MUHAMMED RIZA ÂGEHÎ VE “ÇAY” REDİFLİ BİR GAZELİ

Yıl 2006, Sayı: 21, 129 - 134, 01.10.2006

Feridun Tekin

Öz

Çağatay edebiyatının Nevai’den sonra “en çok ve en güzel” yazan sanatçısı olan Agehi, XIX. asırda yaşamış; şiirler, orijinal ve çeviri tarihi-tercüme eserler yaratmıştır. Şiir sahasında “Ta’vizü’l-aşıkin” adlı mükemmel bir divan tertip etmiştir. Tarihçi sıfatı ile Harezm hanlığı tarihi ile ilgili orijinal eserler ortaya koymuştur.Söz konusu divanında on sekiz bin mısra yer almakta olup, yirmi tane nazım türünden örnekler vermiştir. Bu divanda yer alan gazellerden bir tanesi de “çay” rediflidir. Sosyal hayatın izlerinin şiire yansımasının güzel bir örneği olan bu gazel ayrıca dil özellikleri açısından da dikkati çekmektedir

Anahtar Kelimeler

Agehi, Ta’vizü’l-aşıkin divanı, “Çay” redifli gazel

Kaynakça

• HUDOYŞÜKÜROV, T (1995), Özbek Milliy Taomları Taşkent: Şark Neşriyat—
• Matbaa Kontsemi Baş Tahriıiyatı. KAMİLOV, N (1970), Muhammed Rıza Agehiyning Tercimanlık Maharetı' (Ba— sılmamış doktora tezi) Taşkent.
• MECİDİY, R (1970) Agehiy Lirikası, Taşkent: Özbekistan Fenler Akademiyası Neşriyatı.
• MÜNİROV, K (1959), Munis, Agehiy ve Beyanining Tarihiy Eserleri, Taşkent:
• Ozbekistan Fenler Akademiyası Neşriyatı. TEKİN, Feridun (2001), Agehî Divanı ( Ta ’vizü ’Aşıkîn) ’nın Dil Özellikleri (Ses ve Şekil Bilgisi), Erzurum: (Atatürk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı—Basılmamış doktora tezi).