Otel Çalışanlarının Kültürel Değerlerinin İş Tatminine Etkisi: Antalya’da Bir Araştırma

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 137 - 153, 28.06.2018

Çağdaş Ertaş

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, konaklama işletmeleri çalışanlarının
kültürel değerlerinin (güç mesafesi, biz odaklılık, erillik, belirsizlikten
kaçınma, uzun dönem odaklılık) iş tatmini üzerindeki etkisini inceleyerek,
turizm işletmelerinde örgütsel davranış yazınına katkıda bulunmaktır.
Araştırmanın nüfusu, Antalya’da tüm yıl faaliyet gösteren 5 yıldızlı otellerde
çalışanlardır. Anket tekniğiyle 431 katılımcıdan elde edilen verilerin analizi
için açımlayıcı faktör analizi ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır.
Çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda; biz odaklılık, belirsizlikten
kaçınma ve uzun dönem odaklılık boyutlarının iş tatminini anlamlı ve olumsuz
yönde etkilediği tespit edilmiştir. Güç mesafesinin ise iş tatminini olumlu
yönde etkilediği bulgulanmıştır. Söz konusu etkiler, bu araştırmanın temel çıktısıdır.
Ancak bu konudaki ampirik araştırmaların sınırlı sayıda olması, söz konusu
etkiye dönük sağlıklı yorumların yapılmasını engellemektedir. Dolayısıyla,
ileride konuyla ilgili araştırmalar yapılması, resmin bütününü görmek açısından
önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

kültürel değerler, , iştatmini, , otel çalışanları, , turizmde örgütsel psikoloji

Kaynakça

• Arvey, R. D., Bouchard, Jr. T. J., Segal, N. L., ve Abraham, L. M. (1989). Job satisfaction: Environmental and genetic components. Journal of Applied Psychology, 74, 187-192.Aydınlı, H. İ. (2003). Örgüt kültürünün yönetim açısından önemi. Bilgi, 7(2), 79-99.Barutçugil, İ. (2011). Kültürler arası farklılıkların yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayınları.Bearden, W. O., Money, R. B. ve Nevins, J. L. (2006). Multidimensional versus unidimensional measures in assessing national culture values: The Hofstede VSM 94 example. Journal of Business Research, 59, 195 -203.Blodgett, J. F., Bakir, A. ve Rose, G. M. (2008). A test of the validity of Hofstede’s cultural framework. Journal of Consumer Marketing, 25(6), 339-349.Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.Chiu, R. K. ve Kosinkski, F. A. (1999). The role of affective dispositions in job satisfaction and work strain: Comparing collectivist and individualist societies. International Journal of Psychology, 34 (1), 19-28.Çakar, N. ve Yıldız, S. (2009). Örgütsel adaletin iş tatmini üzerindeki etkisi: “Algılanan örgütsel destek” bir ara değişken mi? Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 68-90.Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik spss ve lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.Demir, H. (2008). Kültürel renk körlüğü: Kültürel değerler ve iş tatmini arasındaki ilişki üzerine güçlendirmenin aracılık (mediation) etkisi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 211-237.Dörtyol, İ. T. (2012). Ulusal kültürün algılanan hizmet kalitesi ve algılanan müşteri değeri üzerindeki etkisi: Turizm sektöründe bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.Erdem, R., Kaya, A., Keklik, B. ve Atilla, G. (2011). Sağlık çalışanlarının toplumsal kültürel eğilimleri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 14(1), 27-38.Erdoğan, İ. (2012). Pozitivist metodoloji ve ötesi. Ankara: Erk Yayınları.Eroğlu. F. (1996). Davranış Bilimleri. İstanbul: Beta Basım Yayım.Ertaş, Ç. (2013). Mersin şehir merkezindeki lüks restoranlarda çalışan servis personelinin sorunlarının tespiti. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.Fitzpatrick, J., Liang, S., Feng, D., Crawford, D., Sorell, G. T. ve Morgan-Fleming, B. (2006). Social Values and Self-Disclosure: A Comparison of Chinese Native, Chinese Resident (in U.S.) and North American Spouses. Journal of Comparative Family Studies, 37(1), 113-127.Ghorbani, N., Bing, M. N., Watson, P. J., Davison, H. K. ve LeBreton, D. L. (2003). Individualist and collectivist values: Evidence of compatibility in Iran and the United States. Personality and Individual Differences, 35, 431-447.Gökçe, R. (2005). Birinci sınıf tatil köyünde performans değerlemenin çalışanların iş doyumu etkisi üzerine bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.Gunkel, M., Schlaegel, C., Rossteutscher, T. ve Wolff, B. (2015). The human aspect of cross-border acquisition outcomes: The role of management practices, employee emotions, and national culture. International Business Review, 24, 394-408.Hackman, J.R. ve Oldham, G.R. (1975). Development of the job diagnostic survey. Journal of Applied Psychology, 60, 159-170.Hauff, S., Richter, N. F. ve Tressin, T. (2015). Situational job characteristics and job satisfaction: The moderating role of national culture. International Business Review, 24, 710-723.Hofstede, G. (1980). Culture’s consequences: International differences in work-related values. Beverly Hills, CA: Sage Publications.Hofstede, G. (2001). Cultures consequences: Comparing values, behaviors, institutions and organizations across nations. Beverly Hills, CA: Sage Publications.Hofstede, G., Hofstede, G. J. ve Minkov, M. (2010). Cultures and organizations: Software of the mind. Berkshire, England: McGraw-Hill.Huang, X. ve Van de Vliert, E. (2004). Job level and national culture as joint roots of job satisfaction. Applied Psychology: An International Review, 53 (3), 329-348.Hui, C. H., Yee, C. ve Eastman, K. L. (1995). The relationship between individualism collectivism and job satisfaction. Applied Psychology: An International Review, 44 (3),276-282.Judge, T. A., Hulin, C. L., ve Dalal, R. S. (2012). Job satisfaction and job affect. S. W. J. Kozlowski (Ed.), The Oxford handbook of industrial and organizational psychology içinde (ss. 496-525). New York: Oxford University Press.Judge, T. A. ve Kinger, R. (2007). Job satisfaction: Subjective well-being at work. M. Eid ve R. Larsen (Ed.), The science of subjective well-being içinde (ss. 393-413). New York: Guilford Publications.Judge, T. A., Parker, S. K., Colbert, A. E., Heller, D., ve Ilies, R. (2001). Job satisfaction: A cross-cultural review. N. Anderson, D. S. Ones, H. K. Sinangil ve C. Viswesvaran (Ed.), Handbook of industrial, work and organizational psychology içinde (ss. 25-52). London, UK: Sage.Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayınevi.Kirkman, B. L. ve Shapiro, D. L. (2001). The impact of cultural values on job satisfaction and organizational commitment in self-managing work teams: The mediating role of employee resistance. Academy of Management Journal, 44(3), 557-569.Kuşluvan, S. ve Kuşluvan, Z. (2005). Otel işletmelerinde iş ve işletme ile ilgili faktörlerin işgören tatmini üzerindeki görece etkisi: Nevşehir örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16, 183-203.Liu, B. S.-C., Furrer, O. ve Sudharshan, D. (2001). The relationships between culture and behavioral intentions toward services. Journal of Service Research, 4(2), 118-129.Meglino, B. M. ve Ravlin, E. C. (1998). Individual values in organizations: Concepts, controversies, and research. Journal of Management, 24(3), 351-389.Merkin, R. S. (2006). Uncertainty avoidance and facework: A test of the Hofstede model. International Journal of Intercultural Relations, 30, 213-228.Mustafa, G. ve Lines, R. (2014). Influence of leadership on job satisfaction: The moderating effects of follower individual-level masculinity–femininity values. Journal of Leadership Studies, 7(4), 23-29.Oyserman, D. (2006). High power, low power, and equality: Culture beyond individualism and collectivism. Journal of Consumer Psychology, 16, 352-357.Özyer, K., Orhan, U. ve Orhan, D. (2012). Sağlık sektöründe çalışanların demografik özellikleri, kişilik özellikleri ve kültürel değerleri üzerine bir çoklu durum çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 177-189.Posthuma, R. A. (2009). National culture and union membership: A cultural-cognitive perspective. Relations Industrielles/Industrial Relations, 64(3), 507-529.Powell, S. (2006). Geert Hofstede: Challenges of cultural diversity. Human Resource Management International Digest, 14(3), 12-15.Probst, T. M. ve Lawler, J. (2006). Cultural values as moderators of employee reactions to job insecurity: The role of individualism and collectivism. Applied Psychology: An International Review, 55, 234-254.Ralston, D. A., Holt, D. H., Terpstra, R. H. ve Cheng, Y. (2008). The impact of national culture and economic ideology on managerial work values: A study of the United States, Russia, Japan, and China. Journal of International Business Studies, 39(1), 8-26.Reimann, M., Lünemann, U. F. ve Chase, R. B. (2008). Uncertainty avoidance as a moderator of the relationship between perceived service quality and customer satisfaction. Journal of Service Research, 11(1), 63-73.Rozin, P. (2003). Five potential principles for understanding cultural differences in relation to individual differences. Journal of Research in Personality, 37, 273-283.Sargut, S. (2015). Kültürlerarası farklılaşma ve yönetim. Ankara: İmge Kitapevi.Seymen, O. A. (2008). Örgütsel bağlılığı etkileyen örgüt kültürü tipleri üzerine bir araştırma. Ankara: Detay Yayıncılık.Smith, P. B., Dugan, S., Peterson, M. F. ve Leung, K. (1998). Individualism: Collectivism and the handling of disagreement. A 23 country study. International Journal of Intercultural Relations, 22(3), 351-367.Smith, P. C., Kendall, L. M. ve Hulin, C. L. (1969). The measurement of satisfaction in work and retirement. Chicago: Rand McNally. Swan, A. A. (2015). Masculine, feminine, or androgynous: The influence of gender identity on jobsatisfaction among female police officers. Women & Criminal Justice, 26, 1-19.Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.Şimşek, Ş. M., Akgemci, T. ve Çelik, A. (2001). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış. Ankara: Nobel.Taras, V., Steel, P. ve Kirkman, B. L. (2011). Three decades of research on national culture in the workplace: Do the differences stil make a difference? Organizational Dynamics, 40, 189-198.Tsoukatos, E. ve Rand, G. K. (2007). Cultural influences on service quality and customer satisfaction: Evidence from Greek insurance. Managing Service Quality, 17(4), 467-485.Vadi, M. ve Meri, R. (2005). Estonian culture in the framework of Hofstede’s model (Case of hotel industry). TRAMES, 9 (3), 268-284.Yoo, B. ve Donthu, N. (2002). The effects of marketing education and individual cultural values on marketing ethics of students. Journal of Marketing Education, 24(2), 92-103.Yoon, J. ve Thye, S. R. (2002). A dual process of organizational commitment: Job satisfaction and organizational support. Work and Occupations, 29 (1), 97-124.