Turizm Talebinin Panel Çekim Modeli Çerçevesinde Analizi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 49 - 60, 30.06.2019

Hasan Gül Ferda Yerdelen Tatoğlu

Öz

Geçmişi 1950’lere
dayanan çekim modelleri daha önceleri ülkeler arasındaki ticaret hacmini
modellemekte kullanılırken, sonraları ülkeler arasındaki sermaye akışı, göç ve
bu çalışmaya konu olan turist akışını dolayısıyla turizm talebini tahmin etmek
için de kullanılmaya başlanmıştır. Turizm sektörü son yıllarda dünyada ülke
ekonomilerine katkı sağlayan sektörlerin başında gelmekte olup, diğer iktisadi
sektörlerde olduğu gibi dünya ekonomisindeki değişim ve dönüşümlerden oldukça
fazla etkilenmektedir.  Bu çalışma,
2008-2016 yıllarını kapsayan dönem için dünyada en çok turist çeken ilk 11
ülkenin turizm talebi belirleyicilerini panel çekim modeli yardımıyla tahmin
etmeyi amaçlamaktadır. Elde edilen bulgular, ülkelerin ekonomik gücünün ve
taşıma maliyetleri için uygun bir gösterge olan ülkeler arasındaki uzaklığın
turizm talebi üzerinde önemli olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca bazı ülkelerde,
döviz kurunun, ülkeler arasındaki sıcaklık farkının ve konuşulan dilin de
turizm talebini etkilemekte olduğunu göstermiştir. 

Anahtar Kelimeler

Turizm Talebi, Panel Çekim Modeli, , Poisson Pseudo En Çok Olabilirlik Tahmincisi

Kaynakça

• ANDERSON, J. E. (1979), “A theoretical foundation for the gravity equation”, The American Economic Review, 69(1), 106-116.
• BALAZSI, L. MATYAS, L. ve WANSBEEK, T. (2018), “The estimation of multidimensional fixed effects panel data models”, Econometric Reviews, 37(3), 212-227.
• BERGSTRAND, J.(1985), “The Gravity Equation in International Trade: Some Microeconomic Foundations and Empirical Evidence”, The Review of Economics and Statistics, 67(3), 474-481.
• CHASAPOPOULOS, P., DEN BUTTER, F. A., ve MIHAYLOV, E. (2014), “Demand for tourism in Greece: a panel data analysis using the gravity model”, International Journal of Tourism Policy, 5(3), 173-191.
• DELUNA JR, R., ve JEON, N. (2014), “Determinants of international tourism demand for the Philippines: an augmented gravity model approach”
• DOĞRU, T., SIRAKAYA-TÜRK, E., ve CROUCH, G. I. (2017), “Remodeling international tourism demand: Old theory and new evidence”, Tourism Management, 60, 47-55.
• DURBARRY, R. (2000), “Tourism expenditure in the UK: analysis of competitiveness using a gravity-based model”, Christel DeHaan Tourism and Travel Research Institute, University of Nottingham.
• FOURIE, J. ve SANTANA-GALLEGO, M. (2011), “The impact of mega-sport events on tourist arrivals”, Tourism Management, 32(6), 1364-1370.
• FOURIE, J. ve SANTANA-GALLEGO, M. (2013), “The determinants of African tourism”, Development Southern Africa, 30(3), 347-366.
• FALK, M. (2016), “A gravity model of foreign direct investment in the hospitality industry”, Tourism Management, 55, 225-237.
• GOMEZ-HERRERA, E. (2013), “Comparing alternative methods to estimate gravity models of bilateral trade”, Empirical Economics, 44(3), 1087-1111.
• ISARD, W. ve PECK, M. J. (1954), “Location theory and international and interregional trade theory”, The Quarterly Journal of Economics, 97-114.
• KARAGÖZ, K. (2008), “Türkiye’nin Turizm Potansiyeli: Çekim Modeli Yaklaşımı”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 149-156.
• KEUM, K. (2010), “Tourism flows and trade theory: a panel data analysis with the gravity model”, The Annals of Regional Science, 44(3), 541-557.
• KHADAROO, J., ve SEETANAH, B. (2008), “The role of transport infrastructure in international tourism development: A gravity model approach”, Tourism Management, 29(5), 831-840.
• KOSNAN, S. S. A., ve ISMAIL, N. W. (2012), “Demand factors for international tourism in Malaysia: 1998-2009”. Prosiding Perkem VII, Jilid, 1, 44-50.
• LINNEMANN, Hans, An Econometric Study of International Trade Flows (Amsterdam: North-Holland Publishing Co.,1966)
• MARROCU, E. ve PACI, R. (2013), “Different Tourists to Different Destinations: Evidence from Spatial Interaction Models”, Tourism Management, 39, 71-83.
• MALAJ, V. ve KAPIKI, S. T. (2016), “Determinants of tourism flows to Greece: A gravity model approach”.
• MORLEY, C. Rosselló, J. ve SANTANA-GALLEGO, M. (2014), “Gravity models for tourism demand: theory and use”, Annals of Tourism Research, 48, 1-10.
• PRIEGO, F. J., ROSSELLO, J., ve SANTANA-GALLEGO, M. (2015), “The impact of climate change on domestic tourism: a gravity model for Spain”, Regional Environmental Change, 15(2), 291-300.
• SANTERAMO, F. G. ve Morelli, M. (2016), “Modelling tourism flows through gravity models: a quantile regression approach”, Current issues in Tourism, 19(11), 1077-1083
• SEETANAH, B., DURBARRY, R., ve RAGODOO, J. N. (2010), “Using the panel cointegration approach to analyse the determinants of tourism demand in South Africa”, Tourism Economics, 16(3), 715-729.
• SILVA, J. S., ve TENREYRO, S. (2006), “The log of gravity”, The Review of Economics and Statistics, 88(4), 641-658.
• SONG, H. ve Li, G. (2008), “Tourism Demand Modelling and Forecasting—A review of recent research”, Tourism Management, 29 (2), 203–220.
• SONG, W. (2010), “Impacts of Olympics on exports and tourism”, Journal of Economic Development, 35(4), 93.
• TINBERGEN, J. (1962), Shaping the World Economy: Suggestions for an International Economic Policy. Twentieth Century Fund, New York.
• VIETZE, C. (2008), “Cultural effects on inbound tourism into the USA: a gravity approach (No. 2008, 037). Jena economic research papers.
• WAKIMIN, N., AZLINAA, A., ve Hazman, S. (2018), Tourism demand in Asean-5 countries: Evidence from panel data analysis, Management Science Letters, 8(6), 677-690.
• WESTERLUND, J., ve Wilhelmsson, F. (2011), “Estimating the gravity model without gravity using panel data”, Applied Economics, 43(6), 641-649.
• YAVUZ, S., KABADAYI, B., SAVAŞ, N., ve DOKER, A. C. (2014), “Türkiye turizm talebi: bir çekim modeli uygulaması”, AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi.
• ZHANG, Y., LI, X., ve WU, T. (2017), “The impacts of cultural values on bilateral international tourist flows: a panel data gravity model”, Current Issues in Tourism, 1-15