Kahramanmaraş İli Elbistan İlçesinde Görülen Akut Barsak Enfeksiyonu Vaka Artışı İncelemesi, Ağustos 2016

Yıl 2017, Cilt: 74 Sayı: EK-1, 13 - 20, 01.12.2017

Selda Şahan Şenol Yılmaz Selmur Topal Fatma Özarslan Ayşe Çeliker Yenice Dilek Cemil Göktaş Fehminaz Temel Ali Göktepe İrfan Şencan

Öz

Amaç: Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi Daire Başkanlığı’na 27.08.2016 tarihinde Elbistan ilçesinde bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı, ateş şikâyetleri ile hastane başvurularının arttığı bilgisi verilmiştir. Bu inceleme; salgının etkeni, kaynak ve bulaş yolunun belirlenmesi ve çevre kontrolünün sağlanması amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Bu tanımlayıcı çalışmada, 26 Ağustos - 5 Eylül 2016 tarihleri arasında ilçede bulunan sağlık kuruluşlarına yapılan tüm başvurular, belirlenmiş tanı kodlarına ait başvurular ve yine akut barsak enfeksiyonu ABE özelinde değerlendirilen ICD-10 tanı kodlarına ait başvurular izlenmiştir. Gaita ve su örneklerinde norovirüs izolasyonu Türkiye Halk Sağlığı Kurumu THSK ’nun ilgili laboratuvarında real-time PCR Polimeraz Zincir Reaksiyonu ile yapılmıştır. Çevresel değerlendirmeler için Coğrafi Bilgi Sistemi incelenmiş, su kaynakları, su depoları ve kirliliğe neden olabilecek odaklar araştırılmıştır. Bulgular: Analizler, 26 Ağustos-1 Eylül arasındaki ABE özelinde değerlendirilen ICD-10 tanı kodlarına göre elde edilen 34.490 kişi üzerinden yapılmıştır. Hastaların %54’ü kadın, %46’sı erkek olup, yaş ortalaması 24,2±20,1 ortanca değeri 18’dir min:0-max:106 . İlçe atak hızı %20 olup, yaş grubuna göre değerlendirildiğinde ise en yüksek atak hızının %41,9 ile 1-4 yaş grubunda olduğu saptanmıştır. Su kaynaklarında, Ceyhan Nehri’nde, sulama kanalında ve üç hastanın gaita örneğinde norovirüs tespit edilmiştir. Çevresel incelemelerde; içme-kullanma suyu ihtiyacının üç adet su kaynağından temin edildiği, bu su kaynaklarının doğal olmakla birlikte oldukça kirli olan Ceyhan Nehri’nden beslendiği ve sulama kanalından bulaş olduğu görülmüştür. Sonuç: Su kaynaklarında ve insanlarda aynı etkenlerin tespit edilmesi, şebeke suyunun kaynağının çok yönlü çevresel kirleticilere maruz kalması ve suyun yetersiz şekilde dezenfeksiyona tabi tutulması nedeniyle salgının su kaynaklı olduğu düşünülmüştür. Bu salgın ülkemizde bilindiği kadarıyla en büyük su kaynaklı salgındır. Su depolarının kesintisiz klorlanması ve içme suyunun düzenli takibi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

norovirüs, gastroenterit, salgın

The Investigation of Acute Gastroenteritis Cases, Elbistan District, Kahramanmaras Province, August 2016

Öz

Objective: The hospital admissions with nausea, vomiting, diarrhea, abdominal pain and fever complaints in Elbistan were reported to Early Warning-Response and Field Epidemiology department on 27.08.2016. This investigation was conducted to identify the cause, mode of transmission and to implement environmental control measures. Methods: In this descriptive investigation, during 26 August-05 September 2016 all medical records, defined ICD-10 codes and gastroenteritis-associated ICD-10 codes were reviewed. Real-time PCR Polimerase Chain Reaction was used for both stool and water samples for norovirus isolation regarding Public Health Instution of Turkey. Geographic information system, water sources, water tanks and filthy areas which could have polluted water sources were investigated. Results: Data of 34.490 cases according to gastroenteritis-associated ICD-10 codes during 26 August-01 September were analyzed, 54% of the patients were female and 46% were male, the mean age was 24.2±20.1 and the median was 18 min:0- max:106 . Attack rate of the district was 20% and the highest attack rate was 41.9% in the age group of 1-4. Norovirus was detected in water sources, Ceyhan River, irrigation channel and stool samples of three cases. Environmental investigation showed that drinking water was supplied from three water sources and although these water sources were natural they were also fed from Ceyhan River which was very filthy and were contaminated through irrigation channel. Conclusion: This outbreak was thought to be water-borne because we identified the same agents both in water sources and cases, and tap water sources have been exposed to multiple contaminant factors and the water was disinfected inadequately. To our knowledge this outbreak is the largest waterborne outbreak in our country. We recommended regular monitoring and chlorination of water tanks.

Anahtar Kelimeler

norovirus, gastroenteritis, outbreaks

Kaynakça

• 1. Dolin R, Treanor JJ. Noroviruses and other Caliciviruses. In: Mandel GL, Bennett JE, Dolin R. eds. Principles and Practice of Infectious Diseases, 7th ed. Philadelphia: Churchill Livingstone, 2010:2399.
• 2. Anonymous. Norovirus Worldwide. https://www. cdc.gov/norovirus/worldwide.html (Erişim tarihi: 20.03.2017).
• 3. Anonymous. Norovirus U.S. Trends and Outbreaks. https://www.cdc.gov/norovirus/trendsoutbreaks.html (Erişim tarihi: 20.03.2017).
• 4. Anonymous. Norovirus Clinical Overview. https:// www.cdc.gov/norovirus/hcp/clinical-overview. html (Erişim tarihi: 20.03.2017).
• 5. Corso PS, Kramer MH, Blair KA, Addis DG, Davis JP, Haddix AC. Cost of illness in the 1993 waterborne Cryptosporidium outbreak, Milwaukee, Wisconsin. Emerg İnfect Dis 2003;9(4):426-31.
• 6. Anonymous. Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi. Aksaray İshal Salgını İnceleme Raporu, 2008. https://drive.google.com/ file/d/0B4wRXhXoSSYiMzVINWtTZmU4bjQ/view (Erişim tarihi: 22.03.2017).
• 7. Anonymous. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Salgın Verileri (yayınlanmamış veri).
• 8. Çan G, Yavuzyılmaz A, Çınarka H, Dereli M, Topbaş M, Özgün Ş. Trabzon ili Sürmene ilçesi norovirüs salgını incelemesi- Temmuz 2010. TAF Prev Med Bull, 2011;10(5):501-10.
• 9. Sözen H, Gönen İ, Beydili H. An outbreak of norovirus gastroenteritis in a county in Turkey. J Microbiol İnfect Dis, 2014;4(1):26-9.
• 10. Uyar Y, Çarhan A, Özkaya E, Ertek M. Türkiye’de 2008 yılında ortaya çıkan ilk norovirüs salgınının laboratuvar sonuçlarının değerlendirilmesi. Mikrobiyol Bul, 2008;42:607-15.
• 11. Duman P, Demirbilek Y, Çelik F, Şenol M, Özçelik R, Koçkar M, et al. Akharım beldesinde musluk suyu kaynaklı gastroenterit salgını, Afyonkarahisar ili, Türkiye, Mayıs 2014. Türk Hij Den Biyol Derg, 2016;73(3):221-32.
• 12. Tozan E, Duman P, Elbasan HD, Aktepe Ö, Sezen F, Temel, et al. Niğde il merkezinde bir ishal salgınının incelenmesi, Mart 2014. Turk J Public Health, 2016;14(1):1-12.