A Look at the Professional Associations of Information Professionals: An Evaluation of the Examples of TKD and ÜNAK

Yıl 2013, Cilt: 27 Sayı: 2, 340 - 360, 01.04.2013

Özgür Külcül Ömer Dalkıran

Öz

Associations in the field of librarianship are important services for supporting professional and scientific developments, keeping and promoting rights, increasing social activities, and developing social awareness. As professional associations, the TKD Türk Kütüphaneciler Derneği, the Turkish Librarians Association and ÜNAK Üniversite ve Araştırma KütüphanecileriDerneği, the University and Research Librarians Association are well-established in Turkey. Within this framework, the study evaluates certain activities of the TKD and ÜNAK from the point of view of information professionals. In this context, a survey was developed and realized on KUTUP-L and ÜNAK-List, and 175 response forms were evaluated. The results show that the following are among the most important for associations' activities: developing professional activities, creating social awareness, activitiesforlobbying and consciousness of membership, and cooperation. In addition, the results suggest that professionals should be more active in the work of the associations.

Anahtar Kelimeler

library associations, professional associations, Turkish Librarians Association TKD , University and Research Librarians Association ÜNAK

Bilgi Profesyonellerinin Meslek Derneklerine Bakışı: TKD ve ÜNAK Örneklerinin Değerlendirilmesi

Öz

Kütüphanecilik alanında dernekler, mesleki ve bilimsel gelişimi desteklemeden, hakların korunması ve geliştirilmesine, sosyal faaliyetlerden toplumsal farkındalığın artırılmasına dönük girişimlere ka­dar önemli işlevlere sahiptir. Türkiye’de TKD Türk Kütüphaneciler Derneği ve ÜNAK Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği alanda faaliyet gösteren iki köklü dernektir. Bu çerçevede çalış­manın amacı; bilgi profesyonellerinin tanımlanmış faaliyet konularına yönelik olarak TKD ve ÜNAK hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesidir. Bu kapsamda hazırlanan anket KUTUP-L ve ÜNAK-List üzerinden dağıtılmış ve yanıtlanan 175 form değerlendirmeye alınmıştır. Bulgular derneklerin özellikle mesleki çalışmalar, toplumda farkındalık oluşturma ve lobi faaliyetleri ile işbirliği ve üyelik bilincinin geliştirilmesi konularına daha fazla ağırlık vermesi gerektiğini, meslek mensuplarının da faaliyetlerde daha aktif rol almasının önemli olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

kütüphane dernekleri, mesleki dernekler, Türk Kütüphaneciler Derneği TKD, Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği ÜNAK

Kaynakça

• Akay, T. (2007). Türkiye'de ve ABD'de bilgi ve belge yönetimi alanında sivil toplum örgütlerinin durumu. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Akın, M. A. (1994). Bilgi toplumu ve dernekler. Türk Kütüphaneciliği, 8 (1), 5-7. Anadolu Üniversite Kütüphaneleri Derneği[ANKOS]. (2012a). Tarihçe. 12 Mayıs 2013 tarihinde http:// www.ankos.org.tr/index.php/hakkimizda/tarihce adresinden erişildi.
• Anadolu Üniversite Kütüphaneleri Derneği [ANKOS]. (2012b). Haberler. 13 Mayıs 2013 tarihinde http://www.ankos.org.tr/index.php/haberler adresinden erişildi.
• Avrasya Kütüphaneciler Birliği [AKB]. (2011a). Avrasya Kütüphaneciler Birliği. 12 Mayıs 2013 tarihinde http://avrasyakutuphanecilerbirligi.org/index.php?sid=misyon&m=hakkimizda adresinden erişildi.
• Avrasya Kütüphaneciler Birliği [AKB]. (2011b). Etkinlikler. 13 Mayıs 2013 tarihinde http://avrasyakutuphanecilerbirligi.org/index.php?sid=etkinlikler adresinden erişildi.
• Baldwin, C. (1997). International library associations. Library Trends, 46 (2), 392-410.
• Baş, T. (2001). Anket: Anket nasıl hazırlanır, anket nasıl uygulanır, anket nasıl değerlendirilir. Ankara: Seçkin.
• Bayter, M. (2004). Türkiye'de sürekli kütüphanecilik eğitiminde Türk Kütüphaneciler Derneği'nin yeri. S. Aslantekin ve F. Özdemirci (Haz.), Kütüphaneciliğin Destanı Uluslararası Sempozyumu: 21­ 24 Ekim 2004 Ankara (Bildiriler) içinde (ss. 268-274). Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
• Bulgun, B. (2006), ÜNAK; Dün, bugün, yarın. A. Yıldızeli ve H. K. Bahşişoğlu (Ed.); B. Bulgun ve F. Başar (Yrd. Ed.), ÜNAK'05: Bilgi hizmetlerinin organizasyonu ve pazarlanması, İstanbul, 22-24 Eylül 2005: Bildiriler içinde (ss. 18-34). İstanbul: Kadir Has Üniversitesi.
• Cragg, E. (2010). Use of social media in the member libraries of the Business Librarians Association, SCONUL Focus, 49, 12-14. 16 Şubat 2013 tarihinde http://www.sconul.ac.uk/sites/default/files/ documents/4_8.pdf adresinden erişildi.
• Dick, A. L. (2012). Library associations: a leadership role?, Information Development, 28 (1), 11-12.
• Dowling and Fiels (2009). Global roles of library associations. İ. Abdullahi (Ed.), Global library and information science: a textbookforstudents and educators: with contributionsfrom Africa, Asia, Australia, New Zealand, Europe, Latin America and the Carribean, the Middle East, and North America içinde (ss. 564-577). München: K.G. Saur.
• Eldredge, J. D., Morley, S. K., Hendrix, I., Carr, R. D. ve Bengtson, J. (2012).Library and informatics skills competencies statements from major health professional associations, Medical Reference Services Quarterly, 31 (1), 34-44.
• Garraway, J. (2006).Te Wero: the challenge to reposition a library association, Library Management, 27 (1), 77 - 82.
• Ghikas, M. (2003). American Library Association: organization and structure, Encyclopedia ofLibrary and Information Science, vol.1, New York: Marcel Dekker, 117-129.
• Ghosh, M. (2006). The emerging role of national and regional associations in library development: an Indian perspective. Library Review, 55 (1), 45-58.
• Gülle, M. T. (2010). Türk Kütüphaneciler Derneği'nin 60. Kuruluş Yıldönümü: Kamuya yararlı dernek anlayışından sivil toplum örgütlüğüne. Türk Kütüphaneciliği, 24 (1), 158-164.
• Hartsell-Gundy, J. (2011).Western Association of Map Libraries Map Librarians' Toolbox http://www. waml.org/maptools.html, Technical Services Quarterly, 28 (4), 463-464.
• IFLA. (1998). Guidelinesfor library service to Braille users. 21 Şubat 2013 tarihinde http://www.ifla. org/publications/guidelines-for-library-service-to-braille-users adresinden erişildi.
• IFLA. (2012). More about IFLA, 5 Aralık 2012 tarihinde http://www.ifla.org/about/more adresinden erişildi.
• IFLA/ FAIFE. (2008). Statement on freedom ofexpression. 31 Ekim 2012 tarihinde http://archive.ifla. org/faife/ifstat/tlastat.htm adresinden erişildi.
• Jenkins, C. G., ve Bader, S. A. (2003). The Association of Academic Health Sciences Libraries' collaboration with the Association of American Medical Colleges, Medical Library Association, and other organizations, J Med Libr Assoc., 91 (2), 161-167. 14 Şubat 2013 tarihinde http://www.ncbi. nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC153156/pdf/i0025-7338-091-02-0161.pdf adresinden erişildi.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (21. bs.). Ankara: Nobel Yayın.
• KUTUP-L. (2012). KUTUP-L üyeleri, 31 Ekim 2012 tarihinde https://mailman.metu.edu.tr/mailman/ roster/kutup-l adresinden erişildi.
• Lydenberg, H. M. (2005). The library rehabilitation programme of the American Library Association, Journal ofDocumentation, 61 (3), 341 - 347.
• Lynch, B. P. (2010). Professional associations and library education, RBM: A Journal ofRare Books, Manuscripts, and Cultural Heritage, 11 (1), 32-46. 14 Şubat 2013 tarihinde http://rbm.acrl.org/ content/11/1/32.full.pdf adresinden erişildi.
• Madden, M. J. (2008).Today's UK professional association library and information service: Challenges and best practice, Aslib Proceedings, 60 (6), 556 - 569.
• Okul Kütüphanecileri Derneği [OKD]. (2013a). Tarihçe. 12 Mayıs 2013 tarihinde http://www.okulkutuphanecileri.org/index.php/tr/hakkimizda/tarihce adresinden erişildi.
• Okul Kütüphanecileri Derneği [OKD]. (2013b). Okul Kütüphanecileri Derneği. 13 Mayıs 2013 tarihinde http://www.okulkutuphanecileri.org/ adresinden erişildi.
• Ornager, S. (2005). Empowering Library Associations in Asia -south-south cooperation. World Library and Information Congress. 71th IFLA General Conference and Council “Libraries - A voyage of discovery” August 14th - 18th 2005, Oslo, Norway, 1-7. 14 Şubat 2013 tarihinde http://archive. ifla.org/IV/ifla71/papers/099e-Ornager.pdf adresinden erişildi.
• Özdamar, K. (2004). Paketprogramlar ile istatistiksel veri analizi 1 (Statistical data analysis with software packages. Eskişehir: Pegem.
• Rakunathan, P. (2002). Library Associations. 22 Şubat 2013 tarihinde http://archive.ifla.org/VII/s40/ pub/rakunathan.pdf adresinden erişildi.
• Reitz, J. M. (2013). Online Dictionary for Library and Information Science (ODLIS). 8 Mayıs 2013 tarihinde http://www.abc-clio.com/ODLIS/odlis_a.aspx adresinden erişildi.
• Scepanski, J. M. ve Wells, H. L. (1997). Library association staff: roles, responsibilities, relationships, Library Trends, 46 (2), 245-257. 14 Şubat 2013 tarihinde https://www.ideals.illinois.edu/bitstream/handle/2142/8153/librarytrendsv46i2d_opt.pdf?sequence=1 adresinden erişildi.
• Schachaf, P. (2005). A global perspective on library association codes of ethics, Library & Information Science Research, 27, 513 - 533.
• Schmetzke, A. (2007). Leadership at the American LibraryAssociation and accessibility: a critical view, Library Hi Tech, 25 (4) 528 - 537.
• Smith, K., Hallam, G. ve Ghosh, S. B. (2012). Guidelinesfor Professional Library/Information Educational Programs - 2012. 21 Şubat 2013 tarihinde http://www.ifla.org/files/assets/set/publications/ guidelines/Guidelines%202012_revision_SET%20FINAL%202012.pdf adresinden erişildi.
• Summers, F. W. (1986). Role of the association for library and information science education in library and ınformation science education, Library Trends, 34 (4), 667-677. 14 Şubat 2013 tarihinde https://www.ideals.illinois.edu/bitstream/handle/2142/7453/librarytrendsv34i4i_opt. pdf?sequence=1 adresinden erişildi.
• The Australian Library and Information Association [ALIA]. (2000). Guidelinesfor Australian home library services. 21 Şubat 2013 tarihinde http://www.alia.org.au/policies/home.library.service. html adresinden erişildi.
• Thomas, V. K., Satpathi, C. ve Satpathi, J. N. (2010). Emerging challenges in academic librarianship and role oflibrary associations in professional updating. ALSR 2010: Conference towards Future Possibilities, Session 3A, 14 Şubat 2012 tarihinde http://www.lib.polyu.edu.hk/ALSR2010/ programme/pdf/Session3A_Thomas&Satpathi.pdf adresinden erişildi.
• Tonta, Y. (1985). Türk Kütüphaneciler Derneği'nin gelişmesini engelleyen nedenler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Toplu, M. (2009). Mesleki bir örgüt olarak Türk Kütüphaneciler Derneği'nin altmış yıllık gelişim çizgisi, Türk Kütüphaneciliği, 23 (4), 678-741.
• Toplu, M. (2007). Kütüphaneciliğin etik sorunu ve Türkiye yaklaşımı, Türk Kütüphaneciliği, 21 (2), 186-217.
• Türk Dil Kurumu. Güncel Türkçe Sözlük. 5 Mayıs 2013 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index. php?option=com_gts&view=gts adresinden erişildi.
• Türk Kütüphaneciler Derneği [TKD]. (2010). Türk Kütüphaneciler Derneği Mesleki etik ilkeleri. 31 Ekim 2012 tarihinde http://www.kutuphaneci.org.tr/ adresinden erişildi.
• Türk Kütüphaneciler Derneği [TKD]. (2008). Düşünce özgürlüğü bildirgesi. 31 Ekim 2012 tarihinde http://www.kutuphaneci.org.tr/ adresinden erişildi.
• Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği [ÜNAK]. (2012a). ÜNAK-OCLC Konsorsiyumu, 28 Şubat 2013 tarihinde http://www.unak.org.tr/unakoclc/ adresinden erişildi.
• Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği [ÜNAK]. (2012b). ÜNAK Listesi, 31 Ekim 2012 tarihinde http://groups.yahoo.com/group/unak/ adresinden erişildi.
• Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği [ÜNAK]. (2001a). Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği, 31 Ekim 2012 tarihinde http://www.unak.org.tr/tarih.htm adresinden erişildi.
• Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği [ÜNAK]. (2001b). Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği (ÜNAK) tüzüğü. 31 Ekim 2012 tarihinde http://www.unak.org.tr/tuzuk. htm adresinden erişildi.
• Zabel, D. (2008). The mentoring role of professional associations, Journal ofBusiness & Finance Librarianship, 13 (3), 349 - 361.