MULTİPL SKLEROZ HASTALARINDA ANKSİYETENİN MOTOR İMGELEME BECERİSİNE ETKİSİ

Yıl 2018, Cilt: 29 Sayı: 1, 19 - 26, 24.04.2018

Turhan Kahraman , Sema Savcı , Asiye Tuba Özdoğar Zümrüt Gedik , Egemen İdiman

https://doi.org/10.21653/tjpr.416619

Cited By: 2

Öz

Amaç: Motor imgeleme (Mİ), gerçek bir hareket açığa çıkmadan hareketin mental olarak düşünülmesi şeklinde tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, anksiyetenin multipl skleroz (MS) hastalarının, Mİ becerileri üzerine olan etkilerini incelemekti.

Yöntem: Çalışmaya 27 MS hastası ve 14 sağlıklı birey dahil edildi. MS hastaları Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği’nin kesim değerine (≥8) göre anksiyetesi olan ve olmayan olarak iki gruba ayrıldı. Mİ’nin netliği ve kinestetik yoğunluğu Kinestetik ve Görsel İmgeleme Anketi (KGİM)-kısa form ile değerlendirildi. Gerçek ve imgelenen hareket arasındaki zamansal uyumu değerlendirmek amacı ile Zamanlı Kalk Yürü Testi (ZKYT) kullanıldı. ZKYT’nin Mİ süresi mental kronometre ile değerlendirildi. Gerçek ZKYT süresi ile ZKYT’nin Mİ süresi arasındaki fark delta süresi olarak kayıt edildi. Delta süresinin yüksekliği Mİ becerisindeki azalma olarak yorumlandı.

Sonuçlar: Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği’ne göre MS hastalarının 12’sinin anksiyetesi olduğu ve 15’inin ise anksiyetesinin olmadığı görüldü. Mİ ölçümleri açısından MS hastaları ve sağlıklı bireyler arasında anlamlı bir fark yoktu (p>0,05) ve farkların etki büyüklükleri (EB) küçüktü (Cohen d<0,20). KGİM puanları açısından gruplar arasında anlamlı bir fark olmamasına rağmen (p>0,05), anksiyetesi olan hastalarda imgelemenin netliği ve kinestetik yoğunluğu anksiyetesi olmayanlara göre orta ve küçük EB ile daha düşüktü (sırasıyla, Cohen d=0,577 ve Cohen d=0,160). ZKYT delta süresinde gruplar arasında anlamlı bir fark (p>0,05) gözlenmemesine rağmen, orta etki büyüklüğü ile (Cohen d=0,696) anksiyeteli bireylerde daha fazlaydı.

Tartışma: Çalışmamızın sonuçları anksiyetenin MS hastalarında Mİ beceresini etkileyebileceği ile ilgili ip uçları vermektedir. Buradan yola çıkarak, anksiyetesi olan MS hastalarında Mİ eğitimi sırasında veya eğitim öncesinde uygun modifikasyonların yapılmasının yerinde bir seçim olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Anksiyete; Motor Imgeleme; Multipl Skleroz.

Kaynakça

• 1. Sharma N, Pomeroy VM, Baron JC. Motor imagery: a backdoor to the motor system after stroke? Stroke. 2006;37(7):1941-52.
• 2. Gerardin E, Sirigu A, Lehericy S, Poline JB, Gaymard B, Marsault C, et al. Partially overlapping neural networks for real and imagined hand movements. Cereb Cortex. 2000;10(11):1093-104.
• 3. Kraeutner S, Gionfriddo A, Bardouille T, Boe S. Motor imagery-based brain activity parallels that of motor execution: evidence from magnetic source imaging of cortical oscillations. Brain Res. 2014;1588:81-91.
• 4. Page SJ, Levine P, Hill V. Mental practice as a gateway to modified constraint-induced movement therapy: a promising combination to improve function. Am J Occup Ther. 2007;61(3):321-7.
• 5. Braun S, Kleynen M, van Heel T, Kruithof N, Wade D, Beurskens A. The effects of mental practice in neurological rehabilitation; a systematic review and meta-analysis. Front Hum Neurosci. 2013;7:390.
• 6. Seebacher B, Kuisma R, Glynn A, Berger T. The effect of rhythmic-cued motor imagery on walking, fatigue and quality of life in people with multiple sclerosis: a randomised controlled trial. Mult Scler. 2017;23(2):286-96.
• 7. Seebacher B, Kuisma R, Glynn A, Berger T. Rhythmic cued motor imagery and walking in people with multiple sclerosis: a randomised controlled feasibility study. Pilot Feasibility Stud. 2015;1:25.
• 8. Catalan M, De Michiel A, Bratina A, Mezzarobba S, Pellegrini L, Marcovich R, et al. Treatment of fatigue in multiple sclerosis patients: a neurocognitive approach. Rehabil Res Pract. 2011;2011:670537.
• 9. Jackson PL, Lafleur MF, Malouin F, Richards C, Doyon J. Potential role of mental practice using motor imagery in neurologic rehabilitation. Arch Phys Med Rehabil. 2001;82(8):1133-41.
• 10. Feinstein A, Magalhaes S, Richard J-F, Audet B, Moore C. The link between multiple sclerosis and depression. Nat Rev Neurol. 2014;10(9):507-17.
• 11. Boeschoten RE, Braamse AMJ, Beekman ATF, Cuijpers P, van Oppen P, Dekker J, et al. Prevalence of depression and anxiety in multiple sclerosis: a systematic review and meta-analysis. J Neurol Sci. 2017;372:331-41.
• 12. Benedict RH, Fischer JS, Archibald CJ, Arnett PA, Beatty WW, Bobholz J, et al. Minimal neuropsychological assessment of MS patients: a consensus approach. Clin Neuropsychol. 2002;16(3):381-97.
• 13. Tabrizi YM, Mazhari S, Nazari MA, Zangiabadi N, Sheibani V. Abnormalities of motor imagery and relationship with depressive symptoms in mildly disabling relapsing-remitting multiple sclerosis. J Neurol Phys Ther. 2014;38(2):111-8.
• 14. Heremans E, D’Hooge A M, De Bondt S, Helsen W, Feys P. The relation between cognitive and motor dysfunction and motor imagery ability in patients with multiple sclerosis. Mult Scler. 2012;18(9):1303-9.
• 15. Kurtzke JF. Rating neurologic impairment in multiple sclerosis: an expanded disability status scale (EDSS). Neurology. 1983;33(11):1444- 52.
• 16. Zigmond AS, Snaith RP. The Hospital Anxiety and Depression Scale. Acta Psychiatr Scand. 1983;67(6):361-70.
• 17. Aydemir Ö, Güvenir T, Küey L, Kültür S. Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Turk Psikiyatri Derg. 1997;8(4):280-7.
• 18. Honarmand K, Feinstein A. Validation of the Hospital Anxiety and Depression Scale for use with multiple sclerosis patients. Mult Scler. 2009;15(12):1518-24.
• 19. Malouin F, Richards CL, Jackson PL, Lafleur MF, Durand A, Doyon J. The Kinesthetic and Visual Imagery Questionnaire (KVIQ) for assessing motor imagery in persons with physical disabilities: a reliability and construct validity study. J Neurol Phys Ther. 2007;31(1):20-9.
• 20. Tabrizi YM, Zangiabadi N, Mazhari S, Zolala F. The reliability and validity study of the Kinesthetic and Visual Imagery Questionnaire in individuals with multiple sclerosis. Braz J Phys Ther. 2013;17(6):588- 92.
• 21. Allali G, Laidet M, Assal F, Beauchet O, Chofflon M, Armand S, et al. Adapted timed up and go: a rapid clinical test to assess gait and cognition in multiple sclerosis. Eur Neurol. 2012;67(2):116-20.
• 22. Hayran M. Sağlık araştırmaları için temel istatistik. Ankara: Omega Araştırma; 2011.
• 23. Cohen J. Statistical power analysis for the behaviour science. New York: Lawrence Erlbaum Associated; 1988.
• 24. Giordano A, Granella F, Lugaresi A, Martinelli V, Trojano M, Confalonieri P, et al. Anxiety and depression in multiple sclerosis patients around diagnosis. J Neurol Sci. 2011;307(1-2):86-91.
• 25. Dahiru T. P-value, a true test of statistical significance? A cautionary note. Ann Ib Postgrad Med. 2008;6(1):21-6.
• 26. Zhu W. p<0.05, <0.01, <0.001, <0.0001, <0.00001, <0.000001, or <0.0000001…. J Sport Health Sci. 2016;5(1):77-9.
• 27. Simmons L, Sharma N, Baron JC, Pomeroy VM. Motor imagery to enhance recovery after subcortical stroke: who might benefit, daily dose, and potential effects. Neurorehabil Neural Repair. 2008;22(5):458-67.
• 28. Leiguarda R, Cerquetti D, Tenca E, Merello M. Globus pallidus internus firing rate modification after motor-imagination in three Parkinson’s disease patients. J Neural Transm (Vienna). 2009;116(4):451-5.
• 29. Alsaadi T, El Hammasi K, Shahrour TM, Shakra M, Turkawi L, Mudhafar A, et al. Prevalence of depression and anxiety among patients with multiple sclerosis attending the MS Clinic at Sheikh Khalifa Medical City, UAE: Cross-Sectional Study. Mult Scler Int. 2015;2015:487159.
• 30. Wood B, van der Mei IA, Ponsonby AL, Pittas F, Quinn S, Dwyer T, et al. Prevalence and concurrence of anxiety, depression and fatigue over time in multiple sclerosis. Mult Scler. 2013;19(2):217-24.
• 31. Zender R, Olshansky E. Women’s mental health: depression and anxiety. Nurs Clin North Am. 2009;44(3):355-64.
• 32. Bjelland I, Krokstad S, Mykletun A, Dahl AA, Tell GS, Tambs K. Does a higher educational level protect against anxiety and depression? The HUNT study. Soc Sci Med. 2008;66(6):1334-45.
• 33. Goretti B, Viterbo RG, Portaccio E, Niccolai C, Hakiki B, Piscolla E, et al. Anxiety state affects information processing speed in patients with multiple sclerosis. Neurol Sci. 2014;35(4):559-63.