TÜRKİYE’DE VE AVRUPA BİRLİĞİ’NDE ZEYTİNYAĞI POLİTİKALARI VE TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ZEYTİNYAĞI POLİTİKASINA UYUMU

Yıl 2013, Cilt: 19 Sayı: 1 ve 2, 35 - 44, 01.12.2013

Özlem Toplu Yılmaz¹

Öz

Bu çalışma Avrupa Birliği ve Türkiye’de zeytinyağında uygulanan tarımsal destek politikalarının ve Türkiye’nin Avrupa Birliği zeytinyağı politikasına uyumunun analizidir. Türkiye’deki zeytinyağı politikası AB’deki uygulamalardan farklılık göstermektedir. Türkiye’de 1966’da başlayan müdahale alımına son verilerek 1998’de fark ödemesi uygulanmaya başlanmıştır. Avrupa Birliği’nde ise zeytinyağı en çok korunan ürünlerden biri olmuş ve üretici yüksek miktarda üretim yardımı ve stoklama yardımı yoluyla desteklenmiştir. Avrupa Birliği üyelik sürecinin Türkiye’de zeytinyağında tarımsal destek politikalarının şekillenmesinde büyük etkisi olacaktır. Türkiye’de Avrupa Birliği’ndeki uygulamaya benzer fiyat düşmelerine karşı depolama sistemi getirilmesi fiyat istikrarını korumak açısından gerekli olup, kota dahilinde benzer üretim yardımı ise üreticinin gelirinin istikrarı açısından önemlidir

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği’nde Zeytinyağı, Tarımsal Destekler, Türkiye’nin AB’ye Uyumu

Agricultural Support Policy for Olive Oil in the European Union and in Turkey, and Turkey’s Adaptation to the European Union’s Olive Oil Policy

Öz

This paper is an analysis of agricultural support policy in olive oil in the European Union and in Turkey, and of Turkey’s adaptation to the European Union’s olive oil policy. The support policies in Turkey and in the European Union are different from each other. In Turkey, olive oil was started to be supported by intervention buying in 1966; and in 1998, support purchase was phased out and deficiency payment system was introduced. In the EU, the producer receives high production aid and private storage aid. European Union’s accession process will have an effect in shaping the agricultural support policy in olive oil in Turkey. Turkey has to realize the establishment of a storage system and also a production aid system for olive oil similar to that in the EU to maintain price stability and income stability for farmers, respectively

Anahtar Kelimeler

Olive oil in European Union, Agricultural Support Policies, Turkey’s Adaptation to EU

Kaynakça

• ABGS, 2006. Tarama Raporu Türkiye Fasıl 11 – Tarım ve Kırsal Kalkınma, 7 Eylül 2006, Ankara, s. 17.
• Anonim 2008a. Karar Sayısı:2008/59, “2008 Yılı Ürünü Kütlü Pamuk, Yağlık Ayçiçeği, Soya Fasulyesi, Kanola, Dane Mısır, Aspir ve Zeytinyağı Üreticilerine Destekleme Primi Ödenmesine İlişkin BKK Uygulama Tebliği”, 25 Ekim 2008 Tarihli, T.C. Resmi Gazete, Sayı:27035, Ankara.
• Anonim 2008b. Karar Sayısı:2008/14266, “Tarımsal Faaliyette Kullanılan Mazot ve Kimyevi Gübre İçin Çiftçilere 2009 Yılında Alan Bazlı Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Karar’ın Yürürlüğe Konulması”, 14 Kasım 2008 Tarihli, T.C. Resmi Gazete, Sayı:27054, Ankara.
• Anonim 2009. Karar Sayısı:2009/15537, “Çiftçilere Mazot, Kimyevi Gübre ve Toprak Analizi Destekleme Ödemesi Yapılması, Birim Ödeme Miktarları”, BKK, 2 Kasım 2009 Tarihli, T.C. Resmi Gazete, Sayı: 27403, Ankara.
• Anonim 2010a. Karar Sayısı:2010/159, “Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline Göre 2010 Yılı Ürünleri Fark Ödemesi Desteğine Dair Karar” BKK, 2 Mart 2010 Tarihli, T.C. Resmi Gazete, Sayı: 27509, Ankara.
• Anonim 2010b. Karar Sayısı:2010/117, “Yurtiçi Sertifikalı Tohum, Fidan, Çilek Fidesi ve Standart Fidan Kullanımı ile Sertifikalı Tohum Üretiminin Desteklenmesine Dair Karar”, 4 Mart 2010 Tarihli, T.C. Resmi Gazete, Sayı:27511
• Anonim 2010c. Karar Sayısı:2010/5, “Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Tebliği”, 15 Nisan 2010 Tarihli, T.C. Resmi Gazete, Sayı:27553, Ankara.
• Anonim 2011. Karar Sayısı:2011/1430, “2011 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar"ın Yürürlüğe Konulması”, 24 Şubat 2011 Tarihli, T.C. Resmi Gazete, Sayı:27856, Ankara.
• Anonim 2012. Karar Sayısı:2012/358, “2012 yılına ilişkin Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Tebliğinin (Tebliğ No: 2012/2)”, 6 Nisan 2012 Tarihli, T.C. Resmi Gazete, Sayı:28256, Ankara.
• Anonim 2013. “Zeytinyağı Lisanslı Depo Tebliği”, 12 Nisan 2013 Tarihli, T.C. Resmi Gazete, Sayı: 28616, Ankara.
• DPT, 2001.Türkiye-Avrupa Topluluğu Ortaklık Konseyi Kararları 1964-2000, Cilt 1, Yayın No. DPT:2596, Ankara, s. 381.
• Commission Regulation No 1918/2006 of 21.12.2006.
• European Commission, 2003a. Accomplishing a sustainable agricultural model for Europe through the reformed CAP – the tobacco, olive oil, cotton and sugar sectors, s. 9, 17.
• http://www.fairpolitics.nl/doc/fair_politics_eu/cotton/EU_refo rmed_CAP.pdf
• Erişim: 17.11.2009]
• European Commision, 2003b. The Olive Oil Sector in the European http://ec.europa.eu/agriculture/publi/fact/oliveoil/2003 _en.pdf [Erişim: 17.12.2009] s. 5.
• European Commission, 2004. Working Paper of the Directorate-General for Agriculture, The Olive Oil and Table Olives Sector. s. 36-37, 41-42.
• http://www.panos-oliveoil.gr/images/regulations/rep_en.pdf [Erişim 30.11.2009]
• European Commission, 2006. Euro-Mediterranean Agreement, Official Journal L 097, 30/03/1998 P. 0002 – 0183.
• http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2006/march/tradoc_1279 86.pdf
• Erişim: 13.04.2011]
• European Commission, 2008. Common Customs Tariff, Commission Regulation (EC) No 1031/2008 of 19 September lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:200 8:291:0001:0894:en:PDF [Erişim: 07.06.2009]
• European Commission, 2011. Agriculture in the European Union - Statistical and Economic Information 2010.
• http://ec.europa.eu/agriculture/agrista/2010/table_en/2010 enfinal.pdf
• Erişim: 26.09.2011]
• European Commission, 2012a. Agriculture in the European Union - Statistical and Economic Information 2011.
• http://ec.europa.eu/agriculture/statistics/agricultural/2011/p df/full-report_en.pdf [Erişim: 18.03.2013]
• European Commision, 2012b. Economic analysis of the olive sector, s. 2.
• http://ec.europa.eu/agriculture/olive-oil/economic- analysis_en.pdf [Erişim 20.03.2013]
• European Commission, 2013. Political agreement on new direction for common agricultural policy, s. 1-3. http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-613_en.htm [Erişim 15.09.2013]
• Eurostat, 2009. Agriculture in the European Union, Statistical and Economic Information 2008, s. 59.
• http://ec.europa.eu/agriculture/agrista/2008/table_en/index.ht m [Erişim: 31.12.2010] FAOSTAT, Crops Yield. http://FAOSTAT.fao.org/site/567/default.aspx#ancor [Erişim: 15.03.2013]
• IOC, 2012. World Olive Oil Figures.
• http://www.internationaloliveoil.org/estaticos/view/131- world-olive-oil-figures [Erişim: 14.03.2013]
• TBMM, 2008. Zeytin ve Zeytinyağı ile Diğer Bitkisel Yağların Üretiminde ve Ticaretinde Yaşanan Sorunların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyon Raporu, Ankara, http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem23/yil01/ss296.p df [Erişim: 22.04.2010]. 152–154, 165-166.
• T.C. GTHB, 2009. Türkiye’ de Yıllar İtibariyle Zeytinyağına Ödenen Prim Miktarları, Ankara.
• T.C. GTHB, 2010a. 2010 yılı Tarımsal Destekler Birim Miktarları, 25.01.2010, Ankara.
• http://www.tugem.gov.tr/document/tarimsal_destek_birim% 20fiyatlar2010.html [Erişim: 20.03.2010]
• T.C. GTHB, 2010b. 2008/2009 Sezonu Zeytinyağı Destekleme Ödemeleri, 26.04.2010, Ankara.
• T.C. GTHB, 2012. 2012 Yılı Destekleme Birim Fiyatları, Ankara.
• http://www.tarim.gov.tr/images/Files/BUGEM/pdf/2012_Dest ekleme_Birim_Fiyatlari.pdf [Erişim: 15.03.2013]
• T.C. GTHB, 2013. Türkiye’ de Yıllar İtibariyle Zeytinyağına Ödenen Prim Miktarları, 02.04.2013, Ankara.
• T.C. STB, 2010. 2010 Yılı Zeytin ve Zeytinyağı Raporu, Ankara, s. 4, 12, 20.
• TÜİK, 2013a. Tarım, İstatistiksel Tablolar: Tarım ve Orman Alanları, Ankara.
• TÜİK, 2013b. Tarım, İstatistiksel Tablolar, Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkileri: Zeytin Üretimi, Ankara.
• Tunalıoğlu, R. ve Karahocagil, P., 2006. Zeytinyağı ve Sofralık Zeytinyağı ve Prina Yağı Durum ve Tahmin 2005/2006, TEAE, Yayın No: 142, Ankara, s. 37.
• Yılmaz, Ö., 2012. Agricultural Support Policies for Olive Oil, Wheat, Milk, Sugar in Turkey with Reference to CAP, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Avrupa Birliği Enstitüsü, İstanbul. Sorumlu Yazar: Özlem TOPLU YILMAZ
• [e-mail]
• Geliş Tarihi : 9/4/2013
• Kabul Tarihi : 5/10/2013