Alman Hukukunda Hukuka Aykırı İdari İşlemlerin Geri Alınmasında İdarenin Takdir Yetkisi

Yıl 2024, , 256 - 284, 31.12.2024

Ayşe Nur Saldıran

https://doi.org/10.59933/tauhfd.1610487

Öz

Hukuka aykırı idari işlemlerin geri alınması, Alman hukukunda geri alma, iptal veya usulün yeniden görülmesi şeklinde eş zamanlı uygulama bulabilen müesseseleri gündeme getirir. Bu müesseselerin ayrımı idari işlemin doğurduğu hukuki neticeler noktasında gerçekleşmiştir. Bu bağlamda geri alma, öncelikle yükümlendirici ve yararlandırıcı idari işlemler bakımından bir ayrıma konu olur.
Hukuka aykırı yararlandırıcı bir idari işlemin geri alınması genel olarak hukuki güvenlik ilkesinin ve kazanılmış hakların korunması noktasında idarenin takdir yetkisini sınırlandırır. Hukuka aykırı yükümlendirici bir idari işlemin geri alınmasında ise idarenin takdir yetkisi, bu işlemin korunmasındaki hukuki değer veyahut yararın ne olduğu sorusu bağlamında tartışmalıdır. Bu çalışmada da özellikle Alman hukukunda hukuka aykırı yükümlendirici idari işlemlerin geri alınması ve idarenin takdir yetkisinin sınırları değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Geri alma, hukuka aykırılık, takdir yetkisi, hukuki güvenlik ilkesi, kanunilik ilkesi

The Discretion of the Administration to Revoke Unlawful Administrative Acts under German Law

Öz

The revocation of unlawful administrative acts in German law simultaneously involves legal procedures such as revocation, withdrawal, and the reopening of proceedings. Thes differentiation between these procedures layswith the legal consequences that they entail. In particular, the consequences regarding revocation are divided into two based on whether the administrative act foresees a burden or a benefit to the recipient.
The revocation of an unlawful beneficial administrative act is generally limited by the principles of the rule of law and the protection of legitimate expectations, thereby restricting the discretion of the administration. In contrast, the revocation of an unlawful burdensome administrative act raises questions about which legal values and interests justify the revoking the administrative act. This paper specifically discusses the revocation of unlawful burdensome administrative acts and the scope of discretion of the administration under German law.

Anahtar Kelimeler

Revocation, unlawful administrative acts, discretionary power, principle of legal certainty, principle of legality

Das Rücknahmeermessen der Verwaltung bei rechtswidrigen Verwaltungsakten im deutschen Recht

Öz

Kaynakça

• ATAY E. Ethem, “İptal Davasının Nitelikleri ve İptal Kararlarının Uygulanması”, Danıştay ve İdari Yargı Günü 139. Yıl 11 Mayıs 2007, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları, No:74, Ankara, 2008, 13-95.
• CALMES-BRUNET Sylvia, “Rechtssicherheit und Vertrauensschutz im Verwaltungsrecht – Ein Vergleich zwischen deutschem und französischem Recht” JuS 2014, 1077-1081.
• EDİS Seyfullah, Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1987.
• ERBGUTH Wilfried, Allgemeines Verwaltungsrecht, Nomos, Baden-Baden, 2005.
• GÖZLER Kemal, İdare Hukuku, Ekin Kitabevi, Bursa, 2020.
• GÜNDÜZ Fatma Ebru, “İdari Yaptırımların Zaman Bakımından Uygulanması”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 32, Ekim 2017, 33-60.
• IBLER Martin, “Kann der Widerruf eines Verwaltungsakts widerrufen werden?”, NVwZ 1993, 451-454.
• KRAFT Ingo, “Das subjektive öffentliche Recht in der Rechtsprechung des Bundesverwaltungsgerichts”, Leipzig Law Journal 2023, 2, 132-142.
• MAGER Ute, “Der maßgebliche Zeitpunkt für die Beurteilung der Rechtswidrigkeit einer Gewerbeuntersagung” NVwZ 1996, 134-135.
• MARTINI Mario, “Die Aufhebung von Verwaltungsakten nach §§ 48 ff. VwVfG – Überblick über die Rücknahme nach § 48 VwVfG (Teil 2).” JA 2013, 442-446.
• MARTINI Mario, “Die Aufhebung von Verwaltungsakten nach §§ 48 ff. VwVfG – Vertrauensschutz bei der Rücknahme (§ 48 II, III VwVfG)” JA 2016, 830-836.
• MARTINI Mario, “Die Aufhebung von Verwaltungsakten nach §§ 48 ff. VwVfG – Rücknahmefrist (§ 48 IV VwVfG).” JA, 2017, 838-841.
• MAURER Hartmut, Allgemeines Verwaltungsrecht, C.H. Beck, München, 2012.
• MAURER Hartmut/WALDHOFF Christian, Allgemeines Verwaltungsrecht, C.H. Beck, München, 2020.
• OĞUZMAN M. Kemal/BARLAS Nami, Medenî Hukuk Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• SCHENKE Wolf-Rüdiger, “Der maßgebliche Zeitpunkt für die Beurteilung von Verwaltungsakten im Rahmen der Anfechtungsklage”, JuS 2019, 833-843.
• SCHOCH Friedrich/SCHNEIDER Jens-Peter, VwVfG Kommentar, C.H. Beck, München, 2023.
• SOMMERMANN Karl-Peter, “Der Inhalt der Verwaltungskontrolle durch die Verwaltungsgerichte” Numero Special 7 1999, 60-68.
• STELKENS Ulrich/BONK, Heinz Joachim/SACHS, Michael, Verwaltungsverfahrensgesetz Kommentar, C.H. Beck, München, 2023.
• SÖZER Ali Nazım, “Kanunların Önceye Etki Yasağı: Sosyal Sigortalar Hukuku Bakımından Bir Değerlendirme” Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, Haziran 2013, Cilt 8, 2477-2534.
• TAN Turgut, İdari İşlemin Geri Alınması, Aristo Yayınları, İstanbul, 2020.
• ULUSOY, Ali, İdari Yaptırımlar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2013.
• WALDHOFF Christian, “Allgemeines Verwaltungsrecht: Rücknahmeermessen bei rechtswidrigem Verwaltungsakt”, JuS 2022, 191-193.