Küresel Endişeye Ulusal Yanıtlar: Türkiye'de Afet Yönetiminin Çevre, Güvenlik ve Sürdürülebilir Kalkınma Perspektifinden İncelenmesi

Pelin Aliyev; Burçin Demirbilek; Zeynep Köse

doi:10.46464/tdad.1626674

Derleme

Küresel Endişeye Ulusal Yanıtlar: Türkiye'de Afet Yönetiminin Çevre, Güvenlik ve Sürdürülebilir Kalkınma Perspektifinden İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 364 - 376, 30.08.2025

Pelin Aliyev , Burçin Demirbilek , Zeynep Köse

https://doi.org/10.46464/tdad.1626674

Öz

İklim değişikliği kaynaklı afetler, sayısal olarak artış gösterirken yıkıcı etkileri de giderek şiddetlenmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’deki afet yönetim politikalarının ‘Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Gündemi’ ve ‘Sendai Afet Risk Azaltma Çerçevesi (2015-2030) ile uyumlu olup olmadığı sorusuna cevap verilmektedir. Araştırma kapsamında Türkiye’nin On İkinci Kalkınma Planı ve 2024-2028 AFAD Stratejik Planı incelenmekte ve Sendai Afet Risk Azaltma Çerçevesi bağlamında karşılaştırma yapılmaktadır. Buna göre, iklim değişikliğinin, yol açtığı afetler nedeniyle, küresel bir endişe ve bir güvenlik meselesi olup sürdürülebilir kalkınmayı olumsuz etkilediği; Türkiye’de mevcut afet yönetimi anlayışının sürdürülebilir kalkınma hedefleri ile Sendai Afet Risk Azaltma Çerçevesi (2015-2030) ile uyumlu olduğu ve son olarak Türkiye’nin afet yönetiminin çok aktörlü bir sürece dayanmakta olup, bu haliyle bir afet yönetişimi anlayışına sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Afet yönetimi , Çevresel güvenlik , İklim değişikliği , Sürdürülebilir kalkınma , Türkiye

Kaynakça

AFAD, 2014. Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü Kitabı, T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara.
AFAD, 2021. Açıklamalı Afet Yönetimi Sözlüğü, T.C. içişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu.
AFAD, 2023. Dünayda ve Türkiye’de Afet Finansmanı, Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürlüğü, Ankara.
AFAD, 2024a. 2023 Yılı Doğa Kaynaklı Olay İstatistikleri, T.C. içişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Istatistikler/2023yilidogakaynakliolayistatistikleri-_1_.pdf.
AFAD, 2024b. AFAD 2024–2028 Stratejik Planı, T.C. içişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/2024_2028-AFAD-Stratejik-Plani.pdf.
Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği, 2022. Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği, Resmî Gazete Tarihi: 24.02.2022 Resmî Gazete Sayısı: 31760, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5211&MevzuatTur=21&MevzuatTertip=5.
Altunsoy Coşkun H.K., 2022. Change in The Notion of Security and Environmental Security, Kafkas Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(25), 549-560, https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2022.023.
Ayata A., Sütcü E., 2022. Avrupa’da Bir Güvenlikleştirme Konusu Olarak Göç, İksad Yayınevi. Ankara.
Aydın G., Genç F.N., 2023. Sürdürülebilir Kalkınma Bağlamında Afet ve İklim Değişikliği Politikaları, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 563-590, https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1176640.
Bansal P., 2005. Evolving Sustainably: A longitudinal Study Of Corporate Sustainable Development, Strategic Management Journal, 26(3), 197-218.
Barnett J., 2001. The Meaning of Environmental Security – Ecological Politics and Policy in the New Security Era, Zed Books, Londra, 2001.
Berber M., 2011. İktisadi Büyüme ve Kalkınma. Derya Kitabevi. Trabzon.
Brandes C., 2018. Can climate change cause earthquakes?, Scientia, Erişim adresi: https://www.scientia.global/wp-content/uploads/Christian_Brandes/Christian_Brandes.pdf.
Brown L.R., 1977. Seeds of change: Green Revolution and Development in 1970s, New York: Praeger Publishers.
Brundtland G.H., 1987. Report of the World Commission on Environment, Erişim adresi: https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf.
Carson R., 1962. Silent spring, Houghton Mifflin.
Çağlar B., 2021. Güvenlik Kavramını Yeniden Düşünmek: Paradigmalar, Konular ve Aktörler (İçinde: Güvenlik Sorunları Bağlamında Yeni Yaklaşımlar, Editör: Burçin Demirbilek) , ORION Yayınevi.
Dalar M., 2009. İnsanlık Suçu ve Soykırım Tartışmaları Bağlamında Darfur Sorunu ve Türkiye, Ortadoğu Analiz, 1(12), 93-106.
Demirbilek B., 2021. Yeni Güvenlik Anlayışı ve Yeni Tehditler, (İçinde: Güvenlik Sorunları Bağlamında Yeni Yaklaşımlar, Editör: Burçin Demirbilek), ORION Kitabevi, Ankara.
Diesendorf M., 2000. Sustainability and Sustainable Development, Sustainability: The Corporate Challenge Of The 21st Century, 2, 19-37.
Dorst J., 1965. Before nature dies. Harper & Row, Keiner, 2005.
Eckstein D., Künzel V., Schafer L., 2021. Global Climate Risk Index (Brifing Paper), Who Suffers Most from Extreme Weathet Events? Weather-Related Loss Events in 2019 and 2000-2019, Erişim adresi: https://www.germanwatch.org/sites/default/files/Global%20Climate%20Risk%20Index%202021_2.pdf.
Edberg R., 1966. On the shred of a cloud University of Alabama Press, University Alabama, 200p.
Ehrlich P.R., Ehrlich A.H., 1968. The population bomb. Sierra Club Ballantine Books, 201p.
Erdem E.İ., 2016. İnsani Güvenlik Kavramı Bağlamında Çevre Güvenliği, Akademik Bakış, 10 (19), 255-281.
Ergünay O., 2005. Afet Yönetiminde İşbirliği ve Koordinasyonun Önemi, Afet Yönetiminin Temel İlkeleri, JICA Türkiye Ofisi, 10s, Ankara.
Falk R.A., 1971. This endangered planet, Random House.
Frédérick M., 1993. La sécurité environnementale: éléments de définition, Études internationales, 24(4), 753-765.
G7 Research Group, 2022. G8 Environment Ministers Communiqué, Schwerin, Germany, March 28, 1999, G7 Information Centre, Erişim adresi: https://g7.utoronto.ca/environment/1999schwerin/communique.html.
Global Humanitarian Forum, 2009. Human Impact Report: Climate Change-The Anatomy of a Silent Crisis, Geneva, 2009.
Global Platform for Disaster Risk Reduction, 2025. Erişim adresi: https://globalplatform.undrr.org/.
Gürkan H., 2014. Modernleşme Sürecinde Afrika’nın İki Büyük Krizi: Ruanda ve Darfur Meseleleri Üzerine Bir İnceleme, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(4), 469-491.
Hardin G., 1968. The tragedy of the commons, Science, 162(3859), 1243-1248.
Harris J.M., 2000. Basic Principles of Sustainable Development, Global Development and Envıronment Instıtute Workıng Paper 00-04, Global Development and Environment Institute, Tufts University, 21-41.
Holden E., Linnerud K., Banister D., 2017. The Imperatives Of Sustainable Development, Sustainable Development, 25(3), 213-226.
Homer-Dixon T.F., 1994. The environment and security: A new look at the connections, International Security, 19(3), 5-40.
Hufty M., 2008. La sécurité environnementale: un concept à la recherche de sa définition, Claude Serfati, der., Une économie politique de la sécurité, KARTHALA Editions, Paris, 117-139.
International Science Council, 2023. Report for the Mid- Term Review of the Sendai Framework for Disaster Risk Reduction. Paris, France. International Science Council, DOI: 10.24948/2023.01, Erişim adresi: https://council.science/publications/mtr-sendai-framework-disaster-risk-reduction/.
IPCC, 2001. Climate change 2001: The scientific basis, Contribution of working group I to the third assessment report of the intergovernmental panel on climate change (Editors: Houghton J.T., Ding Y., Griggs D.J., Noguer M., van der Linden P.J., Dai X., Maskell K., Johnson C.A.). Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.
IPCC, 2007. Climate change 2007: The physical science basis, Contribution of working group I to the fourth assessment report of the intergovernmental panel on climate change (Editors: Solomon S., Qin D., Manning M., Chen Z., Marquis M., Averyt K.B., Tignor M., Miller H.L.). Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.
IPCC, 2014. Climate Change 2014: Synthesis Report, (In: Contribution of Working Groups I, II and III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Core Writing Team (Editors), Pachauri R.K. and Meyer. L.A. ). IPCC, Geneva, Switzerland.
IPCC, 2023a. Annex I: Glossary, (Editors: Reisinger A., Cammarano D., Fischlin A., Fuglestvedt J.S., Hansen G., Jung Y., Ludden C., Masson-Delmotte V., Matthews R., Mintenbeck J.B.K., Orendain D.J., Pirani A., Poloczanska E., Romero J.). (In: Climate Change 2023: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Core Writing Team (Editors): H. Lee and J. Romero). IPCC, Geneva, Switzerland, 119-130.
IPCC, 2023b. Sections. (In: Climate Change 2023: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Core Writing Team (Editors), Lee H. and Romero J.). IPCC, Geneva, Switzerland, 35-115, doi: 10.59327/IPCC/AR6-9789291691647.
JRC-EU, 2025. INFORM Risk Index 2025, The Joint Research Center of European Commission, Erişim adresi: https://drmkc.jrc.ec.europa.eu/inform-index.
Justus J.R., Fletcher S.R,. 2006. Global climate change: Major scientific and policy issues. Washington D.C.
Keiner M., 2005. History, Definition(s) and Models of Sustainable Development, ETH Zurich, 1-8.
Keser A., Köse Z., Aliyev P., 2024. Doğal Afetlerin Tetikleyicisi Olarak İklim Değişikliği ile Gıda Güvenliği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Sahra Altı Afrika Örneği, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15(1 -Deprem Özel Sayısı-), 215-234, https://doi.org/10.54688/ayd.1412901.
Kıral B., 2020. Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
Kussainova M., 2024. Kazakistan’da sellerde 5 kişi hayatını kaybetti, Anadolu Ajansı, 18.04.2024, Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kazakistandaki-sellerde-5-kisi-hayatini-kaybetti/3195194.
Mathews J.T., 1988. Redefining security, Foreign Affairs, 68(2), 162-177.
Metin S., 2023. Afrika’da iklim değişikliğinin etkileri: İklim adaleti ve göç, Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi, 5(2), 99-118.
Myers N., 1993. Ultimate security: The environmental basis of political stability, University of Chicago Press.
Nicholson M., 1970. The environmental revolution, Harper & Row.
OCHA, 2024. Southern Africa El Niño Forecast and Impact, reliefweb, Erişim adresi: https://reliefweb.int/report/malawi/southern-africa-el-nino-forecast-and-impact-august-2024.
Ovalı A.Ş., 2009. Güvenlik-Çevre İlişkisine Yeniden Bakış ve Türkiye İçin Beklentiler, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 10(2), 221-243.
Özler M., 2021. Kamu yönetimi bağlamında afete dirençli toplum ve bütünleşik afet risk yönetimi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(3), 901-917.
Sahin S., 2019. The Disaster Management in Turkey and Goals of 2023, Turk. J. Earthq. Res., 1 (2), 180-196.
Sak R., Sak S., İkbal T., Öneren Şendil Ç., Nas E., 2021. Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi, Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256. https://doi.org/10.33400/kuje.843306.
SBB, 2021. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ve Göstergeleri, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Erişim adresi: http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/wp-content/uploads/2021/02/SKA-ve-Gostergeleri-Kapak-Birlestirilmis.pdf.
SBB, 2023a. Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr.
SBB, 2023b. On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028), T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Erişim adresi: https://onikinciplan.sbb.gov.tr/.
Taşçı M.N., 2024. Bangladeş’te sel sularının çekilmemesi yaklaşık 500 bin kişiyi olumsuz etkiledi, Anadolu Ajansı, 07.07.2024, Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/bangladeste-sel-sularinin-cekilmemesi-yaklasik-500-bin-kisiyi-olumsuz-etkiledi/3268505.
UCLG-MEWA, 2015. Sendai Afet Risk Azaltma Çerçevesi (2015-2030), Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler Orta Doğu ve Batı Asya Bölge Teşkilatı (UCLG-MEWA) https://uclg-mewa.org .
Udall S., 1963. The quiet crisis, Holt, Rinehart and Winston.
Uğurlu Ö., 2006. Türkiye’de Çevresel Güvenlik Bağlamında Sürdürülebilir Enerji Politikaları, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
UNDP, 1994. Human Development Report 1994: New Dimensions of Human Security. New York: United Nations Development Programme, Erişim adresi: https://hdr.undp.org/content/human-development-report-1994.
UNDRR, 2015. Global Assessment Report on Disaster Risk Reduction 2015 (GAR15): Making development sustainable, the future of disaster risk management: United Nations Office for Disaster Risk Reduction (UNDRR), Reports, Erişim adresi: https://www.undrr.org/publication/global-assessment-report-disaster-risk-reduction-2015.
UNDRR, 2023. The Report of the Midterm Review of the Implementation of the Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015–2030, United Nations Office for Disaster Risk Reduction - UNDRR: Geneva, Switzerland, Erişim adresi: https://www.undrr.org/publication/report-midterm-review-implementation-sendai-framework-disaster-risk-reduction-2015-2030.
UNDRR, 2025. United Nations Office for Disaster Risk Reduction–UNDRR, Erişim adresi: https://www.undrr.org/.
United Nations, 1987. International decade for natural disaster reduction: resolution / adopted by the General Assembly, Erişim adresi: https://digitallibrary.un.org/record/152704?v=pdf.
United Nations, 1992. United Nations Framework Convention on Climate Change, Erişim adresi: https://unfccc.int/resource/docs/convkp/conveng.pdf.
United Nations, 2015a. Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development, Erişim adresi: https://sdgs.un.org/2030agenda.
United Nations, 2015b. Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015-2030, United Nations Office for Disaster Risk Reduction, Erişim adresi: https://www.undrr.org/publication/sendai-framework-disaster-risk-reduction-2015-2030.
UNISDR, 2015. Reading the Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015 – 2030, United Nations Office for Disaster Risk Reduction, Erişim adresi: https://www.undrr.org/publication/reading-sendai-framework-disaster-risk-reduction-2015-2030.
Vitošević J., Lukinović M., Škvareninová L., 2021. Energy Security: The Impact of Environmental Policies on Energy Security, Megatrend revija ~ Megatrend Review, 18(4), 41-56, DOI: 10.5937/MegRev2104041V.
Vural Ç., 2018. Çevresel güvenliğin gelişimi, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi 6(1), 20-38.
White L.Jr., 1967. The historical roots of our ecological crisis, Science, 155(3767), 1203-1207,
WHO, 2023. Overall Situation, WHO Country Office, Libya, 14 September 2023, World Health Organization–WHO, Erişim adresi: https://www.emro.who.int/images/stories/libya/WHO-Libya-Situation-Update-14-September-2023.pdf?ua=1.
Wu X., Wang Z., Gao G., Guo J., Xue P., 2020. Disaster probability, optimal government expenditure for disaster prevention and mitigation, and expected economic growth, Socio-Economic Planning Sciences, 709, 1- 13. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2019.135888.
Yılmaz F.H., Navruz M., 2019. Küresel İklim Değişikliği, İklim Mültecileri ve Güvenlik, ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 13. Uluslararası Kamu Yönetimi Sempozyumu Bildirileri Özel Sayısı, 255-270.
Zuhal M., 2023. İktisadi ve Sosyal Alanda Çevre Ve Sürdürülebilirlik Çalışmaları Teorik ve Uygulamalı Araştırmalar. Bursa: Ekin Yayınevi.

National Responses to Global Concern: Examination of Disaster Management in Türkiye from the Perspective of Environment, Security and Sustainable Development

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 364 - 376, 30.08.2025

Pelin Aliyev , Burçin Demirbilek , Zeynep Köse

https://doi.org/10.46464/tdad.1626674

Öz

While climate change-induced natural disasters are increasing in number, their destructive effects are also becoming more severe. This study answers the question whether disaster management policies in Türkiye are in line with the ‘2030 Agenda for Sustainable Development’ and the ‘Sendai Framework for Disaster Risk Reduction (2015-2030)’. Within the scope of the research, Türkiye's Twelfth Development Plan and AFAD Strategic Plan 2024-2028 are analysed and a comparison is made in the context of the Sendai Framework for Disaster Risk Reduction. Accordingly, it is determined that climate change is a global concern and a security issue due to the disasters it causes and negatively affects sustainable development; the current disaster management approach in Türkiye is compatible with sustainable development goals and Sendai Framework for Disaster Risk Reduction (2015-2030); and finally, Türkiye's disaster management is based on a multi-actor process and has a disaster governance approach.

Anahtar Kelimeler

Disaster management , Environmental security , Climate change , Sustainable development , Türkiye

Kaynakça

AFAD, 2014. Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü Kitabı, T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara.
AFAD, 2021. Açıklamalı Afet Yönetimi Sözlüğü, T.C. içişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu.
AFAD, 2023. Dünayda ve Türkiye’de Afet Finansmanı, Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürlüğü, Ankara.
AFAD, 2024a. 2023 Yılı Doğa Kaynaklı Olay İstatistikleri, T.C. içişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Istatistikler/2023yilidogakaynakliolayistatistikleri-_1_.pdf.
AFAD, 2024b. AFAD 2024–2028 Stratejik Planı, T.C. içişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/2024_2028-AFAD-Stratejik-Plani.pdf.
Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği, 2022. Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği, Resmî Gazete Tarihi: 24.02.2022 Resmî Gazete Sayısı: 31760, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5211&MevzuatTur=21&MevzuatTertip=5.
Altunsoy Coşkun H.K., 2022. Change in The Notion of Security and Environmental Security, Kafkas Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(25), 549-560, https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2022.023.
Ayata A., Sütcü E., 2022. Avrupa’da Bir Güvenlikleştirme Konusu Olarak Göç, İksad Yayınevi. Ankara.
Aydın G., Genç F.N., 2023. Sürdürülebilir Kalkınma Bağlamında Afet ve İklim Değişikliği Politikaları, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 563-590, https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1176640.
Bansal P., 2005. Evolving Sustainably: A longitudinal Study Of Corporate Sustainable Development, Strategic Management Journal, 26(3), 197-218.
Barnett J., 2001. The Meaning of Environmental Security – Ecological Politics and Policy in the New Security Era, Zed Books, Londra, 2001.
Berber M., 2011. İktisadi Büyüme ve Kalkınma. Derya Kitabevi. Trabzon.
Brandes C., 2018. Can climate change cause earthquakes?, Scientia, Erişim adresi: https://www.scientia.global/wp-content/uploads/Christian_Brandes/Christian_Brandes.pdf.
Brown L.R., 1977. Seeds of change: Green Revolution and Development in 1970s, New York: Praeger Publishers.
Brundtland G.H., 1987. Report of the World Commission on Environment, Erişim adresi: https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf.
Carson R., 1962. Silent spring, Houghton Mifflin.
Çağlar B., 2021. Güvenlik Kavramını Yeniden Düşünmek: Paradigmalar, Konular ve Aktörler (İçinde: Güvenlik Sorunları Bağlamında Yeni Yaklaşımlar, Editör: Burçin Demirbilek) , ORION Yayınevi.
Dalar M., 2009. İnsanlık Suçu ve Soykırım Tartışmaları Bağlamında Darfur Sorunu ve Türkiye, Ortadoğu Analiz, 1(12), 93-106.
Demirbilek B., 2021. Yeni Güvenlik Anlayışı ve Yeni Tehditler, (İçinde: Güvenlik Sorunları Bağlamında Yeni Yaklaşımlar, Editör: Burçin Demirbilek), ORION Kitabevi, Ankara.
Diesendorf M., 2000. Sustainability and Sustainable Development, Sustainability: The Corporate Challenge Of The 21st Century, 2, 19-37.
Dorst J., 1965. Before nature dies. Harper & Row, Keiner, 2005.
Eckstein D., Künzel V., Schafer L., 2021. Global Climate Risk Index (Brifing Paper), Who Suffers Most from Extreme Weathet Events? Weather-Related Loss Events in 2019 and 2000-2019, Erişim adresi: https://www.germanwatch.org/sites/default/files/Global%20Climate%20Risk%20Index%202021_2.pdf.
Edberg R., 1966. On the shred of a cloud University of Alabama Press, University Alabama, 200p.
Ehrlich P.R., Ehrlich A.H., 1968. The population bomb. Sierra Club Ballantine Books, 201p.
Erdem E.İ., 2016. İnsani Güvenlik Kavramı Bağlamında Çevre Güvenliği, Akademik Bakış, 10 (19), 255-281.
Ergünay O., 2005. Afet Yönetiminde İşbirliği ve Koordinasyonun Önemi, Afet Yönetiminin Temel İlkeleri, JICA Türkiye Ofisi, 10s, Ankara.
Falk R.A., 1971. This endangered planet, Random House.
Frédérick M., 1993. La sécurité environnementale: éléments de définition, Études internationales, 24(4), 753-765.
G7 Research Group, 2022. G8 Environment Ministers Communiqué, Schwerin, Germany, March 28, 1999, G7 Information Centre, Erişim adresi: https://g7.utoronto.ca/environment/1999schwerin/communique.html.
Global Humanitarian Forum, 2009. Human Impact Report: Climate Change-The Anatomy of a Silent Crisis, Geneva, 2009.
Global Platform for Disaster Risk Reduction, 2025. Erişim adresi: https://globalplatform.undrr.org/.
Gürkan H., 2014. Modernleşme Sürecinde Afrika’nın İki Büyük Krizi: Ruanda ve Darfur Meseleleri Üzerine Bir İnceleme, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(4), 469-491.
Hardin G., 1968. The tragedy of the commons, Science, 162(3859), 1243-1248.
Harris J.M., 2000. Basic Principles of Sustainable Development, Global Development and Envıronment Instıtute Workıng Paper 00-04, Global Development and Environment Institute, Tufts University, 21-41.
Holden E., Linnerud K., Banister D., 2017. The Imperatives Of Sustainable Development, Sustainable Development, 25(3), 213-226.
Homer-Dixon T.F., 1994. The environment and security: A new look at the connections, International Security, 19(3), 5-40.
Hufty M., 2008. La sécurité environnementale: un concept à la recherche de sa définition, Claude Serfati, der., Une économie politique de la sécurité, KARTHALA Editions, Paris, 117-139.
International Science Council, 2023. Report for the Mid- Term Review of the Sendai Framework for Disaster Risk Reduction. Paris, France. International Science Council, DOI: 10.24948/2023.01, Erişim adresi: https://council.science/publications/mtr-sendai-framework-disaster-risk-reduction/.
IPCC, 2001. Climate change 2001: The scientific basis, Contribution of working group I to the third assessment report of the intergovernmental panel on climate change (Editors: Houghton J.T., Ding Y., Griggs D.J., Noguer M., van der Linden P.J., Dai X., Maskell K., Johnson C.A.). Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.
IPCC, 2007. Climate change 2007: The physical science basis, Contribution of working group I to the fourth assessment report of the intergovernmental panel on climate change (Editors: Solomon S., Qin D., Manning M., Chen Z., Marquis M., Averyt K.B., Tignor M., Miller H.L.). Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.
IPCC, 2014. Climate Change 2014: Synthesis Report, (In: Contribution of Working Groups I, II and III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Core Writing Team (Editors), Pachauri R.K. and Meyer. L.A. ). IPCC, Geneva, Switzerland.
IPCC, 2023a. Annex I: Glossary, (Editors: Reisinger A., Cammarano D., Fischlin A., Fuglestvedt J.S., Hansen G., Jung Y., Ludden C., Masson-Delmotte V., Matthews R., Mintenbeck J.B.K., Orendain D.J., Pirani A., Poloczanska E., Romero J.). (In: Climate Change 2023: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Core Writing Team (Editors): H. Lee and J. Romero). IPCC, Geneva, Switzerland, 119-130.
IPCC, 2023b. Sections. (In: Climate Change 2023: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Core Writing Team (Editors), Lee H. and Romero J.). IPCC, Geneva, Switzerland, 35-115, doi: 10.59327/IPCC/AR6-9789291691647.
JRC-EU, 2025. INFORM Risk Index 2025, The Joint Research Center of European Commission, Erişim adresi: https://drmkc.jrc.ec.europa.eu/inform-index.
Justus J.R., Fletcher S.R,. 2006. Global climate change: Major scientific and policy issues. Washington D.C.
Keiner M., 2005. History, Definition(s) and Models of Sustainable Development, ETH Zurich, 1-8.
Keser A., Köse Z., Aliyev P., 2024. Doğal Afetlerin Tetikleyicisi Olarak İklim Değişikliği ile Gıda Güvenliği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Sahra Altı Afrika Örneği, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15(1 -Deprem Özel Sayısı-), 215-234, https://doi.org/10.54688/ayd.1412901.
Kıral B., 2020. Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
Kussainova M., 2024. Kazakistan’da sellerde 5 kişi hayatını kaybetti, Anadolu Ajansı, 18.04.2024, Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kazakistandaki-sellerde-5-kisi-hayatini-kaybetti/3195194.
Mathews J.T., 1988. Redefining security, Foreign Affairs, 68(2), 162-177.
Metin S., 2023. Afrika’da iklim değişikliğinin etkileri: İklim adaleti ve göç, Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi, 5(2), 99-118.
Myers N., 1993. Ultimate security: The environmental basis of political stability, University of Chicago Press.
Nicholson M., 1970. The environmental revolution, Harper & Row.
OCHA, 2024. Southern Africa El Niño Forecast and Impact, reliefweb, Erişim adresi: https://reliefweb.int/report/malawi/southern-africa-el-nino-forecast-and-impact-august-2024.
Ovalı A.Ş., 2009. Güvenlik-Çevre İlişkisine Yeniden Bakış ve Türkiye İçin Beklentiler, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 10(2), 221-243.
Özler M., 2021. Kamu yönetimi bağlamında afete dirençli toplum ve bütünleşik afet risk yönetimi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(3), 901-917.
Sahin S., 2019. The Disaster Management in Turkey and Goals of 2023, Turk. J. Earthq. Res., 1 (2), 180-196.
Sak R., Sak S., İkbal T., Öneren Şendil Ç., Nas E., 2021. Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi, Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256. https://doi.org/10.33400/kuje.843306.
SBB, 2021. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ve Göstergeleri, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Erişim adresi: http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/wp-content/uploads/2021/02/SKA-ve-Gostergeleri-Kapak-Birlestirilmis.pdf.
SBB, 2023a. Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr.
SBB, 2023b. On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028), T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Erişim adresi: https://onikinciplan.sbb.gov.tr/.
Taşçı M.N., 2024. Bangladeş’te sel sularının çekilmemesi yaklaşık 500 bin kişiyi olumsuz etkiledi, Anadolu Ajansı, 07.07.2024, Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/bangladeste-sel-sularinin-cekilmemesi-yaklasik-500-bin-kisiyi-olumsuz-etkiledi/3268505.
UCLG-MEWA, 2015. Sendai Afet Risk Azaltma Çerçevesi (2015-2030), Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler Orta Doğu ve Batı Asya Bölge Teşkilatı (UCLG-MEWA) https://uclg-mewa.org .
Udall S., 1963. The quiet crisis, Holt, Rinehart and Winston.
Uğurlu Ö., 2006. Türkiye’de Çevresel Güvenlik Bağlamında Sürdürülebilir Enerji Politikaları, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
UNDP, 1994. Human Development Report 1994: New Dimensions of Human Security. New York: United Nations Development Programme, Erişim adresi: https://hdr.undp.org/content/human-development-report-1994.
UNDRR, 2015. Global Assessment Report on Disaster Risk Reduction 2015 (GAR15): Making development sustainable, the future of disaster risk management: United Nations Office for Disaster Risk Reduction (UNDRR), Reports, Erişim adresi: https://www.undrr.org/publication/global-assessment-report-disaster-risk-reduction-2015.
UNDRR, 2023. The Report of the Midterm Review of the Implementation of the Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015–2030, United Nations Office for Disaster Risk Reduction - UNDRR: Geneva, Switzerland, Erişim adresi: https://www.undrr.org/publication/report-midterm-review-implementation-sendai-framework-disaster-risk-reduction-2015-2030.
UNDRR, 2025. United Nations Office for Disaster Risk Reduction–UNDRR, Erişim adresi: https://www.undrr.org/.
United Nations, 1987. International decade for natural disaster reduction: resolution / adopted by the General Assembly, Erişim adresi: https://digitallibrary.un.org/record/152704?v=pdf.
United Nations, 1992. United Nations Framework Convention on Climate Change, Erişim adresi: https://unfccc.int/resource/docs/convkp/conveng.pdf.
United Nations, 2015a. Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development, Erişim adresi: https://sdgs.un.org/2030agenda.
United Nations, 2015b. Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015-2030, United Nations Office for Disaster Risk Reduction, Erişim adresi: https://www.undrr.org/publication/sendai-framework-disaster-risk-reduction-2015-2030.
UNISDR, 2015. Reading the Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015 – 2030, United Nations Office for Disaster Risk Reduction, Erişim adresi: https://www.undrr.org/publication/reading-sendai-framework-disaster-risk-reduction-2015-2030.
Vitošević J., Lukinović M., Škvareninová L., 2021. Energy Security: The Impact of Environmental Policies on Energy Security, Megatrend revija ~ Megatrend Review, 18(4), 41-56, DOI: 10.5937/MegRev2104041V.
Vural Ç., 2018. Çevresel güvenliğin gelişimi, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi 6(1), 20-38.
White L.Jr., 1967. The historical roots of our ecological crisis, Science, 155(3767), 1203-1207,
WHO, 2023. Overall Situation, WHO Country Office, Libya, 14 September 2023, World Health Organization–WHO, Erişim adresi: https://www.emro.who.int/images/stories/libya/WHO-Libya-Situation-Update-14-September-2023.pdf?ua=1.
Wu X., Wang Z., Gao G., Guo J., Xue P., 2020. Disaster probability, optimal government expenditure for disaster prevention and mitigation, and expected economic growth, Socio-Economic Planning Sciences, 709, 1- 13. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2019.135888.
Yılmaz F.H., Navruz M., 2019. Küresel İklim Değişikliği, İklim Mültecileri ve Güvenlik, ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 13. Uluslararası Kamu Yönetimi Sempozyumu Bildirileri Özel Sayısı, 255-270.
Zuhal M., 2023. İktisadi ve Sosyal Alanda Çevre Ve Sürdürülebilirlik Çalışmaları Teorik ve Uygulamalı Araştırmalar. Bursa: Ekin Yayınevi.

Toplam 81 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Afet Ekonomisi, Risk Politikası
Bölüm	Derleme
Yazarlar	Pelin Aliyev 0000-0003-2466-2132 Burçin Demirbilek 0000-0002-5874-1376 Zeynep Köse 0000-0002-9494-3098
Erken Görünüm Tarihi	22 Ağustos 2025
Yayımlanma Tarihi	30 Ağustos 2025
Gönderilme Tarihi	25 Ocak 2025
Kabul Tarihi	8 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2025 Cilt: 7 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA	Aliyev, P., Demirbilek, B., & Köse, Z. (2025). Küresel Endişeye Ulusal Yanıtlar: Türkiye’de Afet Yönetiminin Çevre, Güvenlik ve Sürdürülebilir Kalkınma Perspektifinden İncelenmesi. Türk Deprem Araştırma Dergisi, 7(2), 364-376. https://doi.org/10.46464/tdad.1626674
AMA	Aliyev P, Demirbilek B, Köse Z. Küresel Endişeye Ulusal Yanıtlar: Türkiye’de Afet Yönetiminin Çevre, Güvenlik ve Sürdürülebilir Kalkınma Perspektifinden İncelenmesi. TDAD. Ağustos 2025;7(2):364-376. doi:10.46464/tdad.1626674
Chicago	Aliyev, Pelin, Burçin Demirbilek, ve Zeynep Köse. “Küresel Endişeye Ulusal Yanıtlar: Türkiye’de Afet Yönetiminin Çevre, Güvenlik ve Sürdürülebilir Kalkınma Perspektifinden İncelenmesi”. Türk Deprem Araştırma Dergisi 7, sy. 2 (Ağustos 2025): 364-76. https://doi.org/10.46464/tdad.1626674.
EndNote	Aliyev P, Demirbilek B, Köse Z (01 Ağustos 2025) Küresel Endişeye Ulusal Yanıtlar: Türkiye’de Afet Yönetiminin Çevre, Güvenlik ve Sürdürülebilir Kalkınma Perspektifinden İncelenmesi. Türk Deprem Araştırma Dergisi 7 2 364–376.
IEEE	P. Aliyev, B. Demirbilek, ve Z. Köse, “Küresel Endişeye Ulusal Yanıtlar: Türkiye’de Afet Yönetiminin Çevre, Güvenlik ve Sürdürülebilir Kalkınma Perspektifinden İncelenmesi”, TDAD, c. 7, sy. 2, ss. 364–376, 2025, doi: 10.46464/tdad.1626674.
ISNAD	Aliyev, Pelin vd. “Küresel Endişeye Ulusal Yanıtlar: Türkiye’de Afet Yönetiminin Çevre, Güvenlik ve Sürdürülebilir Kalkınma Perspektifinden İncelenmesi”. Türk Deprem Araştırma Dergisi 7/2 (Ağustos2025), 364-376. https://doi.org/10.46464/tdad.1626674.
JAMA	Aliyev P, Demirbilek B, Köse Z. Küresel Endişeye Ulusal Yanıtlar: Türkiye’de Afet Yönetiminin Çevre, Güvenlik ve Sürdürülebilir Kalkınma Perspektifinden İncelenmesi. TDAD. 2025;7:364–376.
MLA	Aliyev, Pelin vd. “Küresel Endişeye Ulusal Yanıtlar: Türkiye’de Afet Yönetiminin Çevre, Güvenlik ve Sürdürülebilir Kalkınma Perspektifinden İncelenmesi”. Türk Deprem Araştırma Dergisi, c. 7, sy. 2, 2025, ss. 364-76, doi:10.46464/tdad.1626674.
Vancouver	Aliyev P, Demirbilek B, Köse Z. Küresel Endişeye Ulusal Yanıtlar: Türkiye’de Afet Yönetiminin Çevre, Güvenlik ve Sürdürülebilir Kalkınma Perspektifinden İncelenmesi. TDAD. 2025;7(2):364-76.