EPİDURAL VAJİNAL DOĞUM SONRASI POSTDURAL PONKSİYON BAŞ AĞRISI SEBEBİYLE YAPILAN KAN YAMASI VE ROY ADAPTASYON MODELİ’ NE GÖRE HEMŞİRELİK BAKIMI: OLGU SUNUMU

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 3, 336 - 349, 30.09.2022

Abdurrahim Uyanık

Öz

Günümüzde doğum ağrılarının giderilmesinde farmakolojik ve nonfarmakolojik birçok yöntem kullanılmaktadır. Farmakolojik yöntemler arasında yer alan epidural analjezi giderek yaygınlaşmaya başlayan bir yöntemdir. Epidural analjezi işleminde L3-4 veya L4-5 epidural bölgeye kateter yerleştirilir. Bu kateterin durayı delmesi sonucunda hastaya sıkıntı veren en büyük durumlardan biri olan baş ağrısıdır. Dural ponksiyon baş ağrısı insidansının günümüzde %3' e kadar düştüğü hatta deneyimli kişiler tarafından yapıldığında ise bu oranın %0,16- %1,3 olduğu bildirilmektedir. Amaç: Epidural vajinal doğum sonrası postdural ponksiyon baş ağrısı sebebiyle yapılan kan yaması işleminin Roy Adaptasyon Modeli’ ne göre hemşirelik bakımının basamakları, sağlık profesyonellerinin konu üzerinde bilgi sahibi olması gerektiğini vurgulamayı amaçlamaktadır. Bulgular: 2.gebeliği olan hastanın, epidural analjezi ile vajinal doğum sonrası dura yırtılmasına bağlı olarak baş ağrısının giderek artması, kan yaması işleminin yapılması ve taburculuk sürecinde hemşirelik bakımı bulguları yer almaktadır. Sonuç: Epidural analjezi sonucu ortaya çıkan baş ağrısı durumlarında yapılan kan yaması işleminin uygun bakım ile sağlığın pozitif yönde değiştiği saptanmıştır. Hemşireler ve sağlık profesyonellerinin konu ile ilgili daha fazla bilgi sahibi olup bakım standartlarının arttırılmasında primer rol alması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğum, Dura ponksiyonu sonrası başağrısı, Hemşirelik, Kadın

Kaynakça

• 1. GÜMÜŞ F, MELEKOĞLU R, EVRÜKE İ, GELEGEN K, BÜYÜKKURT S. (2015). DOĞUM EYLEMİ SIRASINDA EPİDURAL ANALJEZİ UYGULANMIŞ HASTALARDA EPİDURAL ANALJEZİNİN DOĞUM EYLEMİ, DOĞUM VE NEONATAL SONUÇLARA ETKİSİ. TÜRKİYE KLİNİKLERİ J GYNECOL OBST, 25(3)
• 2. ARSLANTAŞ R, ARSLANTAŞ M, ÖZYUVACI E. (2012). EPİDURAL YÖNTEM İLE YAPILAN DOĞUM ANALJEZİSİNDE BUPİVAKAİN VE LEVOBUPİVAKAİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. AĞRI 2012;24(1):23-31
• 3. ERDİNE S. (2005). REJYONEL ANESTEZİ. İSTANBUL NOBEL TIP KİTABEVLERİ, 159-84
• 4. KRZYSZTOF M, KUCZKOWSKİ M. (2006). POST-DURAL PUNCTURE HEADACHE IN PREGNANT WOMEN: WHAT HAVE WE LEARNED? REV. COL. ANEST., 34: 267- 272
• 5. PİRBUDAK L, ÖZCAN H, TÜMTÜRK P. (2019). POSTDURAL PUNCTURE HEADACHE; İNCİDENCE AND PREDİSPOSİNG FACTORS İN A UNİVERSİTY HOSPİTAL. AĞRI, 31(1) :1- 8 DOI: 10.5505/AGRİ.2018.43925
• 6. BİNİCİ O, KUYRUKLUYILDIZ O. (2018). EPIDURAL BLOOD PATCH FOR THE TREATMENT OF POST DURAL PUNCTURE HEADACHE IN PREGNANT WOMEN. MEDICAL SCIENCE AND DISCOVERY, 5(11):357-60
• 7. SALİHOĞLU T. (2016). DURAL PONKSİYON SONRASI BAŞ AĞRISI. KOCATEPE TIP DERGİSİ, 17:36-41
• 8. ÖZCAN M. (2018). DURA PONKSİYONU SONRASI BAŞ AĞRISI VE TEDAVİSİ. SDÜ TIP FAK DERG, 25(1):98-107
• 9. ERDOĞAN M, AYDOĞAN M, ARIK H, YÜCEL A. (2010). İSTENMEYEN DURA PONKSİYONU SONUCU: İNTRATEKAL KATETER YERLEŞTİRİLMESİ. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ, 17(3) 211- 213
• 10. AKYOL F, BİNİCİ O, ÇAKIR M. (2014). POSTDURAL PONKSİYON BAŞ AĞRISI TEDAVİSİNDE ULTRASON EŞLİĞİNDE BİLATERAL BÜYÜK OKSİPİTAL SİNİR BLOKAJI. TURK J ANAESTH REANİM, 42: 40-2
• 11. SABHARWA A, STOCKS G. (2011). POSTPARTUM HEADACHE: DIAGNOSIS AND MANAGEMENT. CONTINUING EDUCATION İN ANAESTHESIA, CRITICAL CARE & PAIN J, 11(5)
• 12. ÇATAV S, DEMİREL F, KARA Y, SOLMAZ F, KIRDEMİR P. (2016). DURAL PONKSİYON SONRASI GELİŞEN BAŞ AĞRISINDA ERKEN VE GEÇ DÖNEMDE YAPILAN EPİDURAL KAN YAMASI. ANESTEZİ DERGİSİ, 24(2):116- 118
• 13. TAPAR H, KAYA Z, SÜREN M. (2013). DURA PONKSİYONU SONRASI BAŞ AĞRISI. ÇAĞDAŞ TIP DERGİSİ, 3(1):62- 66
• 14. GÜLDOĞUŞ F, KELSAKA E. (2013). SPONTAN İNTRAKRANİYAL HİPOTANSİYONA BAĞLI BAŞ AĞRISININ TEDAVİSİNDE EPİDURAL KAN YAMASI. AĞRI, 25(3):137-140
• 15. GÖKSEL B. (2013). SPONTAN İNTRAKRANİAL HİPOTANSİYON. İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ, 76(2)
• 16. KOKULU S, SIVACI R, BAKI E, POLAT N, ELA Y. (2013). SPİNAL ANESTEZİ SONRASI GELİŞEN İNTRAKRANİYAL HİPOTANSİYON. KOCATEPE MEDİCAL JOURNAL, 14: 99-100
• 17. CARBAAT P, CREVEL H. (1981). LUMBER PUNCTURE HEADACH: CONTROLLED STUDY ON THE PREVENTIVE EFFECT OF 24 HOURS’ BED REST. LANSET, 1: 1133-5.
• 18. SALİHOĞLU T, ÖZTÜRK D. (2017). DURAL PONKSİYON SONRASI BAŞ AĞRISI TEDAVİSİNDE EPİDURAL KOLLOİD UYGULANMASI. BAKIRKÖY TIP DERGİSİ,13:97-101
• 19. ATIM A, ERGİN A, YANARATEŞ Ö, KUYUMCU M, KURT E. (2009). EPİDURAL BLOOD PATCH FOR THE MANAGEMENT OF POST-DURAL PUNCTURE HEADACHE. SİNİR SİSTEMİ CERRAHİSİ DERG, 2(2):67-71
• 20. DEKA A. (2017). EPIDURAL BLOOD PATCH FOR POSTDURAL PUNCTURE HEADACHE - A PROSPECTIVE STUDY OF 60 PATIENTS. INTERNATIONAL JOURNAL OF CONTEMPORARY MEDICAL RESEARCH, 4(1): 77.83