ve çiçekleri farklı amaçlarla kullanılmaktadır. Bitkinin, kurağa, soğuğa ve tuzluluğa karşı diğer yağ bitkilerine oranla daha toleranslı olması, ülkemizdeki yağ bitkileri tarımı açısından önemini arttırmaktadır. Aspir bitkisinin tarımının ülkemizde yaygınlaştırılarak ekim alanının arttırılması ve ıslah çalışmalarına önem verilmesi, bitkisel yağ açığımızın kapatılması açısından faydalı olacaktır. Bitki ıslahı yöntemleri içerisinde önemli bir yere sahip olan melezleme metoduyla geliştirilecek olan, genotipik değeri yüksek aspir çeşitlerinin uygun koşullarda tarımının yapılması ile verim ve kalite artacaktır. Amacı, kaliteli ve yüksek verimli çeşit geliştirmek olan ve emek, zaman ve masraf gerektiren melezleme yönteminin etkin bir şekilde kullanılması için, bitkinin çiçek yapısı ve döllenme biyolojisinin çok iyi bilinmesi gerekmektedir. Bu makalede, aspir bitkisinin çiçek yapısı ve döllenme biyolojisi ile ilgili bilgiler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Aspir, Carthamus tinctorius L.; Islah; Melezleme

Kaynakça

• Anonim 2010a. http://safflower.wsu.edu (Erişim tarihi: 25.02.2010)
• Anonim 2010b. http://www.biyodizelturkiye.com (Erişim tarihi: 05.04.2010)
• Anonim 2012a. Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel Üretim İstatistikleri (erişim tarihi: 20.09.2012)
• Anonim 20012b. www.bysd.org. Yağ Raporu. Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği (Erişim tarihi: 05.08.2012)
• Arslan B., T. Eryiğit ve Z. Ekin, 1999. Farklı Hasat zamanlarının aspir (Carthamus tinctorius L.)’in verim ve kalite özelliklerine etkileri. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi. Cilt: II, Endüstri Bitkileri. 15-18 Kasım, 132-133, Adana.
• Baydar H. ve S. Yüce, 1996. Aspir’de çiçeklenme intervalleri, tabla çiçeklenme tarihi ve tabla pozisyon etkisi ile fitohormonların bu özellikler üzerine etkisi. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 20(3): 259-266.
• Corleto A., E. Alba, G. B. Polignano and G. Vonghia, 1997. Safflower: A multipurpose species with unexploited potential and world adaptability. The research in Italy. IVth International Safflower Conference, Bari (Italy), 2-7 June, p: 23-31.
• Dajue L., and H. H. Mündel, 1996. Safflower, promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. 7. Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research, Gatersleben/International Plant Genetic Resources Institute, Rome, Italy (ISBN92-9043-297-7). 85 pp.
• Ebert W. W. and P.F. Knowles, 1968. Developmental and anatomical characteristics of thin-hull mutants of Carthamus tinctorius L. Am. J. Bot. 63: 771-782.
• Esendal E. 1988. Aspir türleri üzerine bir monografi, coğrafi dağılış, türler arası ilişkiler, genetik ve sitogenetik özellikler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fak. Dergisi, 3(1): 139-150.
• Esendal E. 2001. Safflower Production and Research in Turkey. 5th Int. Safflower Conf. Williston North Dakota and Sidney, Montana USA.
• Knowles P.F. 1958. Safflower. Advances in Agronomy. 10: 289-323. Academic Press.
• Knowles P.F. 1982. Safflower Genetics and Breeding. Improvement of Oil-Seed and Industrial Crops by Induced Mutations. International Atomic Energy Agency, Vienna.
• Li, D. and Mündel, H.H., 1996. Safflower. Carthamus tinctorius L. Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. 7. Institute of Plant Genetic and Crop Plant Research, Gatersleben / International Plant Genetic Resources Institute, Rome, Italy.
• Öğüt H., T. Eryılmaz ve H. Oğuz, 2007. Bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinden üretilen biyodizelin yakıt özelliklerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. I. Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu, s:11-16, 28-31 Mayıs, Samsun.
• Öztürk Ö., F. Akınerdem, N. Bayraktar ve R. Ada, 2007. Konya koşullarında bazı aspir çeşitlerinin verim, verim unsurları ve yağ oranlarının incelenmesi. I. Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu, 191-202, 28-31 Mayıs, Samsun.
• Rubis D.D. 1957. Oregon State Coll. Western Soc. Crop Sci. Abstract.
• Uysal N. H. Baydar ve S. Erbaş, 2006. Isparta populasyonundan geliştirilen aspir (Carthamus tinctorius L.) hatlarının tarımsal ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fak. Dergisi, 1(1):52-63.
• Volmann, J., and Rajcan, I., 2009. Handbook of Plant Breeding. Oil Crops.
• Zhang L.P., J. Yan and Q. Chai, 1997. Pharmacological Study of Safflower. IVth International Safflower Conference. July 2-7. 339-346, Italy.