OLMAK YA DA OLMAMAK? TÜRK VARLIK FONUNUN REGÜLATİF(DÜZENLEYİCİ) YAPISININ İDARE HUKUKU PRENSİPLERİNE GÖRE YENİDEN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Yıl 2022, , 167 - 178, 30.06.2022

Samet Tatar

https://doi.org/10.55027/tfm.1102190

Öz

Varlık fonu, vatandaşların uzun vadeli ekonomik çıkarlarını korumak için genellikle devletlere ait finansal varlıklar üzerinde yapılandırılmıştır. Varlık fonları devletlere aittir ve genellikle özel ticari kuruluşlar olarak hükümetin yürütme organları tarafından işletilir. Varlık fonları, ülke ekonomilerini istikrara kavuşturan büyük ölçekli projeleri finansal olarak desteklemekle kalmayıp, aynı zamanda yurt içi ve uluslararası finans piyasalarında yatırım fırsatlarını artırmak için de kullanılır. Finans temelli sistematik riski azaltmak için idare hukuku temelli bazı prensipler kabul edilmelidir. Kanun koyucu tarafından varlık fonlarının karmaşıklığının doğasından kaynaklanan yasal sorunların dikkatle izlenmesi gerekir. Türkiye Varlık Fonu, 2016’da anonim şirket olarak kurulmuştur ve Türk özel hukuku esaslarına tabidir. Varlık fonunun mevcut düzenleyici yapısı, varlık fonu yönetim kurulu üyelerinin atanma yöntemi gibi bazı yasal sorunları da beraberinde getirmektedir. Hükümetlere etkili idare hukuku ilkeleri temelinde tavsiye veren Santiago ilkeleri, yerel mali piyasalarda hesap verebilirliği ve şeffaflığı teşvik etmek için mevcut Türk mevzuatına dikkatlice uyarlanmalıdır. Bu çalışmada, özellikle yönetim kurulu üyelerinin atanmasında yürütme ve yaşama organları tarafından iş birliği içinde yapılması ve yönetim kurulu üyelerinin ticari faaliyetlerinden sorumlu olması gerektiğini önermektedir. Ayrıca, Türkiye Varlık Fonu, yurtiçi menkul kıymetler piyasasında şeffaflığını artırmak için güçlü bir kamuyu aydınlatma rejimi benimsemelidir.

Anahtar Kelimeler

seffaflik, hesap verilebilirlik, varlik fonlari

TIME TO RECONSIDER THE REGULATORY STRUCTURE OF THE TURKISH WEALTH FUND: A SHORT REVIEW

Öz

ABSTRACT

A sovereign wealth fund is generally structured on state-owned financial assets to protect citizens’ long-term economic interests. Sovereign wealth funds are owned by states and generally operated by executive branches of government as private business entities. Sovereign wealth funds are beneficial not only to support large-scale projects financially by stabilizing countries’ economies but also to increase investment opportunities in domestic and international financial markets. Legal problems arising nature of the complexity of sovereign wealth funds need to be monitored carefully while adopting effective rules and regulations for risk mitigation. The Turkish Wealth Fund was established as a joint-stock company and subjected to the principles of Turkish private law in 2016. The current regulatory structure of the wealth fund brings some legal problems such as challenges for board members of the wealth fund. The Santiago Principles which provide effective administrative law principles to governments ought to be adopted into the current Turkish legislation to promote accountability and transparency in the domestic financial markets. In particular, the paper proposes that the appointment of the board members should be exercised by the executive and legislative branches collaboratively while board members ought to be accountable for their business operations. In addition, the Turkish Wealth Fund should adopt a vigorous public disclosure regime to increase its transparency in the domestic securities market.

Keywords: Sovereign Wealth Funds, Transparency, Accountability, Santiago Principles, Administrative Law Principles

Anahtar Kelimeler

Sovereign Wealth Funds, Accountability, Transparency

TÜRK VARLIK FONUNUN REGÜLATİF (DÜZENLEYİCİ) YAPISININ YENİDEN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ ÜZERİNE KISA BİR ÇALIŞMA

Öz

Varlık fonu, vatandaşların uzun vadeli ekonomik çıkarlarını korumak için genellikle devletlere ait finansal varlıklar üzerinde yapılandırılmıştır. Varlık fonları devletlere aittir ve genellikle özel ticari kuruluşlar olarak hükümetin yürütme organları tarafından işletilir. Varlık fonları, ülke ekonomilerini istikrara kavuşturan büyük ölçekli projeleri finansal olarak desteklemekle kalmayıp, aynı zamanda yurt içi ve uluslararası finans piyasalarında yatırım fırsatlarını artırmak için de kullanılır. Finans temelli sistematik riski azaltmak için idare hukuku temelli bazı prensipler kabul edilmelidir. Kanun koyucu tarafından varlık fonlarının karmaşıklığının doğasından kaynaklanan yasal sorunların dikkatle izlenmesi gerekir. Türkiye Varlık Fonu, 2016’da anonim şirket olarak kurulmuştur ve Türk özel hukuku esaslarına tabidir. Varlık fonunun mevcut düzenleyici yapısı, varlık fonu yönetim kurulu üyelerinin atanma yöntemi gibi bazı yasal sorunları da beraberinde getirmektedir. Hükümetlere etkili idare hukuku ilkeleri temelinde tavsiye veren Santiago ilkeleri, yerel mali piyasalarda hesap verebilirliği ve şeffaflığı teşvik etmek için mevcut Türk mevzuatına dikkatlice uyarlanmalıdır. Bu çalışmada, özellikle yönetim kurulu üyelerinin atanmasında yürütme ve yaşama organları tarafından iş birliği içinde yapılması ve yönetim kurulu üyelerinin ticari faaliyetlerinden sorumlu olması gerektiğini önermektedir. Ayrıca, Türkiye Varlık Fonu, yurtiçi menkul kıymetler piyasasında şeffaflığını artırmak için güçlü bir kamuyu aydınlatma rejimi benimsemelidir.

Anahtar Kelimeler

Varlik Fonlari, Hesap Verilebilirlik, Seffaflik

Kaynakça

• 1. Amanda Rose and Epstein Richard A. (2009), The Regulation of Sovereign Wealth Funds: The Virtues of Going Slow, 76 University of Chicago Law Review. 111.
• 2. Bismuth Regis (2017), ‘The Santiago Principles for Sovereign Wealth Funds: The Shortcomings and the Futility of Self-Regulation’. European Business Law Review, Kluwer Law International, 2017.
• 3. Bezen Yesim&Bezen Serdar (2020), Mondaq Turkey: Turkey Wealth Fund's Exemptions And Privileges In Connection With The Government's COVID-19Measures, <https://www.mondaq.com/turkey/operational-impacts-and-strategy/923898/turkey-wealth-fund39s-exemptions-and-privileges-in-connection-with-the-government39s-covid-19-measures> last accessed 08.04.2022.
• 4. Erdem& Erdem, Provisions regarding the Turkey Wealth Fund under Law No. 7244, <http://www.erdem-erdem.av.tr/en/insights/provisions-regarding-the-turkey-wealth-fund-under-the-law-no-7244>last accessed 08.05.2022.
• 5. Erdem Ercument(2017), Monday, Turkey: Wealth Fund, https://www.mondaq.com/turkey/securities/591156/turkish-wealth-fund?signup=true>last accessed 08.04.2022.
• 6. Karagol Erdal, SETA(2016), the SETA Report of the Turkish Wealth Fund and Global Sovereign Wealth Fund,https://setav.org/assets/uploads/2016/11/20161028172334_varlik-fonu-pdf.pdf >last accessed 08.04.2022.
• 7. Korpe, Vahit Mert(2020)’ Turkey Wealth Fund in the Perspective of Administrative Law’ ( Master’s Thesis), Dokuz Eylul University Graduate School of Social Sciences Department of Public Law Program.
• 8. Kozok Firat(2020), Bloomberg, Turkish Wealth Fund to Get Critical Role for Post-Pandemic World, <https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/turkey-proposes-law-to-enable-sovereign-fund-s-aid-for-economy> last accessed 08.04.2022.
• 9. Kratsas Georges& Truby John (2015), ‘Regulating Sovereign Wealth Funds to Avoid Investment Protectionism’, Journal of Financial Regulation, Volume 1, Issue 1, March 2015.
• 10. Kryvoi Yarik &Kovacs Robert, British Institute Comparative International Law(2021), Sovereign Wealth Funds: Transitional Regulation and Dispute Resolution,https://www.biicl.org/documents/144_sovereign-wealth-funds-regulation-dispute-resolution-.pdf last accessed 08.04.2022.
• 11. Soddu, Enrico(2022), Valdai Discussion Club, The Role of Sovereign Wealth Fund <https://valdaiclub.com/a/highlights/the-role-of-sovereign-wealth-funds-in-the-pandemic/> last accessed 08.04.2022. 12. Suslu, Guven (2018),’ Turkey Wealth Fund According to Legal Arrangements’, <https://www.jurix.com.tr/article/14313> last accessed 08.04.2022
• 13. The International Working Group of Sovereign Wealth (2008), the Sovereign Wealth Funds: Generally Accepted Principles and Practices (GAPP), <https://www.ifswf.org/sites/default/files/santiagoprinciples_0_0.pdf> last accessed 08.04.2022.
• 14. The International Working Group of Sovereign Wealth (2009), Kuwait Declaration Establishment of the International Forum of Sovereign Wealth Funds, <https://www.ifswf.org/santiago-principles-landing/kuwait-declarationlast accessed> last accessed 08.04.2022.
• 15. The Preamble of the legislation titled the Establishment of the Turkish Wealth Fund Management Joint Stock Company (the legislative history(2016), https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem26/yil01/ss413.pdf>last accessed 08.04.2022.
• 16. Twin Alexandra(2019), Investopedia, Sovereign Wealth Fund (SWF), <https://www.investopedia.com/terms/s/sovereign_wealth_fund.asp(2019) >last accessed 08.04.2022.
• 17. Tejera Victorino(2016), The U.S. Law Regime of Sovereign Immunity and the Sovereign Wealth Funds, 25 U. Miami Bus. L. Rev. 1 (2016).
• 18. Turkoglu Karacaova(2019), E. N. "Turkiye Cumhuriyeti'nin Yeni Hukuki Teknolojisi: Usule Baglı Olmayan Bir Özellestirme Yöntemi Olarak Türkiye Varlık Fonu" . ViraVerita E-Dergi <https://dergipark.org.tr/en/pub/viraverita/issue/50778/607406> last accessed 08.04.2022.
• 19. Velayutham, S., & Hasan, R. (2021). Sovereign wealth funds and corporate social responsibility: a comparison of Norway’s Government Pension Fund Global and Abu Dhabi Fund for Development. Public Administration and Policy, (In-Press).
• 20. Wright Christ(2020), Euromoney, Older and wiser: How sovereign wealth has responded to Covid-19, <https://www.euromoney.com/article/27ft5h678f5ma5k6xkxkw/capital-markets/older-and-wiser-how-sovereign-wealth-has-responded-to-covid-19>last accessed 08.04.2022.
• 21. Yazicilegal(2017), The Turkish Wealth Fund: Would Turkish Sovereign Wealth Fund Succeed and Position Itself Next to Its Top Tier Competitors? , <https://www.yazicilegal.com/media/1103/1801632017-1.pdf>last accessed 08.04.2022. 22. Zhang Jin (2016) Enhancing the Transparency of Sovereign Wealth Funds: From the Middle East to China, Journal of Middle Eastern and Islamic Studies (in Asia).
• 23. Zhao Feng(2009), How Should Sovereign Wealth Funds Be Regulated? 3 Brook. J. Corp. Fin. & Com. L.).