Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Investigation of the Relationship Between Pre-Service Teachers' Moral Disengagement Levels and Academic Motivation

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: Special Issue, 347 - 376, 29.10.2023

Öz

Moral disengagement, which means that an individual does not feel remorse when she acts outside her moral standards, has received research interest in recent years. The present research aims to reveal the direction and strength of the relationship between teacher candidates' moral disengagement levels and academic motivations.
In addition, the research reveals whether moral disengagement scores differ significantly in terms of various variables. The research, which was designed with the relational screening method, was carried out on a total of 417 students studying in different departments. "Moral Disengagement Scale" and "Academic Motivation Scale" were used to collect data. Spearman rho Correlation test, Mann Whitney U and Kruskall Wallis tests were preferred in the analysis of the data. In addition, the significant difference between the groups in favor of which group was analyzed by Dunnett T3 test. As a result of the research, no significant relationship was found between academic motivation and moral disengagement total scores. In terms of sub-dimensions, there is a weak positive relationship between moral disengagement and amotivation and there is a weak negative relationship between moral disengagement and intrinsic motivation to feel pleasure. In terms of variable of the gender, those who are men; in terms of the variable of reasons for preferring the department studied, those who said that they preferred the score only because they were sufficient for this department; that in terms of the time spent on social media, those who spend 5 or more time it has been concluded that there is a significant difference in favor of between the moral disengagement score. No significant difference was found in terms of grade level and the department studied. When the research results are evaluated in general, it is seen that moral disengagement is negatively correlated with positive behaviors, and a positive correlation with negative behaviors. In other words, as positive behaviors increase, moral disengagement decreases, and as negative behaviors increase, moral disengagement increases. For this reason, intervention programs should be developed to gain positive behavior.

Kaynakça

  • Akıncı-Vural, Z. B., & Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi iletişim fakültesine yönelik bir araştırma. [Social media as a new communication environment: A research on Ege University Faculty of Communication]. Journal of Yaşar University, 20(5), 3348-3382. https://dergipark.org.tr/en/pub/jyasar/issue/19132/203023.
  • Aksakal, H. (2019). Öğretmen adaylarının sosyal medya kullanma alışkanlıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [Examining social media using habits of teacher candidates in terms of varios variables]. (Dissertation Number.578091). [Master Thesis, Atatürk University], YÖK Thesis Center.
  • Alkan, M. F., & Arslan, M. (2019). Learner autonomy of pre-service teachers and its associations with academic motivation and self-efficacy. Malaysian Journal of Learning and Instruction, 16(2), 75-96. https://doi.org/10.32890/mjli2019.16.2.3.
  • Arslantaş, S. (2021). An investigation of preservice teachers’ academic self-efficacy and academic motivation. International Journal of Modern Education Studies, 5(1), 146-167. https://dergipark.org.tr/en/pub/ijonmes/issue/67828/1052063.
  • Aslan, M., & Doğan, S. (2020). Dışsal motivasyon içsel motivasyon ve performans etkileşimine kuramsal bir bakış. [A theoretical view of extrinsic motivation, intrinsic motivation and performance interaction]. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26), 291-301. https://doi.org/10.21076/vizyoner.638479.
  • Aydın, R., İşlek M., & Peker, R. (2021). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih nedenlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. [A comparative investigation of the reasons of teacher candidates preferring the teaching profession]. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(3), 312-345. https://dergipark.org.tr/en/pub/asead/issue/64362/937981.
  • Bakır, K., & Türkez, H. (2018). Gen-etik: İnsan genom projesi üzerine bir etik sorunlaştırma. Erzurum: Ertual Akademi.
  • Bandura, A. (1999). Moral disengagement in the perpetration of inhumanities. Personality and Social Psychology Review, 3, 193–209. https://doi.org/10.1207/s15327957pspr0303_3.
  • Bandura, A. (2002). Selective moral disengagement in the exercise of moral agency. Journal of Moral Education, 31(2), 101-119. https://doi.org/10.1080/0305724022014322.
  • Bandura, A. (2011). Moral Disengagement. In D.J. Christie (Ed.), The encyclopedia of peace psychology. Wiley Online Library. https://doi.org/10.1002/9780470672532.wbepp165.
  • Bilgili H., & Keklik İ. (2022). Akademik öz yetkinlik ile akademik öz düzenleme arasındaki ilişkide akademik motivasyonun aracı rolü. [The mediating role of academic motivation in the relationship between academic self-efficacy and academic self-regulation]. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 12(1), 213-227. https://doi.org/10.5961/higheredusci.1026072.
  • Boardley, I. D., & M. Kavussanu. (2011). Moral disengagement in sports. International Review of Sport and Exercise Psyhology, 4(2), 93-108. https://doi.org/10.1080/1750984X.2011.570361.
  • Bursal, M., & Buldur, S. (2016). İlköğretim öğretmen adaylarının meslek tercih nedenleri ve geleceklerine yönelik beklentileri: Karşılaştırmalı bir analiz. [Elementary level preservice teachers’ career choice reasons and future expectations: A comparative analysis]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 351-376. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2016.16.2-5000194932.
  • Can, G. (2015). Turkish version of the academic motivation scale. Psychological Reports: Employment Psychology & Marketing, 116(2), 388- 408. https://doi.org/10.2466/14.08.PR0.116k24w5.
  • Canbay, F. (2016). An investigation of the relationship between academic motivation and emotional intelligence levels of ELT students at a university in Turkey (Dissertation Number.429764). [Master Thesis, Çağ University], YÖK Thesis Center.
  • Çakmak, V. (2014). İletişim kaygısının sosyal medya kullanımı üzerine olan etkisi: Üniversite öğrencileri üzerine örnek olay incelemesi [The effect of communication apprehension on the use of social media: A case study on university studenst]. (Dissertation Number.377781). [Doctoral dissertation, Selçuk University], YÖK Thesis Center.
  • Çelik, E. (2022). Üniversite öğrencilerinde ahlaki kayıtsızlık ve sosyal ilginin internet bağımlılığı açısından yordanması [The prediction of moral disengagement and social interest in university students in term of internet addiction]. (Dissertation Number.743763). [Master Thesis, Çukurova University], YÖK Thesis Center.
  • Dellal, N. A., & Günak, D. (2009). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nde ikinci yabancı dil olarak Almanca öğrenen öğrencilerin öğrenme motivasyonları. [Learning motivation of the students who learn German as a second foreign language at Çanakkale Onsekiz Mart University]. Dil Dergisi, 143, 20-41. https://doi.org/10.1501/Dilder_0000000105.
  • Demir-Güdül, M. (2015). Üniversite öğrencilerinin akademik motivasyon profillerinin psikolojik ihtiyaç doyumu, akademik erteleme ve yaşam doyumu ile ilişkisi [The relationship between university students’ academic motivation profiles and psychological needs, academic procrastination and life satisfaction]. (Dissertation Number.395182). [Doctoral dissertation, Anadolu University], YÖK Thesis Center.
  • Detert, J.R., Trevino, L. K., & V. L. Sweitzer. (2008). Moral disengagement in ethical decision making: A study of antecedents and outcomes. Journal of Applied Pyschology, 93(2), 374-391. https://doi.org/10.1037/0021-9010.93.2.374.
  • Ekşi, H., & Katılmış, A. (2016). Uygulama örnekleriyle değerler eğitimi. Ankara: Nobel Akademik
  • Erbaş, E., & Şahin-Perçin, N. (2016). Kişi-çevre uyumu ve takım çalışması işlevsizliği ilişkisinde ahlaki çözülme’nin aracı rolü. [The mediating role of moral disengagement in the relationship between person-environment fit and teamwork dysfunctioning]. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(2), 77-91. https://doi.org/10.11611/JMER819.
  • Eroğlu, O. Ünveren, A., Ayna, Ç., & Müftüoğlu, N. E. (2020). Spor bilimleri fakültesindeki öğrencilerin sporda zihinsel dayanıklılık ve sporda ahlaktan uzaklaşma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Investigation of the relationship between the level of mental resilience in sports and moral distancing in sports of the students of the Faculty of Sports Sciences]. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 100-110. https://doi.org/10.32706/tusbid.829164.
  • Fitzpatrick, S., & Bussey, K. (2018). The role of moral disengagement on social bullying in dyadic very best friendships. Journal of School Violence, 17(4), 417-429. https://doi.org/10.1080/15388220.2017.1355810.
  • Gencer, N. (2020). Gençlik ve ahlaki kayıtsızlık: lise öğrencilerinin ahlaki kayıtsızlık düzeyleri üzerine bir değerlendirme. [Youth and moral disengagement: An assesment on high school students’ levels of moral disengagement]. USBAD Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(3), 308- 335. https://dergipark.org.tr/en/pub/usbad/issue/55116/714263.
  • Gezici-Yalçın, M., Şenyurt, A. Y., Gültepe, B., & Coşkun, H. (2016). Ahlaki uzaklaşma ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. [Turkish adaptation of moral disengagement scale]. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 309-332. https://app.trdizin.gov.tr/makale/TWpBMU9EYzBOQT09.
  • Gürlek, M. (2021). Sınıf öğretmeni adaylarının epistemik merak düzeyleri ile akademik motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examination of the relationship between epistemic curiosity levels and academic motivations of classroom teacher candidates]. (Dissertation Number.706101). [Master Thesis, Mersin University], YÖK Thesis Center.
  • Hacıkeleşoğlu, H. (2021). Ergenlerde sosyal medya bağımlılığı, dindarlık ve ahlaki kayıtsızlık ilişkisi üzerine bir araştırma. [A research on the relationship between social media disorder, religiosity and moral disengagemnt in adolescents]. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 21(2), 877-907. https://doi.org/10.33415/daad.954334.
  • Kağan, M., & Yazıcıoğlu, M. M. (2021). Üniversite öğrencilerinde ahlaki uzaklaşma tutumunun çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. [Investigation of moral distancing attitudes of university students in terms of various variables]. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 1-11. https://dergipark.org.tr/en/pub/turksosbilder/issue/64427/831938.
  • Karataş, A., Gündüz, B., & R. Karabörk. (2019, 19-22 Haziran). Ergenlerde ahlaki kayıtsızlığın yordayıcısı olarak arkadaşa bağlanma stilleri ve akran zorbalığının incelenmesi [Investigation of friend attachment habits and peer bullying as predictors of religious disengagement in adolescents]. [Sözlü bildiri]. EJER Congress, Ankara. https://drive.google.com/file/d/1t2iCM1-HmwpUdbuza9XZs8RqDakZH4mJ/view.
  • Keskin, Ş. (2021). Üniversite öğrencilerinde ahlaki uzaklaşma, algılanan anne-baba tutumu ve kontrol odağı arasındaki ilişkiler [The relationships between moral disengagement, perceived parental attitude and locus of control in university students]. (Dissertation Number.701746). [Master Thesis, İstanbul Ticaret University], YÖK Thesis Center.
  • Kılıç, M. Y. (2022). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini seçme nedenleri, beklentileri ve öğretmenlik programının niteliğinin artırılmasına yönelik görüşleri. [Reasons for choosing the teaching profession for teacher candidates, their expectations, and opinions about increasing the quality of the teaching program]. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 56, 35-65. https://doi.org/10.9779/pauefd.1031456.
  • Kıncal. Y. R. (2015). Vatandaşlık bilgisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kırnık, D., Pepeler, E., & Özbek, R. (2018). Öğretmen adaylarının sosyal medya kullanımına ilişkin tutumları: Malatya il örneği. [The attitude of teacher candidates concerning social media usage: Malatya city sample]. Manas Journal of Social Studies, 7(1), 25–45. https://dergipark.org.tr/en/pub/mjss/issue/40516/485813.
  • Kiremitci, O., Boz, B., & Engür, M. (2020). Relationship between academic motivation and student alienation: a study of undergraduate students of sports sciences. Croatian Journal of Education, 22(4), 1283-1315. https://doi.org/10.15516/cje.v22i4.3493.
  • Koca, F., & Dadandı, İ. (2019). Akademik öz-yeterlik ile akademik başarı arasındaki ilişkide sınav kaygısı ve akademik motivasyonun aracı rolü. [The mediation roles of test anxiety and academic motivation in the relationship between academic self-efficacy and academic achievement]. İlköğretim Online, 18(1), 241-252. http://doi: 10.17051/ilkonline.2019.527207.
  • Köfünyeli, K. (2022). Academic dishonesty among undergraduate students: Predicting the role of academic moral disengagement and academic motivation in academic dishonesty (Dissertation Number.726642). [Master Thesis, Orta Doğu Teknik University], YÖK Thesis Center.
  • Köklü, A. (2019). Ergenlerde ahlaki uzaklaşma ile riskli davranışlar ve empati yeteneği arasındaki ilişkinin incelenmesi [Investigation of the relationship between moral disengegament, risky behavior and empathy skill in adolescents]. (Dissertation Number.545465). [Master Thesis, Beykent University], YÖK Thesis Center.
  • Küçükali, A. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanımı: Atatürk Üniversitesi örneği. [Social media usage of college students: The case of Atatürk University]. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(13), 531-546. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bartiniibf/issue/17090/178838.
  • Moore, C. (2015). Moral disengagement. Current Opinion in Psychology, 6, 199-204. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2015.07.018.
  • Newman, A., Le, H., North-Samardzic, A., & M. Cohen. (2020). Moral disengagement at work: A review and research agenda. Journal of Business Ethics, 167, 535-570. https://doi.org/10.1007/s10551-019-04173-0.
  • Nur, S. (2019). Ahiret inancının orta öğretim öğrencilerinin davranışlarına yansıması [Reflection of the hereafter belief on high school students’ behaviors]. (Dissertation Number.583389). [Master Thesis, Bursa Uludağ University], YÖK Thesis Center.
  • Okutan, N. (2016). Ahlaki söylem ve siyasal kimlik ile ahlaki çözülme arasındaki ilişkiler [The relationship between moral discourse, political identity and moral disengagement]. (Dissertation Number.437313). [Doctoral dissertation, Ankara University], YÖK Thesis Center.
  • Öncül, R. (2000). Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
  • Özalp, U., & Yirci, R. (2019). Meslek lisesi öğrencilerinin ahlaki uzaklaşma algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. [Examining moral disengagement perceptions of vocational high school students in terms of some variables]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 941- 956. https://doi.org/10.17494/ogusbd.555087.
  • Özdemir, Z. (2019). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı. [Social media addiction among university students]. Beykoz Akademi Dergisi, 7(2), 91-105. https://doi.org/10.14514/byk.m.26515393.2019.7/2.91-105.
  • Özdemir, G. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının epistemolojik inançları ile akademik motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Investigation of the relationship between epistemologic beliefs and academic motivations of primary school teacher candidates]. (Dissertation Number.599637). [Master Thesis, Muğla Sıtkı Koçman University], YÖK Thesis Center.
  • Özkan, A. (2019). Üniversite öğrencilerinin narsisizm düzeyleri ile ahlaki kayıtsızlık ve saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Investigation of the relationship between university students levels of narcissism and moral disengagement and afression levels]. (Dissertation Number.604264). [Master Thesis, Gazi University], YÖK Thesis Center.
  • Özgenel, M., & Deniz, A. (2020). Öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ile akademik güdülenme ve akademik öz yeterlik arasındaki ilişki: Öğretmen adayları üzerine bir inceleme. [The relationship between attitude towards the teaching profession and academic motivation and academic self-efficacy: A investigation on teacher candidates]. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(3), 131- 146. https://doi.org/10.32329/uad.806826.
  • Parladıcı, R. M. (2020). Ergenlerde problemli internet kullanımı, saldırganlık ve olumlu sosyal davranış arasındaki ilişkinin incelenmesi: ahlaki uzaklaşmanın aracı rolü [Problematic internet use, aggression and prosocial behavior among adolescents: Moral disangagement as a mediator]. (Dissertation Number.620950). [Master Thesis, Ankara Yıldırım Beyazıt University], YÖK Thesis Center.
  • Sayraç-Kavadar, N. (2021). Ahlaki temeller, ahlaki kayıtsızlık ve bilişsel kapalılık ihtiyacı arasındaki ilişkiye grup aidiyetinin etkisi [The effect of group belongingness on the relationship among moral foundations, moral disengagement and the need for cognitive closure]. (Dissertation Number.673136). [Doctoral dissertation, Yıldız Teknik University], YÖK Thesis Center.
  • Selen, U. (2016). Çalışanların iç ve dış motivasyon tekniklerine bakış açılarının değerlendirilmesi; yerel yönetim örneği [Evaluation of awareness and opinions overview of employees to internal and external motivation techniques; Example of local administration]. (Dissertation Number.457361). [Doctoral dissertation, Namık Kemal University], YÖK Thesis Center.
  • Taskesen, S. (2019). Investigating the academic motivations and academic achievements of pre-service visual arts teachers. European Journal of Educational Research, 8(3), 857-866. https://doi.org/10.12973/eu-jer.8.3.857.
  • Taşkın, Y. O. (2016). Öğretmen adaylarının değer yönelimleri ile akademik motivasyonları arasındaki ilişki [The relationship between pre-service teachers’ value orientation and academic motivation]. (Dissertation Number.443513). [Master Thesis, Çanakkale Onsekiz Mart University], YÖK Thesis Center.
  • Tezel, Z. E. (2021). Öğretmen adaylarının akademik motivasyon ile akademik yılmazlıkları arasındaki ilişkide başarı yönelimlerinin aracılık rolünün incelenmesi [Investigation of the mediating role of achievement goal orientations in the relationship between academic motivation and academic resilience of teacher candidates]. (Dissertation Number.705043). [Master Thesis, Maltepe University], YÖK Thesis Center.
  • Titrek, O., Çetin, C., Kaymak, E., & Kasikçi, M. M. (2018). Academic motivation and academic self-efficacy of prospective teachers. Journal of Education and Training Studies, 6, 77-87. https://doi.org/10.11114/jets.v6i11a.3803.
  • Turan S. (2021). Geç Ergenlik dönemi: ahlaki uzaklaşma. [Late adolescence: Moral disengagement]. SPORTIVE, 4(2), 1-11. https://doi.org/10.53025/sportive.877254.
  • Tutgun-Ünal, A., & Deniz, L. (2020). Sosyal medya kuşaklarının sosyal medya kullanım seviyeleri ve tercihleri. [Social media usage levels and preferences of social media generations]. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(15), 1289-1319. DOI: 10.26466/opus.626283.
  • Vatansever-Bayraktar, H. (2015). Sınıf yönetiminde öğrenci motivasyonu ve motivasyonu etkileyen etmenler. [Student motivation in classroom management and factors that affect motivation]. Turkish Studies, 10(3), 1079-1100. https://app.trdizin.gov.tr/makale/TWpVMk5qY3dNQT09.
  • Visconti, K. J., Ladd, G. W., & B. Kochenderfer-Ladd. (2015). The role of moral disengagement in the associations between children’s social goals and aggression. Merril Palmer Quarterly, 61(1), 101-123. https://doi.org/10.13110/merrpalmquar1982.61.1.0101.
  • Yazıcıoğlu, M. M. (2020). Üniversite öğrencilerinde algılanan sosyal destek, ahlaki uzaklaşma ve riskli davranışlar arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Investigation of the relationship between perceived social support, moral disengagement and risk behaviors in university students]. (Dissertation Number.647105). [Master Thesis, Erzincan Binali Yıldırım University], YÖK Thesis Center.
  • Yavuz-Birben, F. (2019). Ahlaki kayıtsızlığı azaltmaya yönelik bir eğitim programı geliştirilmesi ve etkililiğinin değerlendirilmesi [Developing a training program for moral disengagemnt and evaluating its effectiveness]. (Dissertation Number.581888). [Doctoral dissertation, Yıldız Teknik University], YÖK Thesis Center.
  • Yavuz-Birben, F., & Bacanlı, H. (2017). Ahlaki kayıtsızlık ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. [Adapting moral disengagement scale to Turkish: Validity and reliability study]. Yıldız Journal of Educational Research, 2(2), 1-25. https://dergipark.org.tr/en/pub/yjer/issue/65844/1025635.
  • Yeşiltaş, M. D. (2020). Akademik motivasyon ve genel erteleme davranışının öğrencilerin akademik erteleme davranışı üzerindeki rolü. [The role of academic motivation and general procrastination on students’ academic procrastination]. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 123-133. https://dergipark.org.tr/en/pub/oskauiibfd/issue/55460/750235.
  • Yıldırım, S. G., & M. Demirel. (2020). Değer ve değerler eğitimi. İstanbul: İdeal Kültür.
  • Yurt, E. (2022). Türkiye’de akademik motivasyon konusunda yapılan araştırmaların incelenmesi. [Investigation of studies on academic motivation in Turkey]. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 95-112. https://dergipark.org.tr/en/pub/akef/issue/68985/1092355.

ÖĞRETMEN ADAYLARININ AHLAKİ KAYITSIZLIK DÜZEYLERİ İLE AKADEMİK MOTİVASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: Special Issue, 347 - 376, 29.10.2023

Öz

Bireyin ahlaki standartları dışında davrandığında vicdan azabı duymaması anlamına gelen ahlaki kayıtsızlık, son yılların araştırma ilgisine sahiptir. Mevcut araştırma, öğretmen adaylarının ahlaki kayıtsızlık düzeyleri ve akademik motivasyonları arasındaki ilişkinin yönünü ve kuvvetini ortaya koymak amaçlamaktadır. Ayrıca araştırma, ahlaki kayıtsızlık puanlarının çeşitli değişkenler açısından anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığını da ortaya koymaktadır. İlişkisel tarama yöntemi ile tasarlanan araştırma, farklı bölümlerde öğrenim gören toplam 417 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında “Ahlaki Kayıtsızlık Ölçeği” ve “Akademik Motivasyon Ölçeği”nden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde Spearman rhu Korelasyon testi, Mann Withneyy U ve Kruskall Wallis testleri tercih edilmiştir. Ayrıca gruplar arası anlamlı farklılığın hangi grup lehine olduğu Dunnett T3 testi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda akademik motivasyon ile ahlaki kayıtsızlık toplam puanları üzerinde anlamlı ilişki bulunmamıştır. Alt boyutlar açısından ise ahlaki kayıtsızlık ile motivasyonsuzluk arasında pozitif yönlü zayıf; haz duyma içsel motivasyonu ile negatif yönlü zayıf ilişki tespit edilmiştir. Ahlaki kayıtsızlık puanı ile cinsiyet değişkeni arasında erkekler; okunan bölümü tercih etme sebepleri değişkeni arasında puanı ancak bu bölüme yettiği için tercih ettiğini söyleyenler; sosyal medyada geçirilen süre arasında 5 ve daha uzun süre zaman harcayanlar lehine anlamlı farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf düzeyi ve okunan bölüm açısından ise herhangi anlamlı farklılığa rastlanmamıştır. Genel olarak araştırma sonuçları değerlendirildiğinde, ahlaki kayıtsızlığın olumlu davranışlar ile negatif; olumsuz davranışlar ile pozitif yönlü ilişkili olduğu sonucuna ulaşılabilir. Diğer bir ifadeyle, olumlu davranışlar arttıkça ahlaki kayıtsızlık azalmakta, olumsuz davranışlar arttıkça ahlaki kayıtsızlık artmaktadır. Bu sebeple olumlu davranış kazandırmaya yönelik müdahale programları geliştirilmelidir.

Kaynakça

  • Akıncı-Vural, Z. B., & Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi iletişim fakültesine yönelik bir araştırma. [Social media as a new communication environment: A research on Ege University Faculty of Communication]. Journal of Yaşar University, 20(5), 3348-3382. https://dergipark.org.tr/en/pub/jyasar/issue/19132/203023.
  • Aksakal, H. (2019). Öğretmen adaylarının sosyal medya kullanma alışkanlıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [Examining social media using habits of teacher candidates in terms of varios variables]. (Dissertation Number.578091). [Master Thesis, Atatürk University], YÖK Thesis Center.
  • Alkan, M. F., & Arslan, M. (2019). Learner autonomy of pre-service teachers and its associations with academic motivation and self-efficacy. Malaysian Journal of Learning and Instruction, 16(2), 75-96. https://doi.org/10.32890/mjli2019.16.2.3.
  • Arslantaş, S. (2021). An investigation of preservice teachers’ academic self-efficacy and academic motivation. International Journal of Modern Education Studies, 5(1), 146-167. https://dergipark.org.tr/en/pub/ijonmes/issue/67828/1052063.
  • Aslan, M., & Doğan, S. (2020). Dışsal motivasyon içsel motivasyon ve performans etkileşimine kuramsal bir bakış. [A theoretical view of extrinsic motivation, intrinsic motivation and performance interaction]. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26), 291-301. https://doi.org/10.21076/vizyoner.638479.
  • Aydın, R., İşlek M., & Peker, R. (2021). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih nedenlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. [A comparative investigation of the reasons of teacher candidates preferring the teaching profession]. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(3), 312-345. https://dergipark.org.tr/en/pub/asead/issue/64362/937981.
  • Bakır, K., & Türkez, H. (2018). Gen-etik: İnsan genom projesi üzerine bir etik sorunlaştırma. Erzurum: Ertual Akademi.
  • Bandura, A. (1999). Moral disengagement in the perpetration of inhumanities. Personality and Social Psychology Review, 3, 193–209. https://doi.org/10.1207/s15327957pspr0303_3.
  • Bandura, A. (2002). Selective moral disengagement in the exercise of moral agency. Journal of Moral Education, 31(2), 101-119. https://doi.org/10.1080/0305724022014322.
  • Bandura, A. (2011). Moral Disengagement. In D.J. Christie (Ed.), The encyclopedia of peace psychology. Wiley Online Library. https://doi.org/10.1002/9780470672532.wbepp165.
  • Bilgili H., & Keklik İ. (2022). Akademik öz yetkinlik ile akademik öz düzenleme arasındaki ilişkide akademik motivasyonun aracı rolü. [The mediating role of academic motivation in the relationship between academic self-efficacy and academic self-regulation]. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 12(1), 213-227. https://doi.org/10.5961/higheredusci.1026072.
  • Boardley, I. D., & M. Kavussanu. (2011). Moral disengagement in sports. International Review of Sport and Exercise Psyhology, 4(2), 93-108. https://doi.org/10.1080/1750984X.2011.570361.
  • Bursal, M., & Buldur, S. (2016). İlköğretim öğretmen adaylarının meslek tercih nedenleri ve geleceklerine yönelik beklentileri: Karşılaştırmalı bir analiz. [Elementary level preservice teachers’ career choice reasons and future expectations: A comparative analysis]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 351-376. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2016.16.2-5000194932.
  • Can, G. (2015). Turkish version of the academic motivation scale. Psychological Reports: Employment Psychology & Marketing, 116(2), 388- 408. https://doi.org/10.2466/14.08.PR0.116k24w5.
  • Canbay, F. (2016). An investigation of the relationship between academic motivation and emotional intelligence levels of ELT students at a university in Turkey (Dissertation Number.429764). [Master Thesis, Çağ University], YÖK Thesis Center.
  • Çakmak, V. (2014). İletişim kaygısının sosyal medya kullanımı üzerine olan etkisi: Üniversite öğrencileri üzerine örnek olay incelemesi [The effect of communication apprehension on the use of social media: A case study on university studenst]. (Dissertation Number.377781). [Doctoral dissertation, Selçuk University], YÖK Thesis Center.
  • Çelik, E. (2022). Üniversite öğrencilerinde ahlaki kayıtsızlık ve sosyal ilginin internet bağımlılığı açısından yordanması [The prediction of moral disengagement and social interest in university students in term of internet addiction]. (Dissertation Number.743763). [Master Thesis, Çukurova University], YÖK Thesis Center.
  • Dellal, N. A., & Günak, D. (2009). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nde ikinci yabancı dil olarak Almanca öğrenen öğrencilerin öğrenme motivasyonları. [Learning motivation of the students who learn German as a second foreign language at Çanakkale Onsekiz Mart University]. Dil Dergisi, 143, 20-41. https://doi.org/10.1501/Dilder_0000000105.
  • Demir-Güdül, M. (2015). Üniversite öğrencilerinin akademik motivasyon profillerinin psikolojik ihtiyaç doyumu, akademik erteleme ve yaşam doyumu ile ilişkisi [The relationship between university students’ academic motivation profiles and psychological needs, academic procrastination and life satisfaction]. (Dissertation Number.395182). [Doctoral dissertation, Anadolu University], YÖK Thesis Center.
  • Detert, J.R., Trevino, L. K., & V. L. Sweitzer. (2008). Moral disengagement in ethical decision making: A study of antecedents and outcomes. Journal of Applied Pyschology, 93(2), 374-391. https://doi.org/10.1037/0021-9010.93.2.374.
  • Ekşi, H., & Katılmış, A. (2016). Uygulama örnekleriyle değerler eğitimi. Ankara: Nobel Akademik
  • Erbaş, E., & Şahin-Perçin, N. (2016). Kişi-çevre uyumu ve takım çalışması işlevsizliği ilişkisinde ahlaki çözülme’nin aracı rolü. [The mediating role of moral disengagement in the relationship between person-environment fit and teamwork dysfunctioning]. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(2), 77-91. https://doi.org/10.11611/JMER819.
  • Eroğlu, O. Ünveren, A., Ayna, Ç., & Müftüoğlu, N. E. (2020). Spor bilimleri fakültesindeki öğrencilerin sporda zihinsel dayanıklılık ve sporda ahlaktan uzaklaşma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Investigation of the relationship between the level of mental resilience in sports and moral distancing in sports of the students of the Faculty of Sports Sciences]. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 100-110. https://doi.org/10.32706/tusbid.829164.
  • Fitzpatrick, S., & Bussey, K. (2018). The role of moral disengagement on social bullying in dyadic very best friendships. Journal of School Violence, 17(4), 417-429. https://doi.org/10.1080/15388220.2017.1355810.
  • Gencer, N. (2020). Gençlik ve ahlaki kayıtsızlık: lise öğrencilerinin ahlaki kayıtsızlık düzeyleri üzerine bir değerlendirme. [Youth and moral disengagement: An assesment on high school students’ levels of moral disengagement]. USBAD Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(3), 308- 335. https://dergipark.org.tr/en/pub/usbad/issue/55116/714263.
  • Gezici-Yalçın, M., Şenyurt, A. Y., Gültepe, B., & Coşkun, H. (2016). Ahlaki uzaklaşma ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. [Turkish adaptation of moral disengagement scale]. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 309-332. https://app.trdizin.gov.tr/makale/TWpBMU9EYzBOQT09.
  • Gürlek, M. (2021). Sınıf öğretmeni adaylarının epistemik merak düzeyleri ile akademik motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examination of the relationship between epistemic curiosity levels and academic motivations of classroom teacher candidates]. (Dissertation Number.706101). [Master Thesis, Mersin University], YÖK Thesis Center.
  • Hacıkeleşoğlu, H. (2021). Ergenlerde sosyal medya bağımlılığı, dindarlık ve ahlaki kayıtsızlık ilişkisi üzerine bir araştırma. [A research on the relationship between social media disorder, religiosity and moral disengagemnt in adolescents]. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 21(2), 877-907. https://doi.org/10.33415/daad.954334.
  • Kağan, M., & Yazıcıoğlu, M. M. (2021). Üniversite öğrencilerinde ahlaki uzaklaşma tutumunun çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. [Investigation of moral distancing attitudes of university students in terms of various variables]. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 1-11. https://dergipark.org.tr/en/pub/turksosbilder/issue/64427/831938.
  • Karataş, A., Gündüz, B., & R. Karabörk. (2019, 19-22 Haziran). Ergenlerde ahlaki kayıtsızlığın yordayıcısı olarak arkadaşa bağlanma stilleri ve akran zorbalığının incelenmesi [Investigation of friend attachment habits and peer bullying as predictors of religious disengagement in adolescents]. [Sözlü bildiri]. EJER Congress, Ankara. https://drive.google.com/file/d/1t2iCM1-HmwpUdbuza9XZs8RqDakZH4mJ/view.
  • Keskin, Ş. (2021). Üniversite öğrencilerinde ahlaki uzaklaşma, algılanan anne-baba tutumu ve kontrol odağı arasındaki ilişkiler [The relationships between moral disengagement, perceived parental attitude and locus of control in university students]. (Dissertation Number.701746). [Master Thesis, İstanbul Ticaret University], YÖK Thesis Center.
  • Kılıç, M. Y. (2022). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini seçme nedenleri, beklentileri ve öğretmenlik programının niteliğinin artırılmasına yönelik görüşleri. [Reasons for choosing the teaching profession for teacher candidates, their expectations, and opinions about increasing the quality of the teaching program]. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 56, 35-65. https://doi.org/10.9779/pauefd.1031456.
  • Kıncal. Y. R. (2015). Vatandaşlık bilgisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kırnık, D., Pepeler, E., & Özbek, R. (2018). Öğretmen adaylarının sosyal medya kullanımına ilişkin tutumları: Malatya il örneği. [The attitude of teacher candidates concerning social media usage: Malatya city sample]. Manas Journal of Social Studies, 7(1), 25–45. https://dergipark.org.tr/en/pub/mjss/issue/40516/485813.
  • Kiremitci, O., Boz, B., & Engür, M. (2020). Relationship between academic motivation and student alienation: a study of undergraduate students of sports sciences. Croatian Journal of Education, 22(4), 1283-1315. https://doi.org/10.15516/cje.v22i4.3493.
  • Koca, F., & Dadandı, İ. (2019). Akademik öz-yeterlik ile akademik başarı arasındaki ilişkide sınav kaygısı ve akademik motivasyonun aracı rolü. [The mediation roles of test anxiety and academic motivation in the relationship between academic self-efficacy and academic achievement]. İlköğretim Online, 18(1), 241-252. http://doi: 10.17051/ilkonline.2019.527207.
  • Köfünyeli, K. (2022). Academic dishonesty among undergraduate students: Predicting the role of academic moral disengagement and academic motivation in academic dishonesty (Dissertation Number.726642). [Master Thesis, Orta Doğu Teknik University], YÖK Thesis Center.
  • Köklü, A. (2019). Ergenlerde ahlaki uzaklaşma ile riskli davranışlar ve empati yeteneği arasındaki ilişkinin incelenmesi [Investigation of the relationship between moral disengegament, risky behavior and empathy skill in adolescents]. (Dissertation Number.545465). [Master Thesis, Beykent University], YÖK Thesis Center.
  • Küçükali, A. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanımı: Atatürk Üniversitesi örneği. [Social media usage of college students: The case of Atatürk University]. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(13), 531-546. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bartiniibf/issue/17090/178838.
  • Moore, C. (2015). Moral disengagement. Current Opinion in Psychology, 6, 199-204. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2015.07.018.
  • Newman, A., Le, H., North-Samardzic, A., & M. Cohen. (2020). Moral disengagement at work: A review and research agenda. Journal of Business Ethics, 167, 535-570. https://doi.org/10.1007/s10551-019-04173-0.
  • Nur, S. (2019). Ahiret inancının orta öğretim öğrencilerinin davranışlarına yansıması [Reflection of the hereafter belief on high school students’ behaviors]. (Dissertation Number.583389). [Master Thesis, Bursa Uludağ University], YÖK Thesis Center.
  • Okutan, N. (2016). Ahlaki söylem ve siyasal kimlik ile ahlaki çözülme arasındaki ilişkiler [The relationship between moral discourse, political identity and moral disengagement]. (Dissertation Number.437313). [Doctoral dissertation, Ankara University], YÖK Thesis Center.
  • Öncül, R. (2000). Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
  • Özalp, U., & Yirci, R. (2019). Meslek lisesi öğrencilerinin ahlaki uzaklaşma algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. [Examining moral disengagement perceptions of vocational high school students in terms of some variables]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 941- 956. https://doi.org/10.17494/ogusbd.555087.
  • Özdemir, Z. (2019). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı. [Social media addiction among university students]. Beykoz Akademi Dergisi, 7(2), 91-105. https://doi.org/10.14514/byk.m.26515393.2019.7/2.91-105.
  • Özdemir, G. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının epistemolojik inançları ile akademik motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Investigation of the relationship between epistemologic beliefs and academic motivations of primary school teacher candidates]. (Dissertation Number.599637). [Master Thesis, Muğla Sıtkı Koçman University], YÖK Thesis Center.
  • Özkan, A. (2019). Üniversite öğrencilerinin narsisizm düzeyleri ile ahlaki kayıtsızlık ve saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Investigation of the relationship between university students levels of narcissism and moral disengagement and afression levels]. (Dissertation Number.604264). [Master Thesis, Gazi University], YÖK Thesis Center.
  • Özgenel, M., & Deniz, A. (2020). Öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ile akademik güdülenme ve akademik öz yeterlik arasındaki ilişki: Öğretmen adayları üzerine bir inceleme. [The relationship between attitude towards the teaching profession and academic motivation and academic self-efficacy: A investigation on teacher candidates]. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(3), 131- 146. https://doi.org/10.32329/uad.806826.
  • Parladıcı, R. M. (2020). Ergenlerde problemli internet kullanımı, saldırganlık ve olumlu sosyal davranış arasındaki ilişkinin incelenmesi: ahlaki uzaklaşmanın aracı rolü [Problematic internet use, aggression and prosocial behavior among adolescents: Moral disangagement as a mediator]. (Dissertation Number.620950). [Master Thesis, Ankara Yıldırım Beyazıt University], YÖK Thesis Center.
  • Sayraç-Kavadar, N. (2021). Ahlaki temeller, ahlaki kayıtsızlık ve bilişsel kapalılık ihtiyacı arasındaki ilişkiye grup aidiyetinin etkisi [The effect of group belongingness on the relationship among moral foundations, moral disengagement and the need for cognitive closure]. (Dissertation Number.673136). [Doctoral dissertation, Yıldız Teknik University], YÖK Thesis Center.
  • Selen, U. (2016). Çalışanların iç ve dış motivasyon tekniklerine bakış açılarının değerlendirilmesi; yerel yönetim örneği [Evaluation of awareness and opinions overview of employees to internal and external motivation techniques; Example of local administration]. (Dissertation Number.457361). [Doctoral dissertation, Namık Kemal University], YÖK Thesis Center.
  • Taskesen, S. (2019). Investigating the academic motivations and academic achievements of pre-service visual arts teachers. European Journal of Educational Research, 8(3), 857-866. https://doi.org/10.12973/eu-jer.8.3.857.
  • Taşkın, Y. O. (2016). Öğretmen adaylarının değer yönelimleri ile akademik motivasyonları arasındaki ilişki [The relationship between pre-service teachers’ value orientation and academic motivation]. (Dissertation Number.443513). [Master Thesis, Çanakkale Onsekiz Mart University], YÖK Thesis Center.
  • Tezel, Z. E. (2021). Öğretmen adaylarının akademik motivasyon ile akademik yılmazlıkları arasındaki ilişkide başarı yönelimlerinin aracılık rolünün incelenmesi [Investigation of the mediating role of achievement goal orientations in the relationship between academic motivation and academic resilience of teacher candidates]. (Dissertation Number.705043). [Master Thesis, Maltepe University], YÖK Thesis Center.
  • Titrek, O., Çetin, C., Kaymak, E., & Kasikçi, M. M. (2018). Academic motivation and academic self-efficacy of prospective teachers. Journal of Education and Training Studies, 6, 77-87. https://doi.org/10.11114/jets.v6i11a.3803.
  • Turan S. (2021). Geç Ergenlik dönemi: ahlaki uzaklaşma. [Late adolescence: Moral disengagement]. SPORTIVE, 4(2), 1-11. https://doi.org/10.53025/sportive.877254.
  • Tutgun-Ünal, A., & Deniz, L. (2020). Sosyal medya kuşaklarının sosyal medya kullanım seviyeleri ve tercihleri. [Social media usage levels and preferences of social media generations]. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(15), 1289-1319. DOI: 10.26466/opus.626283.
  • Vatansever-Bayraktar, H. (2015). Sınıf yönetiminde öğrenci motivasyonu ve motivasyonu etkileyen etmenler. [Student motivation in classroom management and factors that affect motivation]. Turkish Studies, 10(3), 1079-1100. https://app.trdizin.gov.tr/makale/TWpVMk5qY3dNQT09.
  • Visconti, K. J., Ladd, G. W., & B. Kochenderfer-Ladd. (2015). The role of moral disengagement in the associations between children’s social goals and aggression. Merril Palmer Quarterly, 61(1), 101-123. https://doi.org/10.13110/merrpalmquar1982.61.1.0101.
  • Yazıcıoğlu, M. M. (2020). Üniversite öğrencilerinde algılanan sosyal destek, ahlaki uzaklaşma ve riskli davranışlar arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Investigation of the relationship between perceived social support, moral disengagement and risk behaviors in university students]. (Dissertation Number.647105). [Master Thesis, Erzincan Binali Yıldırım University], YÖK Thesis Center.
  • Yavuz-Birben, F. (2019). Ahlaki kayıtsızlığı azaltmaya yönelik bir eğitim programı geliştirilmesi ve etkililiğinin değerlendirilmesi [Developing a training program for moral disengagemnt and evaluating its effectiveness]. (Dissertation Number.581888). [Doctoral dissertation, Yıldız Teknik University], YÖK Thesis Center.
  • Yavuz-Birben, F., & Bacanlı, H. (2017). Ahlaki kayıtsızlık ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. [Adapting moral disengagement scale to Turkish: Validity and reliability study]. Yıldız Journal of Educational Research, 2(2), 1-25. https://dergipark.org.tr/en/pub/yjer/issue/65844/1025635.
  • Yeşiltaş, M. D. (2020). Akademik motivasyon ve genel erteleme davranışının öğrencilerin akademik erteleme davranışı üzerindeki rolü. [The role of academic motivation and general procrastination on students’ academic procrastination]. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 123-133. https://dergipark.org.tr/en/pub/oskauiibfd/issue/55460/750235.
  • Yıldırım, S. G., & M. Demirel. (2020). Değer ve değerler eğitimi. İstanbul: İdeal Kültür.
  • Yurt, E. (2022). Türkiye’de akademik motivasyon konusunda yapılan araştırmaların incelenmesi. [Investigation of studies on academic motivation in Turkey]. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 95-112. https://dergipark.org.tr/en/pub/akef/issue/68985/1092355.
Toplam 66 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Sosyal Bilgiler Eğitimi
Bölüm Research Article
Yazarlar

Sevda Gülşah Yıldırım 0000-0002-4278-6027

Ahmet Nalçacı 0000-0002-7821-7504

Erken Görünüm Tarihi 29 Ekim 2023
Yayımlanma Tarihi 29 Ekim 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 7 Sayı: Special Issue

Kaynak Göster

APA Yıldırım, S. G., & Nalçacı, A. (2023). Investigation of the Relationship Between Pre-Service Teachers’ Moral Disengagement Levels and Academic Motivation. Türk Akademik Yayınlar Dergisi (TAY Journal), 7(Special Issue), 347-376.

2613928412   28976  19030            19029       19031  logo1.jpg27281     27280  27284  27285   27290  27291 2729227294          27937   28409