Darlık Deresi ve Kollarının (Şile-İstanbul) Balık Türü Çeşitliliği

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 29 - 37, 06.08.2017

Özcan Gaygusuz , Çiğdem Gürsoy Gaygusuz Zeynep Dorak

Öz

İstanbul’un önemli içme suyu kaynaklarından olan Darlık Barajı’nı besleyen Darlık Deresi ve kollarında Ekim 2008-Eylül 2010 tarihleri arasında 5 istasyonda elektroşok cihazı ile yapılan balık avcılığı sonucunda Cobitidae, Cyprinidae ve Gobiidae familyalarına ait Cobitis vardarensis, Alburnus istanbulensis, Barbus escherichii, Carassius gibelio, Gobio sakaryaensis, Petroleuciscus borysthenicus, Phoxinus strandjae, Rhodeus amarus, Squalius pursakensis, Vimba vimba, Neogobius gymnotrachelus, N. melanostomus, Proterorhinus semilunaris türlerinden toplam 4676 birey yakalanmıştır. Toplam yakalanan birey sayısına göre % 94,2 ile Cyprinidae familyasına ait türler en baskın grubu oluşturmuştur, onu % 4,8 ile Gobiidae ve % 1 ile Cobitidae takip etmiştir. Cyprinidae familyası 9 türle en fazla türe sahip olan familyadır. Çalışılan tüm istasyonlarda R. amarus ve S. pursakensis bireylerine rastlanmıştır. Darlık Deresi ve kollarının balık faunası ilk defa bu çalışmada tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

akarsu, biyoçeşitlilik, fauna, endemik tür

Fish species diversity of Darlık stream and branches (Şile-İstanbul)

Öz

 Fish sampling carried out with electroshock device between October 2008-September 2010 in 5 stations in the Darlık Stream and its tributaries feed Darlık Reservoir, one of Istanbul's most important drinking water resources. This sampling revealed 4676 specimens from species of Alburnus istanbulensis, Barbus escherichii, Carassius gibelio, Gobio sakaryaensis, Petroleuciscus borysthenicus, Phoxinus strandjae, Rhodeus amarus, Squalius pursakensis, Vimba vimba, Neogobius gymnotrachelus, N. melanostomus, Proterorhinus semilunaris belonging to families of Cobitidae, Cyprinidae and Gobiidae. Cyprinidae family was the dominant with 94.2%, Gobiidae was 4.8% and Cobitidae was 1%. The Cyprinidae family had the highest number of species (9 species). R. amarus and S. pursakensis were found in all sampled stations. This study is the first to identify this fish fauna in the Darlık Stream and its tributaries. 

Anahtar Kelimeler

stream, biodiversity, fauna, endemic species

Kaynakça

• Albay, M. & Akçaalan, R. 2003. Factors influencing the phytoplankton steady state assemblages in a drinking-water reservoir (Ömerli reservoir, Istanbul). Hydrobiologia, 502, 85–95. DOI:10.1023/B:HYDR.0000004272.38702.c3
• Alparslan, E., Coşkun, H.G. & Algancı, U. 2010. An Investigation on water quality of Darlık dam drinking water using satellite images. TheScientificWorldJOURNAL, 10, 1293–1306. DOI: 10.1100/tsw.2010.125
• Anonim, 2010. İSKİ Bilgilendirme Sunumu. Ziyaret tarihi: 12.07.2017. (http://www.skatmk.itu.edu.tr/dosyalar/istanbul/911feb/ISKI.pdf)
• Aydın, H., Gaygusuz, Ö., Tarkan, A.S., Top, N., Emiroğlu, Ö. & Gürsoy Gaygusuz, Ç. 2011. Invasion of freshwater bodies in the Marmara region (northwestern Turkey) by nonnative gibel carp, Carassius gibelio (Bloch, 1782). Turkish Journal of Zoology, 35(6), 829-836. DOI: 10.3906/zoo-1007-31
• Baran, İ. & Ongan, T. 1988. Gala Gölü’nün limnolojik özellikleri, balıkçılık sorunları ve öneriler. Gala Gölü ve Sorunları Sempozyumu, Doğal Hayatı Koruma Derneği Bilimsel Yayınlar Serisi, İstanbul, syf (46-54).
• Çiçek, E., Birecikligil, S.S.& Fricke, R. 2015. Freshwater fishes of Turkey; a revised and updated annotated checklist. Biharean Biologists, 9(2), 141-157.
• Eschmeyer, W.N., Fricke, R. & van der Laan, R. 2017.  Catalog of Fishes: Genera, Species, References. online version 28.04.2017. Electronic version accessed 12.05.2017. [This version was edited by Bill Eschmeyer.]. (http://researcharchive.calacademy.org/research/ichthyology/catalog/fishcatmain.asp).
• Geldiay, R. & Balık, S. 2009. Türkiye Tatlısu Balıkları. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir. ISBN: 978-975-483-731-5
• Jørgensen, S.E., Xu, F.L., Marques, J.C. & Salas, F. 2005. Handbook of Ecological Indicators for Assessment of Ecosystem Health, Second Edition. CRC Pres. ISBN: 978-1-4398-0936-5
• Karakaya, N. & Gönenç, İ.E. 2006. Türkiye’de havzalar arası su transferi için bir karar destek sistemi önerisi. İTÜDERGİSİ/E Su Kirlenmesi Kontrolü, 16(1-3), 79-90.
• Kottelat, M. & Freyhof, J. 2007. Handbook of European Freshwater Fishes. Publications Kottelat, Cornol, Switzerland and Freyhof, Berlin, Germany. 646 pp. ISBN 978-2-8399-0298-4
• Macarthur, R.H. 1965. Patterns of species diversity. Biological Reviews, 40, 510–533. DOI: 10.1111/j.1469-185X.1965.tb00815.x
• Odum, E.P. & Barret, G.W. (2008). Ekoloji’nin Temel İlkeleri. (K. Işık, Çev.) Palme Yayıncılık, Ankara. syf: 598. ISBN: 978-9944-341-74-5
• Özdemir, A.C. 2010. İstanbul İçme Suyu Havzalarında Arazi Kullanımlarının Su Kalitesine Olan Etkisinin Değerlendirilmesi. İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. syf. 133.
• Özuluğ, M., Acıpınar, H., Gaygusuz, Ö., Gürsoy, Ç. & Tarkan, A.S. 2005. Effects of human factor on the fish fauna in a drinking-water resource (Ömerli dam lake-Istanbul, Turkey). Research Journal of Agriculture and Biological Sciences, 1(1), 50-55.
• Özuluğ, M. & Freyhof, J. 2011. Revision of the genus Squalius in western and central Anatolia, with description of four new species (Teleostei: Cyprinidae). Ichthyological Exploration of Freshwaters, 22(2), 107-148.
• Özuluğ, M., Saç, G. & Gaygusuz, Ö. 2013. İstilacı özellikteki Gambusia holbrooki, Carassius gibelio ve Pseudorasbora parva (Teleostei) türleri için Türkiye’den yeni yayılım alanları. İ.Ü. Su Ürünleri Dergisi, 28, 1-22.
• Sax, D.F. & Gaines, S.D. 2003. Species diversity: from global decreases to local increases. TRENDS in Ecology and Evolution, 18(11), 561-566. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/S0169-5347(03)00224-6
• Shannon, C.E. 1948. A mathematical theory of communication. Bell System Technical Journal, 27, 379-423. DOI: 10.1002/j.1538-7305.1948.tb01338.x
• Saç, G. & Özuluğ, M. 2015. New data on the distribution and conservation status of Phoxinus strandjae (Teleostei: Cyprinidae). Ichthyol. Explor. Freshwaters, 25(4), 381-383.
• Tarkan, A.S., Gaygusuz, Ö., Gürsoy Gaygusuz, Ç., Saç, G. & Copp, G.H. 2012a. Circumstantial evidence of gibel carp, Carassius gibelio, reproductive competition exerted on native fish species in a mesotrophic reservoir. Fisheries Management and Ecology, 19, 167–177. DOI: 10.1111/j.1365-2400.2011.00839.x
• Tarkan, A.S., Copp, G.H., Top, N., Özdemir, N., Önsoy, B., Bilge, G., Filiz, H., Yapıcı, S., Ekmekçi, F.G., Kırankaya, Ş.G., Emiroğlu, Ö., Gaygusuz, Ö., Gürsoy Gaygusuz, Ç., Oymak, A., Özcan, G. & Saç, G. 2012b. Are introduced gibel carp Carassius gibelio in Turkey more invasive in artificial than in natural waters? Fisheries Management and Ecology, 19, 178–187. DOI: 10.1111/j.1365-2400.2011.00841.x
• Tarkan, A.S., Marr, S.M. & Ekmekçi, F.G. 2015. Non-native and translocated freshwater fish species in Turkey. FiSHMED, 3, 1-28.
• Turan, D., Ekmekçi, F.G., Luskova, V. & Mendel, J. 2012. Description of a new species of genus Gobio from Turkey (Teleostei: Cyprinidae). Zootaxa, 3257, 56–65.
• Özuluğ M., Gaygusuz Ö., Tarkan A.S. & Gürsoy Gaygusuz Ç., 2007. Two new records for the fish fauna of lake Sapanca basin (Sakarya, Turkey). Journal of FisheriesSciences.com, 1, 152-159. DOI: 10.3153/jfscom.2007018
• Gaygusuz, Ö. & Dorak, Z. . 2013. Species composition and diversity of the zooplankton fauna of Darlık stream (İstanbul-Turkey) and its tributaries. Journal of Fisheriessciences.com, 7(4), 329-343. DOI: 10.3153/jfscom.2013037