Harran Üniversitesi Herbaryumu (HARRAN)’ndaki Geofit Koleksiyonu

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 22 - 82, 22.02.2021

Nour Alhasan Hasan Akan

https://doi.org/10.26650/tjbc.2021717711

Öz

Bu çalışma, 2018 ve 2020 yılları arasında Harran Üniversitesi Herbaryumu (HARRAN)’unda bulunan geofit örneklerini yeniden değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Harran Herbaryumu’nda bulunan geofitlere ait 850 bitki örneği incelenmiştir. Toplamda 11 familya ve 33 cinse ait 146 taksondan oluşan bitki örneği tespit edilmiştir. Tespit edilen örneklerden taksonları en çok olan familyalar, Amaryllidaceae (32), Asparagaceae (30), Liliaceae (18), Iridaceae (24), Orchidaceae (8) ve Araceae (8)’dir. Takson sayısı bakımından en zengin cinsler ise: Allium L. (28), Ornithogalum L. (13), Gagea Salisb. (8), Iris L. (11) ve Bellevalia Lapeyr. (5)’dır. Bu taksonların 19’u Türkiye için endemiktir. HARRAN herbaryumunda yapılan değerlendirmelerde 18 taksonun sinonime düştüğü belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Geofit, Flora, Harran, Şanlıurfa, Türkiye

Destekleyen Kurum

Bu çalışma Harran Üniversitesi BAP tarafından desteklenmiştir.

Proje Numarası

19128

Teşekkür

Bitki teşhislerinde yardımcı olan Doç. Dr. Mehtap Tekşen, Doç. Dr. Mine Koçyiğit, Maruf Balos ve Cahit Çeçen’e teşekkür ederiz.

Collections of Geophyte in Harran University Herbarium (HARRAN)

Öz

This study was carried out to re-evaluate the geophyte samples found in the Herbarium of Harran University (HARRAN) between 2018 and 2020. 850 plant samples belonging to geophytes found in Harran Herbarium were examined. Plant samples consisting of 11 families and 146 taxa belonging to 33 genera were identified. The families with the most taxa among the identified samples are Amaryllidaceae (32), Asparagaceae (30), Liliaceae (18), Iridaceae (24), Orchidaceae (8) and Araceae (8). The richest species in terms of taxa number are: Allium L. (28), Ornithogalum L. (13), Gagea Salisb. (8), Iris L. (11) and Bellevalia Lapeyr. (5). 19 of these taxa are endemic to Turkey. In the evaluations made in HARRAN herbarium, it was determined that 18 taxa fell into synonyms.

Anahtar Kelimeler

Geophytes, Flora, Harran, Sanliurfa, Turkey

Proje Numarası

19128

Kaynakça

• Akan, H., & Eker, I. (2004). Some morphological and anatomical investigations on Autumn species of Crocus L. occurring in Şanlıurfa. Turkish Journal of Botany, 28(1-2), 185-191.
• Akan, H., & Eker, İ. (2005). Check-list of the genus Colchicum in the flora of Turkey. Turkish Journal of Botany, 29(4), 327-331.
• Akan, H., Eker, İ., & Satil, F. (2007). The morphological and anatomical properties of endemic Crocus leichtinii (D. Dewar) Bowles (Iridaceae) in Turkey. Pakistan Journal of Botany, 39(3), 711-718.
• Akan, H., Eker., İ., & Balos M.M. (2005). Şanlıurfa’nın nadide çiçekleri (geofitler). Ankara, Turkey: Demircioğlu Matbaacılık.
• Akbaş, K., & Varol, Ö. (2017). Bozburun yarımadası’nın Geoftler. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 73-81.
• Babacan, E. Y., & Eker, İ. (2017). Munzur vadisi (Tunceli) ve yakın çevresinin geofit florası. Bağbahçe Bilim Dergisi, 4(1), 31-49.
• Davis, P. H. (1965). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. vol.:1. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Davis, P. H. (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands (vol. 1-9). Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Davis, P. H., Mill, R. R., & Tan, K. (Eds.) (1988). Flora of Turkey and the East Aegean (vol. 10). Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Demir, S, C., & Eker, İ. (2015). Petaloid monocotyledonous flora of Bolu Province, including annotations on critical petaloid geophytes of Turkey. Ankara, Turkey: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık.
• Demirelma, H., & Ertuğrul, K. (2016). The geophytes of the region between Derebucak (Konya/ Turkey)-Ibradı and Cevizli (Antalya/Turkey). Biyoçeşitlilik ve Koruma, 9(3), 52-57.
• Eker İ, Koyuncu, M., & Akan, H. (2008). The Geophytic Flora of Şanlıurfa province, Turkey.Turkish Journal of Botany, 32(5), 367-30.
• Ekim, T., Koyuncu, M., Güner, A., Erik, S., Yıldız, B. & Vural, M. (1991). Türkiye’nin ekonomik değer taşıyan geofitleri üzerinde taksonomik ve ekolojik araştırmalar. Ankara, Turkey: TC Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, İşletme ve Pazarlama Daire Başkanlığı, OEM Eğitim Dairesi Başkanlığı Yayın ve Tanıtma Şube Müdürlüğü Matbaası.
• Ekim, T., Koyuncu, M., & Vural, M. (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Red Data Book of Turkish Plants). Ankara, Turkey: Türkiye Tabiatını Koruma Derneği.
• Ekici, B. (2008). Some geophyte plants determined in Bartın/Turkey. Biological Diversity and Conservation, 10(1), 49-54.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., & Babaç, M.T. (edlr.). (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). İstanbul, Turkey: Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmalar Derneği Yayını.
• Güner, A. (2014). Resimli Türkiye Florasi. Resimli Turkiye florasi, cilt 1. Istanbul: Turkiye Cumhuriyeti Cumhurbaskanligi / Türkiye İs Bankasi Kultur Yayinlari, Istanbul.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., & Başer, K.H.C. (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands (supplement 2) (vol.11). Edinburgh: Edinburgh University press.
• Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, I., & Çimen, A. Ö. (edlr.). (2018). Resimli Türkiye Florası, 2, 677. İstanbul, Turkey: ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları.
• Karaca, Z., Yaşar, A., Vural, E., & Vural, C., (2007). Erciyes dağı’nda (Kayseri) doğal olarak yetişen bazı geofit bitkilerin (Liliaceae, Iridaceae) polen morfolojisi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 23(1), 37-46.
• Kayıkçı, S., Altay, V., & Güzel, Y. (2012). Hatay ilinde yayılış gösteren bazı geofit bitki türleri üzerine bir inceleme. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(2), 139-143.
• Koyuncu, M., & Alp, Ş. (2014). New geophyte taxa described from Turkey at last decade. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24(1), 101-110.
• Kupik, Y. (2009). Çermik (Diyarbakır) İlçesinin monokotiledon geofit florası. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Latifi, A., & Akan, H. (2020). Harran Üniversitesi Herbaryum (HARRAN)’undaki Fabaceae Familyasının Taksonları. Turkish Journal of Bioscience and Collections, 4(2), 64-104.
• Öz, A., & Akan, H. (2019). The geophyte flora of Dalaman and Ortaca districts of Muğla/Turkey province. Biological Diversity and Conservation, 12(1), 38-49.
• Özbucak, T. B., Akçin, Ö. E., & Polat, G. (2017). Aynı ortamda yayılış gösteren bazı geofit bitkiler üzerine ekolojik bir çalışma. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(1),
• Özdeniz, E., & Kurt, L. (2012). Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Herbaryumu’ndaki (ANK) Iridaceae familyasının revizyonu ve veri tabanının hazırlanması. Journal of Forestry Faculty of Kastamonu University, 12(2), 161-181.
• Özuslu, E., & İskender, E. (2009). Geophytes of Sof Mountain (Gaziantep/Turkey). Biological Diversity and Conservation, 2(2), 78-84.
• Post, G. E. (1933). Flora of Syria. Palestine and Sinai (vol. 2). Beirut: American Press.
• Rechinger, K. H. (1963). 2010. Flora Iranica, 1, 178. Graz: Akademische Druck-u- Verlagsanstalt.
• Sargın, S. A., Selvi, S., & Akçiçek, E. (2013). Alaşehir (Manisa) ve çevresinde yetişen bazı geofitlerin etnobotanik açıdan incelenmesi. Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 29(2), 170-178.
• Sarıhan, E., & Asil, H. (2013). Hatay yöresinin bazı geofit türleri ve bunların karşı karşıya olduğu tehditler. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(1), 41-56.
• Şekeroğlu, N., Aydın, K., Gözüaçık, H. G., & Kulak, M. (2013). Kilis ilinde yetişen geofitler. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 6(1), 199-201.
• Satil, F., & Akan, H. (2006). Liliaceae familyasından bazı endemik ve nadir geofitler üzerinde anatomik araştırmalar. Ekoloji, 15(58), 21-27.
• Townsend, C. C., & Guest, E. (1985). Flora of Iraq (vol. 8). Baghdad: Ministry of Agriculture and Agrarian Reform.
• Uma, M. M., (2010). Bitki Toplama, Teşhis ve Herbaryum Teknikleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yildirim, H., Balos, M., Altioğlu, Y., & Hasan, A., (2016). Biarum aleppicum J. Thiébaut Araceae: Türkiye için yeni bir tür kaydı. Bağbahçe Bilim Dergisi, 3(1), 41-46.
• Zilci, N., Özyurt, S., & Leblebici, S. (2007). Murat Dağı’nda yayılış gösteren amarylidaceae ve iridaceae familyalarına ait bazı geofitler üzerine morfolojik, anatomik ve ekolojik incelemeler. 19. Ulusal Biyoloji Kongresi, 23-27 Haziran, Trabzon.
• Zohary, M. (1987). Flora Palaestina vol. 2. Jerusalem: The Israel Academy of Sciences and Humanities.