Çalışma Ortamlarında Tehlike Analizi: Türkiye ve Avrupa’da İş Kazalarına Yol Açan Unsurların Karşılaştırılması

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 81 - 90, 25.11.2024

Dicle Aydemir , Berkay Ay , Efe İlerler , Uğur Çavdar

Öz

İş kazaları, sanayileşme sürecinin bir sonucu olarak ortaya çıkan ve hem Türkiye'de hem de Avrupa ülkelerinde ciddi bir sorun teşkil eden bir olgudur. İş kazalarının yaygınlığı ve etkileri, hem maddi hem de manevi kayıpların yanı sıra işçilerin ve toplumun genel sağlığı açısından ciddi bir tehdit teşkil etmektedir. Bu sebeple, iş kazalarının nedenleri ve sonuçlarına ilişkin detaylı bir inceleme yapılması, hem olayların önlenmesi hem de mevcut durumun iyileştirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. 2013 ile 2021 yılları arasında Türkiye ve Avrupa ülkelerinde meydana gelen iş kazalarının incelenmesi, çeşitli meslek gruplarındaki işçilerin maruz kaldığı riskleri ve iş kazalarının olası nedenlerini anlamak için önemli bir fırsat sunmaktadır. Bu dönemde meydana gelen iş kazalarının incelenmesi, hem kaza türlerinin hem de bu kazaların cinsiyete göre dağılımının analiz edilmesine olanak tanımaktadır. Bu analizler, iş kazalarının genel eğilimleri ve belirli risk gruplarının tespit edilmesi açısından değerli bilgiler sunmaktadır. Bu çalışmada 2013 – 2021 yılları arasındaki iş kazalarının yol açtığı yaralanma ve ölümlerin nedenleri araştırılmıştır. Bu yıllar arasındaki kazaların nedenleri ve olayların cinsiyete göre dağılımı Türkiye-Avrupa ülkeleri için araştırılmış; veriler ve tablolar yorumlanmıştır. İncelemeler sonucunda kazaya en çok sebebiyet veren olaylar tespit edilmiş, Türkiye – Avrupa kıyaslaması yapılmıştır. Bu çalışmayla birlikte iş kazalarının nedenlerinin açık bir şekilde ortaya konması, getirilen çözüm önerileri sayesinde bu kazaların olabildiğince azaltılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye´deki iş kazaları, Avrupa’daki iş kazaları, iş sağlığı ve güvenliği, iş kazası nedenleri, iş kazası tedbirleri

Hazard Analysis in Working Environments: Comparison of Factors Causing Work Accidents in Turkey and Europe

Öz

Work accidents are a phenomenon that emerges as a result of the industrialization process and constitutes a serious problem both in Turkey and in European countries. The prevalence and effects of occupational accidents pose a serious threat to the general health of workers and society, as well as material and moral losses. Therefore, a detailed examination of the causes and consequences of work accidents is of great importance in terms of both preventing the incidents and improving the current situation. Examining the work accidents that occurred in Turkey and European countries between 2013 and 2021 offers an important opportunity to understand the risks exposed to workers in various occupational groups and the possible causes of work accidents. Examining the work accidents that occurred during this period allows analyzing both the types of accidents and the distribution of these accidents by gender. These analyzes provide valuable information in terms of general trends in occupational accidents and identification of specific risk groups. In this study, the causes of injuries and deaths caused by work accidents between 2013 and 2021 were investigated. The causes of accidents between these years and the distribution of the incidents by gender were investigated for Turkey and European countries; data and tables were interpreted. As a result of the investigations, the events that most caused the accident were determined and a comparison between Turkey and Europe was made.The aim of this study is to clearly reveal the causes of work accidents and to reduce these accidents as much as possible thanks to the proposed solutions.

Anahtar Kelimeler

Occupational accidents in Turkey, Occupational accidents in Europe, Occupational health and safety, Causes of occupational accidents, Occupational accident precautions

Kaynakça

• Y. Alemdağ, S. Karabıyık, “Çok yönlü sıcak dövmenin Al-7Si alaşımının mekanik özelliklerine etkisi”, Türk Mühendislik Araştırma ve Eğitimi Dergisi, c. 1, sy. 1, ss. 20-28, 2022.
• H. S. Çubuk, G. Kurt, U. Çavdar, “Investigation of the effects of different welding methods applied on aluminum 7075 material on the mechanical and microstructure structure properties of the joint zone”, Türk Mühendislik Araştırma ve Eğitimi Dergisi, c. 1, sy. 2, ss. 120-128, 2022.
• A. Öteleş, İ. Köprü, S. H. Yetgin, “Etilen propilen dien monomer (EPDM) ve stiren bütadien (SBR) kauçukların kükürt ve peroksit vulkanizayon ile fiziksel ve mekanik özelliklerinin incelenmesi”, Türk Mühendislik Araştırma ve Eğitimi Dergisi, c. 2, sy. 2, ss. 131-137, 2023.
• M. Karabay, “Teknik bilirkişi gözü ile ülkemizdeki iş kazalarının değerlendirilmesi”, MATİM, c. 9, sy. 2, ss. 97-102, 2007.
• M. Koç, N. Akbıyık, “Türkiye’de iş kazalarının maliyetleri ve çözüm önerileri”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, c. 2, sy. 2, ss. 129-175, 2011.
• K. Horozoğlu, “İş kazalarının iş sağlığı ve güvenliği açısından analizi”, JOISS, c. 8, sy. 2, ss. 265-281, 2019.
• Z. F. Olcay, “Mutfakta iş sağlığı ve güvenliği”, ABMYO, c. 14, sy. 53, ss. 21-34, 2019.
• M. Bayram, “İş sağlığı ve güvenliği koordinasyon hizmetlerinin önleyici İSG faaliyetleri üzerinde etkisi: Sakarya üniversitesi örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, c. 33, sy. 2, ss. 595-612, 2019.
• A. E. Arıtan, M. Ataman, “Kaza oranları hesaplamalarıyla iş kazası analizi”, AKU-FEMÜBİD, c. 17, sy. 1, ss. 239-246, 2017.
• E. Kıpçak, A. Çalık, H. Mehri, “İş kazaları ve meslek hastalıklarının oluşumuna etki eden faktörler: ISO ve OHSAS uygulamalarının etkileri”, PAÜSBED, sy. 43, ss. 1-26, Mart 2021.
• F. Yılmaz, O. Tan, “Bir inşaat şantiyesinde iş kazalarının neden olduğu iş-günü kayıplarının işverene maliyetinin belirlenmesi”, UİİD, sy. 14, ss. 143-156, 2015.
• D. Eser, “Sendikaların iş sağlığı ve güvenliği konusundaki etkinliği”, ÇASGEM, c. 11, sy. 2, ss. 1-21, 2020.
• H. Ceylan, “Türkiye'de meydana gelen ölümlü iş kazaları”, İSG Akademik, c. 3, sy. 1, ss. 1-13, 2021.
• U. Çavdar, M. Manyaslı, E. Akkaya, D. Sevener, Z. Tüfekçi, “Yaşanan iş kazalarının kaza saatlerine ve cinsiyete göre istatistiki olarak değerlendirilmesi ve yorumlanması”, IJERAD, c. 14, sy. 1, ss. 360-368, 2022.
• S. Çetin, V. Beğik, “İş sağlığı ve güvenliği’nde sürdürülebilir kişisel koruyucu donanım politikalarının uygulanması”, IJERAD, c. 13, sy. 1, ss. 202-211, 2021.
• F. A. Tekin, “İş güvenliği ve önemi”, AÜİİBFD, c. 9, sy. 1, ss. 329-360, 1991.
• O. Karadeniz, “Dünya’da ve Türkiye’de iş kazaları ve meslek hastalıkları ve sosyal koruma yetersizliği”, Çalışma ve Toplum, c. 3, sy. 34, ss. 15-73, 2012.
• K. Koçali, “Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 2012-2020 yılları arası iş kazaları göstergelerinin standardizasyonu”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, c. 12, sy. 2, ss. 302-327, 2021.
• B. Ulutaş, “Türkiye’deki illerin iş kazaları ve meslek hastalıkları açısından veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, c. 17, sy. 2, ss. 23-46, 2016.
• C. Şahin, “Elektrik dağıtım sektöründe kaza kök nedenleri”, İSG Akademik, c. 2, sy. 1, ss. 1-14, 2020.
• F. Yılmaz, “İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının çalışma yaşamına etkisi”, OHS ACADEMY, c. 2, sy. 1, ss. 1-10, 2019.
• M. Sağır, R. Sağır, O. Genç, “İnşaat sektöründe meydana gelen kazalardaki kazazedelerin son durumlarına etki eden faktörlerin YSA ile incelenmesi”, OKÜ Fen Bil. Enst. Dergisi, c. 5, sy. 1, ss. 154-175, 2022.
• C. Yıldırım, E. Altuntaş, “Tokat ilinde traktör ve tarım makinaları kullanımından kaynaklanan iş kazalarının iş güvenliği açısından değerlendirilmesi”, JAFAG, c. 32, sy. 1, ss. 77-90, 2015.
• G. F. Can, Ş. Kargı, “Sektörlerin iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk seviyelerinin crıtıc-edas entegrasyonu ile değerlendirilmesi”, Endüstri Mühendisliği, c. 30, sy. 1, ss. 15-31, 2019.
• T. Özturk, G. C. Akın, “Türkiye’de tüm sektörlere ait 2018 yılı iş kazalarının ve kaza sonucu yaşam kaybının kazazede yaşı bakımından değerlendirilmesi”, EJOSAT, sy. 22, ss. 410-415, 2021.
• A. Demir, A. Öz, “Teolojik açıdan iş kazalarının incelenmesi”, EJOSAT, sy. 14, ss. 189-197, 2018.
• H. G. Ünal, A. Gök, K. Gök, “Türkiye’de iş kazalarının sektörler ve meslekler bazında analizi”, JSR A, sy. 15, ss. 97-108, 2008.
• G. Eroğlu, E. E. Şüküroğlu, M. Günaydın, S. Şüküroğlu, “İş güvenliği kültürünün iş verimliliği üzerine etkisi: pres fabrikası örneği”, c. 11, sy. 3, ss. 913-926, 2022.
• B. Özyörük, D. Kütük, “İş ortamını yeniden düzenlemenin iş verimliliğine etkileri”, Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, c. 2, sy. 2, ss. 73-81, 2014.
• M. D. Kaya, D. Güzel, B. Çubukçu, “Ilıca şeker fabrikası çalışanlarının iş memnuniyeti, ergonomik çalışma koşulları ve iş stresi yönünden incelenmesi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, c. 25, sy. 2, ss. 51-60, 2011.
• S. Karamik, U. Seker, “İşletmelerde iş güvenliğinin verimlilik üzerine etkilerinin değerlendirilmesi”, Gazi University Journal of Science Part C: Design and Technology , c. 3, sy. 4, ss. 575-584, 2016.
• SGK. “Yıllık istatistik bilgisi”, 2022. [Online]. Available: https://www.sgk.gov.tr/Istatistik/Yillik/fcd5e59b-6af9-4d90-a451-ee7500eb1cb4/
• Eurostat. “Accident at works statistics“ , 2023. [Online]. Available: https://ec.europa.eu/eurostat/web/main/home.