A RESEARCH ON THE ROLE OF FOLKSONOMY IN THE FORMATION OF INTERNET FOLKLORE

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 80 - 96, 15.03.2024

Ümit Oğur

https://doi.org/10.7884/teke.1334334

Öz

The study deals with the role of folksonomy in the formation processes of internet folklore within the framework of folklore. For this purpose, at first, folksonomy and its related technical components were briefly introduced, then it was tried to explain how the folk culture elements suitable for evaluation within the framework of folklore gain folkloric values based on common acceptance with folksonomy practices. In the research; In the internet space, some content labeled with the folksonomic model (people’s classification management) has been examined and these research objects have been subjected to a comparison over the produced folklore model. In the study, the relationship between folksonomy and internet folklore; The position of folksonomy in the production processes of folklore objects is explained and the findings are shared. As a result of the research; It has been determined that folksonomy has an important effect on the formation of internet folklore.

Anahtar Kelimeler

Internet folklore, folksonomy, folk culture, digital culture

İNTERNET FOLKLORUNUN OLUŞMASINDA FOLKSONOMİNİN ROLÜ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Çalışmada folksonominin internet folklorunun oluşma sürecindeki rolü, halk bilimi çerçevesinde ele alınmıştır. Bu amaçla ilk olarak folksonomi ve bağlantılı diğer teknik bileşenler kısaca tanıtılmış, daha sonra halk bilimi kapsamında değerlendirilebilecek halk kültürü ögelerinin folksonomi uygulamalarıyla nasıl ortak kabule dayalı folklorik değerler kazandıkları açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmada; internet ortamında, folksonomik modelle (halkın sınıflandırma yönetimi) etiketlenen bazı içerikler incelenmiş ve söz konusu araştırma nesneleri, üretilen folklor modeli üzerinden bir karşılaştırmaya tabi tutulmuştur. Çalışmada folksonomi ve internet folkloru arasındaki ilişki; folksonominin folklor çıktılarının üretim süreçlerindeki pozisyonu üzerinden açımlanarak elde edilen bulgular paylaşılmıştır. Araştırma sonucunda; folksonominin, internet folklorunun oluşumunda kayda değer etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnternet folkloru, folksonomi, halk kültürü, dijital kültür

Kaynakça

• Abrahams, R. D. (1976). The complex relations of simple forms. Dan Ben-Amos (Ed.) Folklore Genres içinde s. 193-214. Austin/London: University of Texas Press.
• Adorno, T. W. (2020). Kültür endüstrisi: kültür yönetimi. (Çev. Nihat Ülner, Mustafa Tüzel ve Elçin Gen). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Akyol, M. ve Arıca, F. A. (2016). Use of social media in a tourism destination: users generated content in #turkeyholiday. Journal of Tourism Theory and Research, 2(2), 98-111.
• Banks, M. A. (2008). On the way to the web: the secret history of the internet and its founders. California: Apress.
• Bendix, R. (1997). In search of authenticity: the formation of folklore studies. Wisconsin: The University Of Wisconsin Press.
• Berners-Lee, T. (2000). Weaving the web: the original design and ultimate destiny of the world wide web by its inventor. New York: HarperCollins Publishers.
• Boratav, P. N. (1982). Folklor ve edebiyat I. İstanbul: Adam Yayıncılık.
• Bronner, S. J. (2009). Digitizing and virtualizing folklore. Folklore and the Internet: Vernacular Expression in a Digital World, 21-66. https://doi.org/10.2307/j.ctt4cgrx5.5
• Castells, M. (2008). Enformasyon çağı: ekonomi, toplum ve kültür: ağ toplumunun yükselişi (I. Cilt). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. (Eserin orijinali 2003 yılında yayımlanmıştır.)
• Çobanoğlu, Ö. (2016). Halkbilimi kuramları ve araştırma yöntemleri tarihine giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Çobanoğlu, Ö. (2018). Halkbiliminde yeni paradigmalar bağlamında internet folkloru. 9. Mı̇lletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresı̇ Bı̇ldı̇rı̇lerı̇ içinde 121-126. Ankara: T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Dawkins, R. (2001). Gen bencildir. (Çev. Asuman Ü. Müftüoğlu). Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları.
• Dégh, L. ve Vázsonyi, A. (1976). Legend and belief. Dan Ben-Amos (Ed.) Folklore Genres içinde 93-124. Austin/London: University of Texas Press.
• Dundes, A. (1997). Folklor nedir? (Çev. F. Gülay Mirzaoğlu). Millî Folklor, Sayı: 36, Kış, 74- 76.
• Gere, C. (2019). Dijital Kültür. (Çev. Aydoğdu Akın). İstanbul: Salon Yayınları. (Eserin orijinali 2008’de yayımlanmıştır).
• Gülüm, E. (2018). Dijital iletişim aracılı bir folklorik deneyim alanı olarak sanal ortam. Millî Folklor, 30(119), 127-139.
• Güvenç, A. Ö. (2014). İnternet folkloru üzerine önerilen bir terim: e-folklor. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 31-46.
• Işık, C. (2005). Sözlü gelenek eserlerinin özellikleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (SBED), sayı: 9, Bahar, 89-105.
• Kibby, M. D. (2018). Yönlendirilebilir elektronik postalar: internet çağında folklor (Çev. Hilal Erdoğan Aksu). İnternet Folkloru: Netlore ve Netnografi (Yay. Haz. Oğuz vd.) içinde 193-184. Ankara: Geleneksel Yayınları.
• McNeill, L. S. (2018). İnternetin sonu: sonsuz seçim sağlamasına bir halk tepkisi (Çev. Tuğçe Erdal). İnternet Folkloru: Netlore ve Netnografi (Yay. Haz. Oğuz vd.) içinde 193-184. Ankara: Geleneksel Yayınları.
• Mechant, P. (2007). Culture '2.0': social and cultural exploration through the use of folksonomies and weak cooperation. Virtueel Platform, 21-26 (https://www.researchgate.net/publication/249333366_Culture_'20'_Social_and_Cultural_Exploration_through_the_Use_of_Folksonomies_and_Weak_Cooperation )
• Narin, F. B. (2016). İnternet gazeteciliğinde hipermetin üretimi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı 43 / Güz, s.118-149.
• O’Reilly, T. (2009). What is web 2.0. O'Reilly Media (epub). https://www.oreilly.com/pub/a/web2/archive/what-is-web-20.html (Erişim Tarihi: 20.07.20223)
• Olrik, A. (1994a). Halk anlatılarının epik kuralları. Millî Folklor, Sayı: 24, Güz, 2- 5.
• Olrik, A. (1994b). Halk anlatılarının epik kuralları II. Millî Folklor, Sayı: 24, Kış, 4-6.
• Özdemir, N. (2006). Sanal dünyanın köy monografileri. Millî Folklor, 18(72), 23-46.
• Patterson, N. G. (2015). Hiper metin ve değişen okuyucu rolleri (Çev. Şevkı Işıklı ve Gamze Aksel). Online Academic Journal of Information Technology, 6(20), 65-74. DOI: 10.5824/1309‐1581.2015.3.005.x
• Peters, I. ve Stock, W. G. (2008). Folksonomy and information retrieval. Proceedings of the American Society for Information Science and Technology, Volume 44, Issue 1, 1-28.
• Propp, V. (2009). Morphology of the folktale. (Çev. Laurence Scott). Austin (Teksas): University of Texas Press. (Eserin orijinali 1968’de yayımlanmıştır.)
• Rettberg, J. W. (2010). Feral hypertext: when hypertext literature escapes control. International Handbook of Internet Research 477-492. DOI: 10.1007/978-1-4020-9789-8_29
• Ritzer, G. (2011). Toplumun mcdonaldlaştınlması: çağdaş toplum yaşamının değişen karakteri üzerine bir inceleme (Çev. Şen Süer Kaya). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Seitel, P. (1976). Proverbs: a social use of metaphor. Dan Ben-Amos (Ed.) Folklore Genres içinde 125-144. Austin/London: University of Texas Press.
• Shifman, L. (2014). Memes in digital culture. Cambridge: MIT Press. Thompson, T. (2019). Posthuman folklore. Jackson: University Press of Mississippi.
• Trant, J. (2009). Studying social tagging and folksonomy: a review and framework. Journal of Digital Information, Vol. 10 No. 1 (Digital Libraries and User-Generated Content), 1-44.
• Utley, F. L. (1976). Oral genres as a bridge to written literature. Dan Ben-Amos (Ed.) Folklore Genres içinde 3-16. Austin/London: University of Texas Press.