Özbek Edebiyatında Enver Abidcan’ın Nevruz Kıssası: “Kezargon Boychechak (Gezen Bayçiçek/Kardelen) (Enver Abidcan’s Newroz Parable from Uzbek Literature: “Kezargon Boychechak”)

Yıl 2015, Sayı: 40, 37 - 67, 15.12.2015

Tuğba Bilveren

Öz

Enver Abidcan, çağdaş Özbek edebiyatının yaşayan temsilcilerindendir. Satirik

edebiyat geleneğinin de önemli ediplerinden olan Abidcan, çocuk edebiyatına da

önem vermiştir. Çalışmamızda yazarın kısa biyografisinin yanı sıra Özbekçeden aktarımı

yapılan “Kezargon Boychechak (Gezen Bayçiçek/Kardelen)” isimli nevruz kıssasına

yer verilecektir. Bu kıssada kışın sona erip baharın gelmesi olayının anlatımı

sırasında kış ile baharın mücadelesi ve varlıkların konuşturulmuş olması anlatıma

münazara şekli kazandırmıştır. Bu bağlamda hem nevruzun geliş öyküsü, hem de kutsiyetinin

ifade edilmesinde kullanılan masalsı anlatım dikkat çekmektedir.

Enver Abidcan is one of the represantatives of modern Uzbek literature. One of

the most important writers of satiric literature tradition, Abidcan also considered

children literature. In this article besides the author’s short biography newroz parable

“Kezargon Boychechak” that was translated from Uzbek will be recounted. This

parable also turns into a debate during the process that creatures are personified

when the winter ceased and spring rised. In this context, both the story celebrating of

Newroz festival and expressing its holiness draws attention at the narration of the tale.

Anahtar Kelimeler

Enver Abidcan, Özbek edebiyatı, nevruz, çocuk edebiyatı, kardelen; Enver Abidcan, Uzbek literature, newroz, children literature

Kaynakça

• http://oriftolib.uz/uzb/jurnalistika/suhbatlar/adiblar-jurnalistlar/323-ozbekiston-xalqshoiri- anvar-obidjon-bilan-suhbat-2010.html / 27.03.2015
• http://kitob.uz/view_data.php? id = 201# / 27.03.2015
• Yaman, Ertuğrul–Nizamiddin Mahmud (1998), Özbek Türkçesi-Türkiye Türkçesi ve Türkiye Türkçesi-Özbek Türkçesi Karşılıklar Kılavuzu, Ankara, TDK Yayınları.
• O’zbekcha / Inglizcha Lug’at (Uzbek / English Dictionary) (2005), Uzbekistan, The Central Asian Heritage Group.
• O’zbek Tilining İzohli Lug’ati (I-II) (1981), Moskova, Rus Tili Neşriyoti.
• _______, (2004), “Özbekistan’da Nevruz Ananeleri”, Akt. Veli Savaş Yelok, Türk Dünyası Nevruz Ansiklopedisi, Ed. Öcal Oğuz, Ankara, AYK Yayınları, s. 343-351.
• İşankul, C. (2007), “Nevruzda Bayçiçek Merasimi”, Turkish Studies/Türkoloji Araştırmaları, Volume 2/2 Spring, s. 383-389.
• Ersoy, H. Y. (2004), “Başkurtlarda Nevruz”, Türk Dünyası Nevruz Ansiklopedisi, Ed. Öcal Oğuz, Ankara, AYK Yayınları, s. 259-268.
• Dîvânü Lugât’it Türk (Giriş-Metin-Notlar-Dizin) (2014), Hazırlayanlar Ahmet B. Ercilasun- Ziyat Akkoyunlu, Ankara, TDK Yayınları.
• Berdak, Yusuf (1993), Türkçe-Özbekçe ve Özbekçe-Türkçe Sözlük, Redaktör Rustem Safa Oğlu, Taşkent, Özbek-Remaksa Ltd. Ortak Şirketi.
• Awde, N.-W. William Dirks–U. Hikmatullaeva (2002), Uzbek-English/English-Uzbek Dictionary And Phrasebook, Hippocrene Books.
• An Uzbek Glossary, Compiled by Hervé Guérin, Last updated 1 May 2003.