THE EFFECTS OF DIFFERENT SOWING DATE AND ROW SPACING ON YIELD AND

Yıl 2001, Cilt: 10 Sayı: 1-2, - , 01.06.2001

Funda Demirörs M. Demir Kaya Özer Kolsarıcı

Öz

This research was conducted at experimental fields of Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Ankara in 2000. The aim of the research was to determine effects of different sowing dates (23 March, 28 March and 11 April) and row spacings (30 and 40 cm) on yield and yield components of some high oil quality turniprape (Brassica campestris L.) varieties. In the study, three spring turniprape varieties (Agat, Mammut and Harmoni) were used as plant material. The experiment was established according to split - split plot desing of randomized blocks with three replications during spring season. The results showed significant differences among varieties, sowing dates and row spacings. The highest value for first blooming was obtained from variety Harmoni (54.33 days), while the lowest value was obtained from variety Agat (50.33 days). The highest seed yield per decare was found for variety Agat sown at earlier date with 30cm row spacing with yield of 128.05 kg/da. The lowest value was recorded from last sown variety Harmoni with row spacing of 40 cm and yield of 34.92 kg/da. The research indicates that delayed sowing resulted in decreases on the investigated traits.

Anahtar Kelimeler

Turniprape (Brassica campestris L.); sowing date; row spacing; variety; yield; oil ratio

YAĞ KALİTESİ YÜKSEK BAZI YAZLIK YAĞŞALGAMI (Brassica campestris

Öz

Bu araştırma 2000 yılında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlalarında yürütülmüştür. Çalışmada farklı ekim zamanları (23 Mart, 28 Mart ve  11 Nisan) ve sıra aralıklarının (30 ve 40 cm) yağ kalitesi yüksek bazı yağ şalgamı (Brassica   campestris L.) çeşitlerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada materyal olarak üç yazlık yağşalgamı (Agat, Mammut ve Harmoni) çeşitleri kullanılmıştır. Deneme tesadüf       bloklarında bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak ilkbaharda kurulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre; ele alınan özelliklerde çeşitler, ekim zamanları ve sıra aralıkları istatistikî olarak önemli farklılıklar oluşturmuştur. İlk çiçeklenme tarihi bakımından en yüksek değer (54.33 gün) Harmoni çeşidinde, en düşük değer (50.33 gün) ise Agat çeşidinde belirlenmiştir. En yüksek dekara tane verimi 128.05 kg/da ile Agat çeşidinde ilk ekim zamanında   30 cm sıra aralığında saptanırken, en düşük değer 34.92 kg/da ile Harmoni çeşidinde en geç ekim zamanında 40 cm sıra aralığında elde edilmiştir. Araştırmada, ekim zamanı geciktikçe yağşalgamında incelenen özellikler bakımından elde edilen değerlerin negatife dönüştüğü söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Yağşalgamı (Brassica campestris L.); ekim zamanı; sıra aralığı; çeşit; verim; yağ oranı

Kaynakça

• Alam, M.S.and Zaman, M.W.1983. An evaluation of yield and yield components in some cultivars of Brassica campestris L. Bangladesh Journal of Agricultural Research 8(2)132-134.
• Andersson, B. and Bengtsson, A. 1989. The influence of row spacing, seed rate and sowing time on overwintering and yield in winter oilseed rape(Brassica napus). Swedish Journal of Agricultural Research. 19(3) 129-134.
• Anonim, 2000. T.C. Başbakanlık Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Aylık Klimatoloji Rasat Cetveli.
• Balla, J.1990. Effect of sowing date and weather conditions on the yields of winter Cruciferae catch crops under irrigated condition. Vedecke Prace Ustavu Zavlahoveho Hospodarstva. No:19 153-162.
• Başalma, D. 1991. Kolza (B. napus ssp. oleifera L.) ve Yağşalgamı (B. rapa ssp. oleifera L.)'nda Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Verim Öğeleriyle Protein Yağ ve Yağ Asitleri Değişimine Etkileri. A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Ankara. Basılmamış Doktora Tezi, 127 s.
• Bechyne, M. 1982. A comparison of development of very early spring rape and turnip rape with winter rape. Vysoka skola zemedelska, 160.21 Pragua 6 suchdal czechoslovakia 28 (8):857-862.
• Boelcke, B. 1981. Studies on optimal stand density for winter rape. Sektion melioration swesen and Pflanzenprodüktion. Wilhem-Pieck Unic. 2500 Rostock, DDR:25(10):637-643.
• De Pauw, R. M. and R. J. Baker. 1978. Correlations, heritabilities and components of variation of four traits in Brassica campestris. Canadian Journal of Plant Sciences. Vol 58(7), 685-690.
• Dudhade, D.D., Gare, B.N., Khade, K.K. and Ramshe, D.G.1996. Effects of sowing dates
• on yield and quality of mustard cultivars. Journal of Maharashtra Agricultural
• Universities. 21(2) 238-240.
• Düzgüneş, O., Kesici,T., Kavuncu, O. ve Gürbüz, F. 1987. Araştırma ve Deneme
• Metotları (İstatistik Metodları II). A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları:1021. Ders
• Kitabı, 295 s.
• Gross, A.T.H. and Stefansson. B.R. 1966. Effect of planting date on protein, oil and fatty acid content of rape seed and turnip rape. Can. J. Plant. Sci. 46:389-395.
• Güneş, E. 2001. Türkiye'de Bitkisel Yağ Sanayi ve Yağ Fiyatlarındaki Değişimlerin Analizi. Türk-Koop. Ekin Dergisi.5(18) 62-67
• Kolsarıcı, Ö. ve Er, C. 1988. Amasya ilinde kolza tarımında en uygun ekim zamanı, çeşit ve bitki sıklığının tespiti üzerine araştırmalar. Doğa Tarım ve Ormancılık Dergisi. 12(2): 163-177.
• Kolsarıcı, Ö, Başalma, D., İşler, N., Arıoğlu, H., Gür, A., Olhan, E. ve Sağlam, C. 2000. Yağ Bitkileri Üretimi. V. T.Z.M.O. Teknik Kongresi 1 .Cilt.485-503
• -
• Kolsarıcı, Ö., Bayraktar, N., İşler, N., Mert, M. ve Arslan, B. 1995.Yağlı tohumlu bitkiler tüketim projeksiyonları ve üretim hedefleri. IV. T.Z.M.O. Teknik Kongresi 1 .Cilt s. 467-483
• Lifeng C. and Zhiping C. 1998. A study of the effects of different sowing dates on rape yields. Zhejiang nongye kexue. No:6, 274-275.
• Nanda, R., Bhargava, S.C. and Tomar, D.P.S.1994. Rate and duration of siliqua and seed filling period and their relation to seed yield in Brassica species. Indian Journal of Agricultural Science.64(4):227-232.
• Roy, S.K., Hossain, A., Begüm, F. and Nessa, A. 1998. Effect of sowing date and seed rate on growth and yield of rapeseed. Bangladesh Journal of Scientific and Industrial Research, 33(1) 20-24.
• Saini, K.S. and Sidhu, J.S. 1998. Crop phenogy of Gophi Sarson {Brassica napus L.) as influenced by different sowing dates, row spacings and nitrogen levels. Annals of Biology. 14(1)71-72.
• Sıngh, U.B.and Sıngh, U.R.1985. Response of rapeseed and mustard varieties to dates of planting. Indian Journal of Agronomy. 30(1)1-4.
• Stoy, A. 1981. Yield of rape in relation to crop density. Inst. Für Pflanzenbau züchtung. Univ. Kiel, 2300. BRD. 62:61-67.
• Yadav, K.S., Rajput, R.L., Shrivastava, U.K. and Yadav R.P. 1997. Effect of sowing date and irrigation schedule on productivity of mustard(Brassica juncea L.). Advances in Agricultural Research in India .8, 75-79.