Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Cultural Competence Model in Healthcare Delivery: Campinha-Bacote

Yıl 2024, , 249 - 257, 31.05.2024
https://doi.org/10.52369/togusagbilderg.1332088

Öz

A variety of service delivery models have emerged to meet the challenges of providing health care to our growing multi-ethnic world. One of these models is the cultural competence process model developed by Josepha Campinha Bacote. In the model, cultural competence is defined as a process in which the healthcare provider strives to develop cultural competence to work in harmony with the individual's cultural structure. Cultural competence is a developmental process that occurs over a long period. This ongoing developmental process involves the integration of cultural awareness, cultural knowledge, cultural skills, cultural encounters, and cultural desire. The model was developed to provide nurses with culturally effective care, to evaluate various factors related to disease and health, and to provide nurses with a practical diagnostic tool. However, the model is used in clinical, research, management, and nurses' educational practices. In light of this information, the review aims to emphasize the importance and impact of each structure of the cultural competence process model in the provision of health care services to nurses.

Kaynakça

  • Aktaş YY, Uğur HU, Orak OS. Hemşirelerin kültürlerarası hemşirelik bakımına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi 2016; 1(1): 120-133.
  • Papadopoulos I, Tilki M, Lees, S. Promoting cultural competence in health care through a research-based intervention in the UK. Diversity in Health and Social Care. 2004; 1(2): 107-115.
  • Botelho MJ, Lima CA. From cultural competence to cultural respect: A critical review of six models. Journal of Nursing Education. 2020; 59(6): 311-318.
  • Salinda MT, Hipona JB, Ilarde M, Tuazon A. A conceptual analysis on culturally adaptive care. International JOURNAL OF Nursing Application. 2021; 4 (2):167–176.
  • McFarland MR, Wehbe-Alamah HB. Leininger's theory of culture cares about diversity and universality: a historical retrospective and an overview from a future-oriented perspective. Journal of Transcult Nurses. 2019; 30(6):540–57.
  • Marion L, Douglas M, Lavin MA, Barr N, Gazaway S and Thomas E, et al. Implementation of the new ANA standard 8: culturally aligned implementation. Nursing Journal Issues Online. 2016; 22(1): 10-39
  • Farokhzadian J, Nematollahi M, Dehghan Nayeri N, Faramarzpour M. Using a model to design, implement, and evaluate a training program for improving cultural competence among undergraduate nursing students: a mixed methods study. BMC Nursing. 2022; 21(1):8-5.
  • Campinha-Bacote J. Delivering patient-centered care amid a cultural conflict: the role of cultural competence. Nursing Journal Issues Online. 2011; 16 (2):5-10
  • Başalan İF, Bayık TA. Hemşirelikte kültürel yeterlilik. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi. 2009; 5(17): 51-58.
  • Mulder M, Gulikers J, Biemans H, Wesselink R. The new competence concept in higher education: error or enrichment? Journal of European Industrial Training. 2009; 33(8/9): 755-770.
  • Aponte J. Addressing cultural heterogeneity among Hispanic subgroups using Campinha-Bacote's model of cultural competence. Holistic Nursing Practice. 2009; 23(1): 3-12.
  • Campinha-Bacote J. The process of cultural competence in the delivery of healthcare services. 5th ed. Cincinnati, Ohio: Transcultural C.A.R.E. Associates; 2007.
  • Maňhalová J, Tóthová V. The potential use of conceptual models of cultural competence in the nursing profession. Kontakt 2016; 18(2): 69-74.
  • Leininger M. Transcultural nursing: theories, research, and practice. 2nd Edition. 1978, New York.
  • Campinha-Bacote J, Narayan MC. Culturally competent health care in the home. Home Care Provider. 2000; 5(6):213–219.
  • Campinha-BacoteJ. A practice model that addresses cultural competence in rehabilitation nursing. Rehabilitation Nursing. 2001; 26(1): 8–11.
  • Vanderpool HK. Report of the ASHP and hoc committee on ethnic diversity and cultural competence. American Journal of Health-System Pharmacy. 2005; 6(18): 1924- 1930.
  • Yılmaz M, Kuğuoğlu S. Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerin kültürel yeterlilik düzeyleri: bir devlet hastanesi örneği. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023; 7(3): 205-213.
  • Başli M, Bekâr M, Civelek İ. Kültürlerarası hemşirelikte kullanılan modeller ve ‘‘kültürel yeterlilik süreci modelini” anlamak. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2018; 1(1): 18-24.
  • Tanrıverdi G. Hemşirelerde kültürel yeterliliği geliştirmeye yönelik yaklaşım ve öneriler. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2017; 25(3): 227-236.

Sağlık Hizmeti Sunumunda Kültürel Yeterlilik Modeli: Campinha-Bacote

Yıl 2024, , 249 - 257, 31.05.2024
https://doi.org/10.52369/togusagbilderg.1332088

Öz

Büyüyen çok etnik gruptan oluşan dünyamıza sağlık hizmeti sağlamanın zorluklarını aşmak için çeşitli hizmet sunumu modelleri ortaya çıkmıştır. Bu modellerden bir tanesi de Josepha Campinha-Bacote tarafından geliştirilen kültürel yeterlilik süreci modelidir. Modelde kültürel yeterlilik, sağlık hizmeti sağlayıcısının, bireyin kültürel yapısına uyumlu bir şekilde çalışabilmesi için kültürel yetkinliğini geliştirmeye çabaladığı bir süreç olarak tanımlanmaktadır. Çünkü kültürel yeterlilik uzun bir sürede ortaya çıkan gelişimsel bir süreçtir. Bu devam eden gelişimsel süreç, kültürel farkındalığın, kültürel bilginin, kültürel becerinin, kültürel karşılaşmaların ve kültürel isteğin bütünleşmesini içerir. Model, hemşirelerin kültürel olarak etkili bir bakım sağlamak, hastalık ve sağlıkla ilgili çeşitli faktörleri değerlendirmek ve hemşireliğe pratik bir tanılama aracı kazandırmak amacıyla geliştirilmiştir. Bununla birlikte model, klinikte, araştırmalarda, yönetimde ve hemşirelerin eğitim uygulamalarında kullanılmaktadır. Bu bilgiler ışığında derlemenin amacı, hemşirelerin sağlık bakım hizmetlerinin sunumunda kültürel yeterlilik süreci modelinin her yapısının önemini ve etkisini vurgulamaktır.

Kaynakça

  • Aktaş YY, Uğur HU, Orak OS. Hemşirelerin kültürlerarası hemşirelik bakımına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi 2016; 1(1): 120-133.
  • Papadopoulos I, Tilki M, Lees, S. Promoting cultural competence in health care through a research-based intervention in the UK. Diversity in Health and Social Care. 2004; 1(2): 107-115.
  • Botelho MJ, Lima CA. From cultural competence to cultural respect: A critical review of six models. Journal of Nursing Education. 2020; 59(6): 311-318.
  • Salinda MT, Hipona JB, Ilarde M, Tuazon A. A conceptual analysis on culturally adaptive care. International JOURNAL OF Nursing Application. 2021; 4 (2):167–176.
  • McFarland MR, Wehbe-Alamah HB. Leininger's theory of culture cares about diversity and universality: a historical retrospective and an overview from a future-oriented perspective. Journal of Transcult Nurses. 2019; 30(6):540–57.
  • Marion L, Douglas M, Lavin MA, Barr N, Gazaway S and Thomas E, et al. Implementation of the new ANA standard 8: culturally aligned implementation. Nursing Journal Issues Online. 2016; 22(1): 10-39
  • Farokhzadian J, Nematollahi M, Dehghan Nayeri N, Faramarzpour M. Using a model to design, implement, and evaluate a training program for improving cultural competence among undergraduate nursing students: a mixed methods study. BMC Nursing. 2022; 21(1):8-5.
  • Campinha-Bacote J. Delivering patient-centered care amid a cultural conflict: the role of cultural competence. Nursing Journal Issues Online. 2011; 16 (2):5-10
  • Başalan İF, Bayık TA. Hemşirelikte kültürel yeterlilik. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi. 2009; 5(17): 51-58.
  • Mulder M, Gulikers J, Biemans H, Wesselink R. The new competence concept in higher education: error or enrichment? Journal of European Industrial Training. 2009; 33(8/9): 755-770.
  • Aponte J. Addressing cultural heterogeneity among Hispanic subgroups using Campinha-Bacote's model of cultural competence. Holistic Nursing Practice. 2009; 23(1): 3-12.
  • Campinha-Bacote J. The process of cultural competence in the delivery of healthcare services. 5th ed. Cincinnati, Ohio: Transcultural C.A.R.E. Associates; 2007.
  • Maňhalová J, Tóthová V. The potential use of conceptual models of cultural competence in the nursing profession. Kontakt 2016; 18(2): 69-74.
  • Leininger M. Transcultural nursing: theories, research, and practice. 2nd Edition. 1978, New York.
  • Campinha-Bacote J, Narayan MC. Culturally competent health care in the home. Home Care Provider. 2000; 5(6):213–219.
  • Campinha-BacoteJ. A practice model that addresses cultural competence in rehabilitation nursing. Rehabilitation Nursing. 2001; 26(1): 8–11.
  • Vanderpool HK. Report of the ASHP and hoc committee on ethnic diversity and cultural competence. American Journal of Health-System Pharmacy. 2005; 6(18): 1924- 1930.
  • Yılmaz M, Kuğuoğlu S. Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerin kültürel yeterlilik düzeyleri: bir devlet hastanesi örneği. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023; 7(3): 205-213.
  • Başli M, Bekâr M, Civelek İ. Kültürlerarası hemşirelikte kullanılan modeller ve ‘‘kültürel yeterlilik süreci modelini” anlamak. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2018; 1(1): 18-24.
  • Tanrıverdi G. Hemşirelerde kültürel yeterliliği geliştirmeye yönelik yaklaşım ve öneriler. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2017; 25(3): 227-236.
Toplam 20 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Hizmetleri ve Sistemleri (Diğer)
Bölüm Derlemeler
Yazarlar

Makbule Yılmaz 0000-0001-7333-2872

Sema Kuğuoğlu 0000-0002-2794-1068

Yayımlanma Tarihi 31 Mayıs 2024
Gönderilme Tarihi 24 Temmuz 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024

Kaynak Göster

Vancouver Yılmaz M, Kuğuoğlu S. Sağlık Hizmeti Sunumunda Kültürel Yeterlilik Modeli: Campinha-Bacote. TOGÜ Sağlık Bilimleri Dergisi. 2024;4(2):249-57.