Türkiye'de Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss, Walbaum, 1792) Yetiştiriciliğinde Kapasite, Arz ve Fiyat Gelişmeleri

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 2, 1 - 8, 22.12.2016

İsa Şen Ferit Rad

Öz

İç sularda gökkuşağı alabalığı yetiştiriciliği, iç tüketim, ihracat ve istihdama sağladığı katkı, gıda güvencesi ve sosyo-ekonomik açıdan büyük bir öneme sahiptir. Gökkuşağı alabalığı yetiştiricilik sektöründeki büyümenin sürdürülebilir kılınması ulusal ekonomi açısından önem arz etmektedir. Ülkemizde gökkuşağı alabalığı yetiştiriciliğinde yaşanan büyüme genelde arz odaklı olmuş ve pazar odaklı büyüme göz ardı edilmiştir. Nitekim 2014 yılında üretimde bir gerileme yaşanmış ve üretim miktarı bir önceki yıla göre düşmüştür. Gökkuşağı alabalığı yetiştiriciliğinin sürdürülebilir gelişiminin sağlanması ve bu yönde etkin politika ve stratejilerin geliştirilmesi için sektörün gelişiminin pazar dinamikleri perspektifinde izlenmesi ve irdelenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada iç sularda Gökkuşağı alabalığı sektörünün 2004-2014 yılları arasındaki durumu; işletme sayısı, işletme ölçekleri ve dağılımı, kapasite kullanım oranı, ürün arzı, iç tüketim ve fiyat eğilimleri gibi gelişmeler ışığında irdelenmiş ve sürdürülebilir gelişmeye katkıda bulunabilecek öneriler tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gökkuşağı alabalığı, sektörel yapı, arz, fiyat

Capacity, Supply and Price Evolutions in Rainbow Trout (Oncorhynchus mykiss, Walbaum, 1792) Farming in Turkey

Öz

Contribution of Rainbow trout farming in inland waters in terms of domestic consumption, exports and employment possess significant importance with regard to food security and socio-economic aspects. In this regard sustainable development of the sector is a crucial issue for national economy. Development of Rainbow trout farming sector in Turkey has been supply-oriented and market-oriented growth has been neglected. In fact a setback in growth trend was witnessed in 2014 and production fell below the previous year level. Monitoring and assessing the development of the sector with respect to market dynamics is a crucial issue to formulate effective policy and strategies for sustainable development of Rainbow trout farming. Within this context development of Rainbow trout farming in inland waters was reviewed and assessed in terms of number of enterprises, distribution of farm-scales, capacity utilization ratio, supply, domestic consumption and price evolutions during 2014-2014 period. Insights for sustainable development of the sector were also discussed. 

Anahtar Kelimeler

Rainbow trout, sectoral structure, supply, price

Kaynakça

• Ahmed, N., Garnett, S. 2010. Sustainability of freshwater Prawn farming in rice field in Southwest Bangladesh. Journal of Sustainable Agriculture, 34:659-679.
• Aydın, O., Sayılı, M. 2009. Samsun ilinde alabalık işletmelerinin yapısal ve ekonomik analizi. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(2), 97-107.
• BSGM, 2015. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü, Su Ürünleri İstatistikleri, 2004-2015.
• Çavdar, Y. 2009. Su ürünleri yetiştiriciliğinde desteklemeler. SÜMEA, Yunus Araştırma Bülteni, 1(1): 13-14.
• Desilva, S.S., Moelh, J. 2003. Inland Fisheries and Aquaculture: A Snergy for Sustainable Food Fish Production. FAO Fisheries Circular No.886, Rev2. Rome:37-45.
• Dembele, N.N., Staatz, J.M., Adjao, R., Kelly, V. 2008. Tarining module for analysing agricultural prices. Training Workshop presented at Cotonou, 26-27 April 2008, Michigan State University, USA.
• Demirtaş, B, Erkan., O. 2002. Mersin ilinde 1988-1997 dönemi domates fiyatları analizi. Alatarım Cilt: 1 Sayı: 2 Sayfa: 17. Emre, Y., Kürüm, V. 2007. Havuz ve Kafeslerde Alabalık Yetiştiriciliği. ISBN 975-96544-0-7, No:14-1.
• Eraktan, S., Açıl, F. 2000. Ekonomi, Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü Yayın No: 1512, Ankara.
• EUMOFA, 2015. Statistical database. http://www.eumofa.eu [Erişim: 26.08.2015].
• FAO, 2011. Indicators for the Sustainable Development of Finfish Mediterranean Aquaculture: Hihglights from the Indam Project, Food and Agriculture Organisation of the Unated Nations, Rome, 2011.
• FAO, 2014. The State of World Fisheries and Aquaculture Opportunities and Challenges. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Rome.
• FEAP, 2015. Europena Aquaculture Production Report 2005-2014.
• Girard, S. 2002. Main trends in seafood supply and typology of the European markets, Cahiers Options Méditerranéennes; n. 59. p29-39.
• Planco, F. J. 2012. Market opportunities for aquaculture products. Aquaculture Investment Workshop. June 20-22 2012, La Baja California Mexico.
• Rad, F., Köksal, G. 2001. Structural and bio-technical aspects of Rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) farms in Turkey. Turk. J. Vet. Anim. Sci. 2001; 25 (4): 567-575.
• Rad, F., Kıral, T. 1996. The state of aquaculture in Turkey. Int. Aqua. Con. 26-28 July, Starazagora, Bulgarian.
• TÜİK, 2013. Su Ürünleri İstatistikleri, 2004-2013. Türkiye İstatistik kurumu, Ankara.
• TÜİK, 2014a. Haber Bülteni, http://www.tuik.gov.tr Su Ürünleri 2014. (Erişim tarihi: 16 Eylül, 2015).
• T Ü İ K , ( 2 0 1 4 b ) i h r a c a t v e r i l e r i h t t p s : / / b i r u n i . t u i k . g o v. t r / d i s t i c a re t a p p / d i s t i c a re t . z u l ? p a r a m 1 = 25&param2=0&sitcrev=0&isicrev=0&sayac=5802 [Erişim: 18.11.2015].
• Welcomme, R.L. 1998. Framework for the development and management of inland fisherie. Fisheries Management and Ecology, 5:437-457.
• Welcomme, R.L. 2001. Inland fisheries: Ecology and Management. FAO, Blackwell Sciences. doi: 10.1002/9780470995693.
• Yurdakul, O. 1998. Tarım ürünleri pazarlaması. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü. Yayın No: 127, Adana.