Food Related Beliefs, Attitudes and Concerns of High Scool Students in the District of Malatya and Factors Affecting Them

Yıl 2006, Cilt: 13 Sayı: 1, 25 - 30, 01.02.2006

İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ad. Malatya

Öz

This study was planned and conducted on high school students in the District of Malatya to determine their food related beliefs, concerns and attitudes; A questionnaire which was formed according to the aim of the study was employed to 658 high school students (mean age 15.64±0.87 years, 48.0% males and 52.0% females) which were chosen with sampling method of random stratification in the District of Malatya in May 2004. The high schools were chosen randomly. No statistical correlation was found on the concern levels and the mean frequency of the dietary consumption of food that include high levels of fat-sugar-vitamin content of their diets. More girls compared to boys were concerned about the nutrients in the food. Of the boys 73 % and of the girls 83 % believe that food had effect on health. Of the boys 41 % and of the girls 63 % believe that fried food had negative effect on health (p=0.001) eightyfive percent of the girls compared to 65 % of the boys agreed on the sentence “eating too much fat cause heart diseases” In conclusion most of the students had positive attitude and believe in scientific facts about the food. Positive attitudes were significantly more frequent among girls. In the light of these results, arrangement of regular and continuous educational programs in schools on nutrition for positive dietary behaviors; providing information on potentially harmful effects and the presence of mass media control mechanisms for dietary information are recommended. Key words: Adolescent, Food, Nutrition, Beliefs, Attitudes

Anahtar Kelimeler

Adolescent, Food, Nutrition, Beliefs, Attitudes

Malatya İl Merkezinde Lise Öğrencilerinin Besinlerle İlgili İnanış, Tutum ve Endişeleri ve Bunları Etkileyen Faktörler

Öz

Bu araştırma, Malatya il merkezindeki lise öğrencilerinin besinlerle ilgili inanış, endişe ve tutumlarını saptamak amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Tabakalı rastgele örnekleme metoduyla 658 lise öğrencisine (yaş ortalaması 15.64±0.87 yıl, % 48.0'i erkek ve % 52.0'si kız) araştırmanın amacına yönelik anket uygulanmıştır. Öğrencilerin yiyeceklerin yağ-şeker-vitamin içerikleri hakkında endişeleri ile bu besin öğelerini yüksek miktarda içeren yiyecekleri tüketim sıklıkları arasında ilişki saptanmamıştır. Kız öğrenciler erkek öğrencilere göre, besinlerde bulunan besin öğeleri hakkında daha fazla endişe duymaktadırlar. Erkek öğrencilerin % 73'ü, kız öğrencilerin % 83'ü yiyeceklerin sağlık üzerinde rol oynadığına, erkek öğrencilerin % 41'i, kız öğrencilerin % 63'ü kızartılmış yiyeceklerin sağlık için kötü olduğuna inanmaktadırlar ( p=0.001). Çok fazla yağ yemek kalp hastalıklarına neden olur ifadesine erkek öğrencilerin % 65'i, kız öğrencilerin % 85'i katıldıklarını bildirmişlerdir ( p=0.001). Sonuç olarak öğrencilerin çoğunluğu besinlerle ilgili doğru inanış ve tutumlara sahiptirler ancak kız öğrenciler erkek öğrencilerden daha fazla doğru bilgilere inanmaktadırlar. Besinlerin içeriğiyle ilgili endişeleri, davranışlarına yansımamaktadır. Bu bilgiler ışığında, insanlara olumlu beslenme davranışlarının kazandırılması için okullarda düzenli ve devamlı beslenme eğitimi programları düzenlenmesi, kitle iletişim araçlarında beslenme ile ilgili denetim mekanizmalarının bulunması önerilmiştir. Anahtar kelimeler: Adölesan, Besin, Beslenme, İnanışlar, Tutumlar

Anahtar Kelimeler

Adölesan, Besin, Beslenme, İnanışlar, Tutumlar

Kaynakça

• Baysal, A. : Beslenme, Ankara: Yenilenmiş 6. Baskı, Hatipoğlu Yayınevi, 1996.
• Ersoy, G.: Spor ve Beslenme, MEB Basımevi, Ankara, 1986.
• William, S.R.: Nutrition and Diet Therapy: Mosby College Publishing 1989.
• Neumark-Sztainer, D., Story M., Resnick M., Blum R.: Lessons learned about adolescent nutrition from Minnesota Adolescent Survey. J Am Diet Assoc 1998; 98:1449-456.
• CDC: Centers for disease control and prevention guidelines for school health programs to promote lifelong healthy eating 1996; MMWR 45: 1-37
• Health, F.P.: The Adolescent in Human Nutrition: New York and London, Plenum Pres, 1979.
• Yıldız, E.: Diyarbakır il merkezinde adölesanlarda şişmanlık prevelansı, beslenme alışkanlıkları ve bilgi düzeyleri, enerji tüketimi ve harcamalarına ilişkin bir araştırma. H.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Beslenme Bilimleri Bilim Uzmanlığı Tezi. Ankara, 1992
• Kahn, K.L., Bowman B.L.: Obesity: a major global public health problem. Annu Rev Nutr 1999; 19: 1-5.
• Kandaş, F., Orbak Z.: Adölesansta beslenme. Sendrom 2002; 11: 88- 96.
• Story, M.,Neumark- Sztainer D., French S.: İndividual and environmental influences on adolescent eating behaviors. J Am Diet Assoc 2002; 102, (3): 40- 51.
• Neumark-Sztainer, D., Hannan P.J.: Weight-related behaviors amang adolescent girls and boys. Arch Pediatr Adolesc Med 2000; 154: 569-77.
• Nowak, M. : The weight- conscious adolescent: body image, food intake and weight- related behavior. J Adolesc Health 1998; 23, (6): 389-98.
• Nowak, M., Speare R.: Gender differences in food- related concerns, beliefs and behaviors of North Queensland adolescent. J Paediatr Child Health 1996; 32: 424-27.
• Nowak, M., Speare R., Crawford P.: Gender differences in the adolescent weight and shape- related beliefs and behaviors. J Paediatr Child Health 1996; 32: 148-52.
• Nowak, M., Büttner P.: Relationship between adolescents’ food- related beliefs and food intake behavior. Nutrition Research 2003; 23: 44-55.
• Munoz, K.A., Krebs-Smith S.M., Ballard-Barbast R., Cleveland L.E.: Food intakes of U.S. children and adolescents compared with recommendations. Pediatrics 1997; 100, (3): 323-29.
• Story, M., Neumark-Sztainer D.: Promoting healthy eating and physical activity in adolescents. Arch Pediatr Adolesc Med 1999; 10: 109-23.
• Baranowski, T., Perry C., Parcel G.: How individuals, environments and healthy behaviors interact: Social cognitive theory. Health Education and Health Behavior. San Francisco, Calif: Jassey-Bass 1997; 153-178.
• Birch, L., Fisher J.: Development of eating behaviors among children and adolescents. Pediatrics 1998; 101 (Suppl): 593-94.
• Nowak, M.: Food, nutrition, weight and shape related beliefs, behaviors and concerns of North Queensland adolescents. PhD thesis James Cook University, Townsville, 2000.
• Nowak, M., Büttner P.: Adolescents’ food related beliefs and behaviours: a cross- sectional study. Nutrition & Dietetics 2002; 59: (4) 244-52.