A Sociological Examination Of The Methods And Strategies Followed By New Religious Movements Against The Covid-19 Global Epidemic

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 5, 1483 - 1502, 31.12.2021

Salih Emre Karayel , Ali Albayrak

https://doi.org/10.30622/tarr.1023914

Öz

It has been effective in shaping the political-economic religious lives of societies due to the great epidemics experienced in the history of humanity and its causes and consequences, and it continues to be influential. Due to the fact that our globalized world has become a small village thanks to the progress made in technology and science, an undesirable situation such as an epidemic or disaster in any country can naturally affect other countries. In order to overcome this negative process experienced worldwide with the least damage, it may sometimes be necessary to take extraordinary measures on a global scale. The virus, which emerged in Wuhan, China in December 2019 and called as Covid-19, caused fatal cases in many countries in a short time and was accepted as a pandemic by the World Health Organization due to its threat to international public health. This situation, which threatens our social health, has made it necessary to take some restrictive measures around the world, and the tension and confidence crisis created by this isolation environment has made itself felt in all areas of our individual and social life. It is a well-known fact that religion, which provides a kind of rehabilitation service to different segments of the society in these extraordinary times, functions as a safe harbor with its faith practices and satisfactory solutions in the dimension of emotion. It is a fact that the formations, also called New Religious Movements, that emerged as a reaction to modernity and the mainstream religious tradition, were also affected by the Covid-19 epidemic process. In this article, the approaches of these religious formations against the Covid-19 global epidemic and the effects of the epidemic on the religious activities of these movements are analyzed sociologically. It is seen that Jehovah's Witnesses, Mormons and Seventh-day Adventists, who are the subject of this study, comply with the measures taken to protect public health in the countries and local areas where they operate. It is observed that they make reference to their own Holy Book and religious doctrines while complying with these rules. The Scientology Church, on the other hand, has shown a similar reflex with the others regarding the measures taken regarding the epidemic, although it does not carry the traces of traditional religion. Another issue determined in the study is that these religious organizations, which are the subject of the study, state that they attach importance to treatment, that they are not against vaccination, and that getting vaccinated is an individual preference. It is even seen that they encourage their members to be vaccinated by taking into account human and public health.

Anahtar Kelimeler

Covid-19,, Pandemic,, Vaccine,, New Religious Movements,, Digital Religion

Yeni Dini Hareketlerin Covid-19 Küresel Salgını Karşısında İzlediği Yöntem Ve Stratejilerinin Sosyolojik Bir İncelemesi

Öz

Din eğitimi tarihi çalışmalarında Osmanlının 1700 yılından önceki dönemiyle ilgili İnsanlık tarihinde yaşanmış büyük salgınlar sebep ve sonuçları itibariyle toplumların siyasi-ekonomik dini yaşamlarının şekillenmesinde etkili olmuş halihazırda da etkili olmaya devam etmektedir. Teknoloji ve bilimde katedilen ilerleme sayesinde küreselleşen dünyamızın küçük bir köy haline gelmesi sebebiyle herhangi bir ülkesinde meydana gelen salgın ve afet gibi istenmeyen durumlar, doğal olarak diğer ülkeleri de etkisi altına alabilmektedir. Dünya çapında yaşanan bu olumsuz sürecin en az hasarla atlatılabilmesi için bazen küresel çapta olağanüstü önlemlerin alınması gerekebilmektedir. 2019 Aralık ayında Çin’in Wuhan eyaletinde ortaya çıkan ve Covid-19 olarak adlandırılan virüs, kısa sürede birçok ülkede ölümcül vakalara sebebiyet vermiş ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından uluslararası halk sağlığını tehdit etmesi sebebiyle pandemi olarak kabul edilmiştir. Toplumsal sağlımızı tehdit eden bu durum dünya genelinde bazı kısıtlayıcı tedbirlerin alınmasını zorunlu hale getirmiş, bu izolasyon ortamının yaratmış olduğu gerilim ve güven bunalımı bireysel ve toplumsal yaşamımızın her alanında kendini hissettirmiştir. Bu olağanüstü zamanlarda toplumun farklı kesimlerine bir nevi rehabilite hizmeti sunan dinin, inanç pratikleri ve duygu boyutunda vaat ettiği tatmin edici çözümlerle sığınılacak bir liman işlevi gördüğü bilinen bir gerçektir. Bu konuda ana akım dini geleneğe tepki olarak ortaya çıkan ve Yeni Dini Hareketler olarak da adlandırılan oluşumların da Covid-19 salgını sürecinden etkilendikleri bir gerçektir. Bu çalışmada, söz konusu bu dini oluşumların Covid-19 küresel salgını karşısında yaklaşımları, salgının bu hareketlerin dini faaliyetleri üzerindeki etkileri sosyolojik açıdan analiz edilmiştir. Bu çalışmanın konusu olan Yehova Şahitleri, Mormonlar, Yedinci Gün Adventistleri faaliyette bulundukları ülke ve yerel bölgelerde toplum sağlının korunması amacıyla alınan tedbirlere riayet ettikleri görülmektedir. Bu kurallara riayet ederken kendi Kutsal Kitap ve dini doktrinlerine referansta bulundukları da gözlenmektedir. Sayentoloji Kilisesi ise her ne kadar geleneksel dinin izlerini bünyesinde taşımasa da salgın ile ilgili alınan tedbirler konusunda diğerleriyle benzer refleksi göstermiştir. Çalışmada tespit edilen bir başka husus da çalışmanın konusu olan bu dini oluşumların tedaviye önem verdikleri, aşı karşı olmadıkları, aşı olmanın bireysel bir tercih olduğunu belirtmeleridir. Hatta insan ve toplum sağlığını göz önünde tutarak üyelerinden aşı olmalarını teşvik ettikleri de görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19,, Pandemi,, Aşı,, Yeni Dini Hareketler,, Dijital din

Kaynakça

• Akyüz, N. ve Çapcıoğlu, İ. (2015).Dini Tecrübenin İfade Ediliş Şekilleri”. N. Akyüz ve İ. Çapcıoğlu (Ed). Din Sosyolojisi El Kitabı., Ankara: Grafiker Yayınları, s. 49-56.
• Bainbridge, W. (1993). New Religions, Science, Secularition. D. G. Brombley & J. K. Hadden ( Ed.). Religions and Social Order serisi C.III. The Handbook on Cults and Sects in America, JAI Press, London, 277-292.
• Berger, L. P. (2015). Kutsal Şemsiye Dinin Sosyolojik Teorisinin Ana Unsurları.(Çev. A. Coşkun). İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Bilgin, V. (2021), Din ve Toplum Din Sosyolojisine Giriş, İstanbul: Beyan Yayınları.
• Campbell, H.A. (2012) “The rise of the study of digital religion” (Ed.). H.A. Campbell. Digital Religion: Understanding Religious Practice in NewMediaWorlds.Routledge, London, 1–21.
• Çapcıoglu,İ. (2008). “İslamda İnsan Onuru ve Sosyp-Kültürel Bütünleşme”. Diyanet Aylık Dergi,205: s. 21-24.
• Çapcıoğlu, İ. (2020). "Pandemi Süreciyle 'Başa Çıkma'ya Yönelik Stratejiler". Dini Araştırmalar, 23 / 57 (Haziran 2020): 271-274. https://doi.org/10.15745/da.749604
• Cowan, D.E. (2007). “Teaching New Religious Movements on the World Wide Web”. D. G. Bromley ( Ed.). Teaching New Religious Movements, Oxford University Press, New York, 291-308.
• Chryssides, G.D. (2001). Exploring New Religions,Continuum,London.
• Chryssides, G. (2004). The Church of Scientology. C. Partridge (Ed.). New Religions: New Religions Movement Sect and Alternative Spiritualities Oxford:Oxford Üniversity Press,385-387.
• Dawson, L. L. (2003). Cults and New Religious Movements, Blackwell Publishing, Oxford.
• Freyer, H. (1964). Din Sosyolojisi. (Çev. T. Kalpsüz). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Gündüz, Ş. (2017). Din ve İnanç Sözlüğü, İstanbul: Vadi Yayınları.
• Günay, Ü. (2014). Din Sosyolojisi, İstanbul: İnsan Yayınları.
• Hunt, S. J. (2003). Alternative Religions A Sociological Introduction. Aldershot, Ashgate.
• Katar, M. (2017). Mesih İsa’nın Son Gün Azizleri Mormonlar, Ankara: Eskiyeni Yayınları.
• Kirman, M. A. (2011). Din Sosyolojisi Sözlüğü, İstanbul: Rağbet Yayıncılık.
• Köse, A. (2011). Milenyum Tarikatları Batı'da Yeni Dini Akımlar. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Okumuş,E. (2018). Din Sosyolojisi. Ankara: Maarif Mektepleri Yayınları.
• Okumuş, E. (2020a). “Yeni Tip Korona Virüsü Örneğnde Afetlerin Toplumsal Etkileri”. E. Okumuş (Ed.). Küresel Salgınlara Farklı Bakışlar -Psikolojik, Sosyolojik, Dini, Kültürel,Tarihi,Hukuki ve Siyasi Analizler- Eski Yeni Yayınları, Ankara, 71-112.
• Okumuş, E. (2020b). “Olağanüstü Zamanlarda Din: Küresel Kovid-19 Örneği ”. E. Okumuş (Ed.). Küresel Salgınlara Farklı Bakışlar -Psikolojik, Sosyolojik, Dini, Kültürel,Tarihi,Hukuki ve Siyasi Analizler- Eski Yeni Yayınları, Ankara, 173-203.
• Özkan, A. R. (2020). “Yedinci Gün Adventisleri ”. Yeni Dini Hareketler Ansiklopedisi, İstanbul: Okur Akademi Yayınları, (1), 604-607.
• Sofuoğlu Kılıç, N. (2020). Covid-19 Küresel Salgınına Eko-Dini Tepkiler: Çevre Hareketleri Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme . Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi , 3 (1) , 116-127.
• Turan, S. ve Uzun, S.N. (2018).“Yeni Dini Hareketlerin Taraftar Kazanma Yöntemleri”. S. Turan ve F. Sancar (Ed.). Nedenler ve Niçinleriyle Yeni Dini Hareketler İstanbul: Metamorfoz Yayıncılık, s. 212-241.
• TÜBA. (2020). Covid-19 Pandemi Değerlendirme Raporu. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi.
• Ünal, M. S.(2016).”Yeni Dini Hareketler ve İnternet .“ S. Turan ve F. Sancar (Ed.). Nedenler ve Niçinleriyle Yeni Dini Hareketler, İstanbul: Metamorfoz Yayıncılık, s. 307-321.
• Yamaç, M. (202o). “ Küresel Covid-19 Salgınının Sosyal Medyada Dini Tezahürleri”. E. Okumuş (Ed.). Küresel Salgınlara Farklı Bakışlar -Psikolojik, Sosyolojik, Dini, Kültürel,Tarihi,Hukuki ve Siyasi Analizler-, Ankara: Eski Yeni Yayınları, s. 561-584.
• Yaman, F. (2008). “Mormonlar Ve Amerika Toplum Yapısı” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yadsıman, H. (2020). “Yehova Şahitleri”. Yeni Dini Hareketler Ansiklopedisi, İstanbul: Okur Akademi Yayınları, (1), s. 606-610.
• Yapıcı,A. (2020). “Kovid-19 Küresel Salgınına Dini ve Din Dışı Yüklemeler :Tanrı’nın Gazabı mı İnsanın Suçu mu ? ” E. Okumuş (Ed.). Küresel Salgınlara Farklı Bakışlar -Psikolojik, Sosyolojik, Dini, Kültürel,Tarihi,Hukuki ve Siyasi Analizler-, Ankara: Eski Yeni Yayınları, s. 117-169.
• “ covid 19 new religious movements ” https://www.arts.ubc.ca/news/religion-in-the-age-of-covid-19/ (erişim tarihi:20/10/2021).
• “ Last rites in christianity” https://www.learnreligions.com/what-are-last-rites-542850 (erişim tarihi:21/10/2021).
• “Jehovahs Witness and Covid-19” https://www.jw.org/en/jehovahs-witnesses/faq/jw-vaccines-immunization (erişim tarihi: 22/10/2021).
• “Pandemi sürecinde Yehova Şahitleri” https://www.jw.org/tr/kutsal-kitabin-ogrettikleri/huzur-mutluluk/fiziksel-ve-zihinsel-saglik/pandemi-yorgunlugu/ (erişim tarihi: 22/10/2021).
• “Covid-19 sürecinde Yehova Şahitleri’nin Toplantıları” https://www.jw.org/tr/haberler/jw/bolgelere-gore/dunyadan-haberler/jw-koronavirus-gelismeler-ve-onlemler/ (erişim tarihi: 22/10/2021).
• “How the church is reopening Covid-19 https://newsroom.churchofjesuschrist.org/article/coronavirus-update (erişim tarihi:23/10/2021).
• “the church of jesus christ of latter-day saints and updates guidelines” https://newsroom.churchofjesuschrist.org/article/safely-increasing-activity-during-covid-19 (erişim tarihi: 22/10/2021).
• “the church of jesus christ of latter-day saints and president nelson efforts in Covid-19 https://newsroom.churchofjesuschrist.org/article/president-nelson-addresses-efforts-for-reintegration-of-church-worship-and-activities (erişim tarihi: 23/10/2021).
• “Mormonlar ve Pandemi” https://tr.sputniknews.com/20200313/63-yil-sonra-bir-ilk-mormonlar-koronavirus-endisesi-nedeniyle-tum-dini-faaliyetleri-durdurdu-1041588043.html (erişim tarihi:23/10/2021).
• “Russell M. Nelson and Pandemi “ https://www.youtube.com/watch?v=37LAwbtGo8M (erişim tarihi:23/10/2021).
• “the church of jesus christ of latter-day saints pandemi” ttps://newsroom.churchofjesuschrist.org/article/president-nelson-addresses-efforts-for-reintegration-of-church-worship-and-activities (erişim tarihi:23/10/2021).
• “the church of jesus christ of latter-day and Covid-19 vaccinate “ https://newsroom.churchofjesuschrist.org/article/first-presidency-message-covid-19-august-2021 (erişim tarihi:23/10/2021).
• “Mormonlar ve aşı” https://haber.sat7turk.com/covid-19-asisi-olmak-komsunu-sevmenin-bir-ornegi-olarak-goruluyor/ (erişim tarihi:23/10/2021).
• “Seventh Day Adventists and Covid-19” https://health.adventistchurch.com/covid-19/ (erişim tarihi:25/10/2021).
• “Seventh Day Adventists recovery and response” ttps://communitynj.adventistchurch.org/ministries/mission/health (erişim tarihi:25/10/2021).
• “Sayentoloji Kilisesi ve Narconon Programı” https://www.narconon.org/tr/about-narconon/program-components.html (erişim tarihi:25/10/2021).