Oğulotu (Melissa officinalis L.) Tohumunun Kaplanması ve Pelletlenmesinin Tohum Kalitesi Üzerine Etkileri*

Yıl 2017, Cilt: 13 Sayı: 2, 87 - 92, 26.12.2017

Zeynep Dumanoğlu , Bülent Çakmak

Öz

Ülkemiz, tıbbi ve aromatik bitki çeşitliliği
açısından zengin bir varlığa sahiptir. Oğulotu (Melissa officinalis L.) bitkisi ülkemizin ticari olarak kullandığı
ve pek çok sektör tarafından talep edilen bir bitkidir. Ancak mekanizasyona
uygun olmayan bitki tohumları nedeniyle geniş alanlarda üretilmesi zordur. Bu
çalışmada, Oğulotu tohumlarının kalite özellikleri arttırılarak mekanizasyona
uygun hale getirilmesi ve geniş alanlarda ekim makinaları ile ekilebilecek
durumuna getirilmesi sağlanmıştır. Bu amaçla, çok küçük boyutlara sahip
tohumlara film kaplama ve pelletleme uygulamaları yapılmıştır. Bu uygulamalarla
hazırlanan tohumların bazı fiziksel ve fizyolojik özellikleri incelenmiştir.
Elde edilen verilere göre; Oğulotu tohumlarına uygulamalar sonrasında yapılan
ölçümlerde şekil, boyut ve yüzey alan değerlerinin yaklaşık 3 kat, bin dane
ağırlığının ise yaklaşık 2 kat arttığı belirlenmiştir. Film kaplama uygulamasının
tohumun çimlenmesini olumsuz yönde etkileyerek azalttığı, pelletleme
uygulamasının ise çimlenme oranını kontrol grubuna göre yaklaşık %13,6 arttırdığı
belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Oğulotu, Melissa officinalis L., tohum film kaplama

Kaynakça

• Alayunt F. N., 2000, Biyolojik Malzeme Bilgisi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü Ders Kitabı, Ege Ün. Ziraat Fak. Yayınları No: 541, İzmir
• Aydın S., 2004, Anadolu Diyagonali: Ekolojik Kesinti Tarihsel-Kültürel Bir Farklılığa İşaret Edebilir mi?, Kebikeç İnsan Bilimleri için Kaynak Araştırmaları Dergisi, 17, s:117-137
• Baydar H., 2005, Tıbbi, Aromatik ve Keyf Bitkileri Bilimi ve Teknolojisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No:51, Isparta
• Bayram E., Kırıcı S., Tansı S., Yılmaz G., Arabacı O., Kızıl S. ve Telci İ., 2010, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretiminin Artırılması Olanakları, Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, Bildiriler Kitabı-1,s:437-457, Ankara
• Baytop T., 1984, Türkiye’de Bitkilerle Tedavi, İstanbul Ün. Yayınları No: 3255, Eczacılık Fak. No:40, İstanbul
• Baytop T., 1999, Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi, Geçmişte ve Bugün, Nobel Tıp Kitapevleri, II. Baskı, ISBN:975-420-021-1,480s, İstanbul. Ceylan A., 1996, Tıbbi Bitkiler-II (Uçucu Yağ Bitkileri), Ege Ün. Ziraat Fak. Tarla Bitkileri Bölümü, İzmir
• Çavuşlar F. ve Eser B., 2002, Domates Tohumlarında Film Kaplama Tekniği Uygulaması Üzerine Bir Araştırma. Türkiye I. Tohumculuk Kongresi, 11-13 Eylül 2002, Meta Basım, s:191-200, İzmir
• Doğan T., Aykas E., Tuvay N.H. ve Zeybek A., 2005, A Study on Pelleting and Planting Sesame (Sesame indicum L.), Asian Journal of Plant Sciences 4(5):449-454
• Doğan T. ve A. Zeybek, 2009, Improving The Traditional Sesame Seed Planting with Seed Pelleting, African Journal of Biotechnology Vol 8 (22), pp: 6120-6126
• Duman İ. ve H. İlbi, 2001, Bazı Sebze Tohumlatının Optimum Önçimlendirme Sürelerinin ve Yöntemlerinin Belirlenmesi, E.Ü. Araştırma Fonu, 99-ZRF-002 nolu proje sonuç raporu, s:81, İzmir.
• Dumanoğlu Z., 2006, Bazı Tıbbi ve Aromatik Bitki Tohumları için Uygun Kaplama ve Pelletleme Yöntemlerinin Belirlenmesi, Ege Ün. Fen Bilimleri Enst. Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, İzmir
• Ekim T., Koyucu M., Vural M., Duman H., Aytaç Z. ve Adıgüzel N., 2000, Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler), Red Data Book of Turkısh Plants (Pteridophyta and Spermatophya), 246 s, Ankara Eser B., Duman İ., ve Gökçöl A., 2009, Türk Tarımında Tohumun Stratejik Önemi, Türktarım, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi, Tem-Agus. 2009, Sayı:188, s:30-38, Ankara Faydaoğlu E. ve Sürücüoğlu M.S., 2011, Geçmişten Günümüze Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kullanılması ve Ekonomik Önemi, Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 2011, 11(1):52-67, Kastamonu
• Gençkan T., M. E. Turgay, H. H. Geçit, B. Bozkurt, E. Ergun, H. Ekiz, K. Yalvaç, M. N. Gevrek, A. Elçi ve A. Balkan, 2005, Türkiye’de Tohumluk Fide ve Fidan Üretimi ve Kullanımı, Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, 2:803-823
• Halmer P., 1987, Technical and commercial aspects of seed pelleting and film coating. BCPC Monograph. No. 39: Application to Seed and Soil, 191-204.
• Halmer P., 1994, The development of seed quality treatments in commercial practiceobjectives and achivements. BCPC Monograph No. 57: Seed Treatments: Progress and Prospects, 363-374
• International Rules for Seed Testing (ISTA), 2007, International Rules for Seed Testing Book
• Kaçar O., Göksu E. ve Azkan N., 2010, Oğul Otu (Melissa officinalis L.) Yetiştiriciliğinde Farklı Bitki Sıklıklarının Bazı Tarımsal Özellikler Üzerine Etkisi, Uludağ Ün. Ziraat Fak. Dergisi, Cilt 24; Sayı:2, 59-71, Bursa
• Katar D. ve Gürbüz B., 2008, Oğulotu (Melissa officinalis L.)’nda Farklı Bitki Sıklığı ve Azot Dozlarının Drog Yaprak Verimi ve Bazı Özellikler Üzerine Etkisi, Ankara Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14(1) 78-81, Ankara
• Kara M., 2012, Biyolojik Ürünlerin Fiziksel Özellikleri, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 242, Erzurum
• Kavak S., Eser B., 2005, Tohumların Film Kaplanmasında Kullanılan Bazı Polimerlerin Çimlenme ve Çıkış Üzerine Olan Olumsuz Etkisinin Ortadan Kaldırılması Üzerine Araştırmalar, Türkiye II. Tohumculuk Kongresi 9-11 Kasım, s76-81, Adana
• Kızıl S., 2009, Farklı Hasat Dönemlerinin Oğul Otu (Melissa officinalis L.)’nda Bazı Tarımsal Özellikler Üzerine Etkisi, Tarım Bilimleri Dergisi, 15(1): 20-24, Ankara Ün. Ziraat Fak., Ankara
• Ni B.R., 2001, Alleviation of Seed Imbibitional Chilling Injury Using Polymer Film Coating, BCPC Symposium Proceedings No:76: Seed Treatment: Challenges and Opportunities, p:73-80
• ORAN, 2015, Orta Anadolu Kalkınma Ajansı, Tıbbi Bitkiler ve Aromatik Bitkiler Sektör Raporu, Kayseri Robani H., 1994, Film coating of horticultural seeds, Hort Technology 4:104-105.
• Sarı A. O. ve Ceylan A., 2002, Yield Characteristics and Essential Oil Composition of Lemon Balm (Melissa officinalis L.) Grown in The Aegean Region of Turkey, Turk. J. Agric. For., 26:217-224.
• Scott J.M., 1989, Seed coating and treatments and their effects on plant establishment, Academic Press, Inc. Advances in Agronomy, 42:43-83
• Yağcıoğlu A., 2015, Ürün İşleme, Ege Üniversitesi Yayınları Ziraat Fakültesi Yayın No: 517, Genişletilmiş 2. Baskı, İzmir.