PAMUĞUN AĞARTILMASINDA LAKKAZ, OZON VE HİDROJEN PEROKSİTİN KOMBİNE KULLANIMI

Yıl 2009, Cilt: 19 Sayı: 4, 299 - 303, 01.12.2009

Hüseyin Aksel Eren Pervin Aniş Didem Yılmaz Şule Kirişçi Tuğba İnkaya

Öz

Bu çalışmada, oksidatif bir madde olan ozonun lakkaz enzimleriyle ağartmaya etkisi, enzim aktivitesi ve beyazlık açılarından incelenmiştir. Beyazlık ölçüm sonuçları, tek başına lakkaz kullanımının beyazlıkta kayda değer bir artış sağlamadığını göstermiştir. 40°C’daki lakkaz ağartma banyosuna ozon gazı beslenmesi durumunda beyazlık değeri (Stensby) 61’den 69’a çıkmıştır. Ozon oksidatif özelliği nedeniyle enzim aktivitesini düşmüştür. Ozon tek başına kullanıldığında beyazlık değeri (Stensby) 71’e çıkmıştır. Enzim ve ozon ile işlem görmüş numunelerin beyazlıklarını artırmak için ilave peroksit ağartması yapılmış ve beyazlıklarda ciddi artışlar sağlanmıştır. Ozon ile işlem görmüş numunenin beyazlık değeri ilave peroksit ağartması sonrasında (Stensby) 83’e kadar çıkarak klasik peroksit ağartmasında ulaşılan değerleri yakalamıştır

Anahtar Kelimeler

Ozon, Enzim, Enzim aktivitesi, Lakkaz, Pamuk, Ağartma

COMBINED USE OF LACCASE, OZONE AND HYDROGEN PEROXIDE FOR COTTON BLEACHING

Öz

The effects of ozone on the enzyme activity and bleaching effect of laccase have been examined in this study. Laccase treatment at 40°C did not increase the whiteness of the fabric alone. However, ozone feed into the bleaching bath prepared with laccase increased the Stensby whiteness degree of the fabric from 61 to 69, ozonation alone resulted in a whiteness degree of 71. Ozone decreased the enzyme activity because of its oxidative effect. A post bleaching process with hydrogen peroxide was conducted to improve the whiteness degrees of the treated fabrics, and this resulted in increases in the whiteness degrees. The whiteness degree of the sample treated with ozone increased upto 83 (stensby) after post bleaching and reached the whiteness value of the conventionally bleached sample

Anahtar Kelimeler

Ozone, Enzyme, Enzyme activity, Laccase, Cotton, Bleaching

Kaynakça

• 1. Aniş, P., Davulcu, A. and Eren, H.A., 2009, “Enzymatic One-Bath Desizing - Bleaching - Dyeing Process For Cotton Fabrics”, Textile Research Journal, Accepted for publication.
• 2. Aniş, P., Davulcu, A. and Eren, H.A., 2008, “Enzymatic Pre-treatment of cotton. Part 2: Peroxide Generation in Desizing Liquorand Bleaching”, Fibres & Textiles in Eastern Europe, Vol: 17 (2), pp: 87-90.
• 3. Aniş, P., Davulcu, A. and Eren, H.A., 2008, “Enzymatic Pre-treatment of cotton. Part 1: Desizing and Glucose Generation in Desizing Liquor”, Fibres & Textiles in Eastern Europe, Vol: 16 (4), pp: 100-103.
• 4. Gübitz, G. M., 2001, “Biotechnology in the textile industry - perspectives for the new millennium”, Journal of Biotechnology, Vol: 89 (2), pp: 89–90.
• 5. Tzanov, T., Costa S. A., Gübitz, G. M. and Cavaco-Paulo, A., 2001, “Bio-preparation of cotton fabrics”, Enzyme and Microbial Technology, Vol: 29 (6-7), pp: 357-362.
• 6. Bar, M., 2001, “Kinetics and Physico-chemical Properties of White-rot Fungal Laccases”, MSc Thesis, University of Free State, Bloemfontein.
• 7. Perincek, S., Bahtiyari, I., Korlu, A. and Duran, K., 2009, “New Techniques in Cotton Finishing”, Textile Research Journal, Vol: 79(2), pp: 121–128.
• 8. Perincek, S., Duran, K., Korlu, A.E., and Bahtiyari, M.İ., 2007, “An Investigation in the Use of Ozone Gas in the Bleaching of Cotton Fabrics”, Ozone:Science and Engineering, Vol: 29(5), pp: 325 – 333.
• 9. Eren, H.A. and Aniş, P., 2009, “Surface Trımer Removal Of Polyester Fıbres By Ozone Treatment”, Textile Research Journal, Vol: 79(7), pp: 652-656.
• 10. Eren, H.A., 2007, “Simultaneous Afterclearing and Decolorisation by Ozonation After Disperse Dyeing of polyester”, Coloration Technology, Vol: 123(4), pp: 224-229.
• 11. Özdemir, D., Duran, K., Bahtiyari, M.İ., Perincek, S., and Körlü, A.E., 2008, “Ozone Bleaching of Denim Fabrics”, AATCC, Vol: 8(9), pp:40-44.
• 12. Perincek, S., Bahtiyari, M.İ., Körlü, A.E., and Duran, K., 2007, “Ozone Bleaching of Jute Fabrics”, AATCC, Vol: 7(3), pp: 34-39.
• 13. Gülümser, T., Akça, C., Bahtiyari, M.İ. ve Perincek, S., 2009, “Yün Terbiyesinde Ozonla İşlemin Beyazlık Derecesine Etkisinin Araştırılması”, Tekstil ve Konfeksiyon, Vol: 19(1), pp: 52-55.
• 14. İnkaya, T., Eren, H.A. ve Aniş, P., 2007, “Pamuk Ağartılmasında Lakkaz/Mediatör Sistemlerinin Oksijen Ve Ozon İle Kombine Edilmesi”, Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Bilimleri Dergisi, Vol: 14(1), pp: 77-82.
• 15. İnkaya, T., 2006, “Pamuklu Mamullerin Ağartılmasında Enzim Kullanımı”, Yüksek Lisans Tezi, U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Mühendisliği ABD.
• 16. Madzak, C., Mimmi, M.C., Caminade, E., ve.diğ., 2006, “Shifting the optimal pH of activity for a laccase from the fungus Trametes versicolor by structure-based mutagenesis”, Protein Engineering, Design & Selection, Vol: 19(2), pp: 77–84.
• 17. Johannes, C., and Majcherczyk, A., 2000, “Laccase activity tests and laccase inhibitors”, Journal of Biotechnology, Vol: 78, pp: 193–199.
• 18. Tzanov, T., Basto, C., Gubitz, G.M. and Cavaco-Paulo, A., 2003, “Laccases to Improve the Whiteness in a Conventional Bleaching of Cotton”, Macromol. Mater. Eng., Vol: 288(10), pp: 807–810.
• 19. Eren, H.A. , Aniş,P., Günay, A.B. ve Demirhan, Ö., 2008, “Pamuklu Dokuma Kumaşın Ozon İle Oda Sıcaklığında Ağartılması Olanağının Araştırılması”, IV Ulusal Tekstil Boya ve Kimyasalları Kongresi, 30-31 Ekim 2008 Denizli, Pamukkale Üniversitesi-BUTAL.