Bu çalışmada Azerbaycan dilindeki sözdizimini değiştiren (ya istemi değiştiren) kümenin morfolojik karşıtlıklarının, Doğu Kafkas dil ailesinin Lezgi koluna mensup Lezgicenin Guba mak-ro-lehçesinin (Mejlanova 1964: 3) Azerbaycan'ın Gebele bölgesinde konuşulan Yeni Dizahlı ağzından ödünç alındığı öne sürülmektedir. Bu dil ailesinin Lezgi kolunda Türkçe sözdizimini değiştiren biçimbilimsel yapıların varlığı belgelenmiştir (Aslanov 1989; Authier 2010), ancak, bu çalışma ilk kez karşıtlıklarının da ödünç alındığını ileri sürmektedir. İlgili sözdizimini değiştiren belirteçler, hem Gebele Lezgicesinde hem de Azerbaycan dilinde aynı bağlamlarda aynı karşıtlıklara sahip olsa da, Standart Lezgiceden elde edilen veriler, yerel Lezgice belir-teçlerin dilin edebi biçiminde her zaman karşıtlık barındıran biçimde olmadığı yönündedir. Yeni Dizahlı Lezgicesi, ödünç alınan ve yerel çatı belirteçlerinin paradigmatik karşıtlık içinde bir ara-da var olduğunu, yani bir paralel sistem ödünçleme durumu (Kossman 2010) olduğunu göstermektedir.
This paper proposes that the morphological contrasts of the Azerbaijani Turkic valency-changing set have been borrowed in the Yeni Dizaxlı village variety of Lezgian—a variant of the Quba macro-dialect (Mejlanova 1964: 3)—, a Lezgic language in the East Caucasian family, spoken in the Qəbələ district of Azerbaijan. While the existence of Turkic valency-changing morphology is documented in the Lezgic branch of the family (Aslanov 1989; Authier 2010), I propose here for the first time that contrasts are also borrowed. The relevant valency-changing markers participate in the same contrasts in the same contexts in both Qəbələ Lezgian and in Azerbaijani, though evidence from Standard Lezgian suggests that the native Lezgic markers are not necessarily contrastive in the literary form of the language. Yeni Dizaxlı Lezgian demonstrates the coexistence of borrowed and native voice markers in paradigmatic contrast, i.e. a case of parallel system borrowing (Kossman 2010).
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Dilbilim |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 14 Şubat 2023 |
Gönderilme Tarihi | 3 Aralık 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 13 Sayı: 22 |