Çok Kültürlü Psikolojik Danışma Eğitiminin Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Lisans Programlarına Yerleştirilmesi

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 40, 222 - 231, 30.09.2013

M. Yelda Kağnıcı

Öz

Öz: Kültürün psikolojik danışma sürecindeki rolünün kavranması ile birlikte çok kültürlü psikolojik
danışma psikolojik danışman eğitimde önemli bir yere sahip olmuştur. Temel psikolojik danışman
yeterliklerinden biri kabul edilen farklılıklara duyarlılık başta Amerika olmak üzere birçok ülkede
psikolojik danışman eğitim programlarında çeşitli modeller eşliğinde kazandırılmaya çalışılmaktadır.
Türkiye’deki psikolojik danışman eğitim programlarının da bir an önce bu yeterlilikleri kazandırma
konusunda adımlar atması gerekmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada çok kültürlü psikolojik danışma
eğitiminin Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık lisans programlarına nasıl yerleştirilebileceği ve çok
kültürlü psikolojik danışman yeterliklerinin nasıl kazandırılabileceği üzerinde durulmuştur. İlk olarak
Türkiye’deki danışan ve psikolojik danışman adayı profili kültürel bir bakış açısı ile değerlendirilmiştir.
Daha sonra kısaca çok kültürlü psikolojik danışman yeterlilikleri ve psikolojik danışman eğitimindeki
önemi üzerinde durulmuştur. Çok kültürlü psikolojik danışma eğitimi kapsamında çok kültürlü
psikolojik danışman eğitim programlarının geçmiş olduğu aşamalar kısaca betimlenmiştir. Çok kültürlü
psikolojik danışma becerilerin kazandırılmasında önemli role sahip olan çok kültürlü psikolojik
danışma eğitimi modellerine (ayrı ders modeli, bütünleştirme modeli, alan uygulaması modeli) ilişkin
kısaca bilgi verilmiştir. Son olarak bu modeller ışığında, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık lisans
programlarına ders konulması durumunda bu derslerin içeriğinin ve öğrenme ve öğretme süreçlerinin
nasıl yapılandırabileceğine, psikolojik danışman adaylarına nasıl uygulama fırsatı yaratılabileceğine
ve çok kültürlü psikolojik danışman yeterliklerinin eğitim programının tüm öğeleri aracılığıyla nasıl
kazandırılabileceğine dair bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Sözcükler: çok kültürlü psikolojik danışma eğitimi, çok kültürlü psikolojik danışma yeterlikleri, rehberlik ve psikolojik danışmanlık lisans programları

Abstract: Multicultural counseling has gained an important place in counselor education since the
role of culture in counseling process was comprehended. Sensitivity to diversity as accepted one of the
main counselor competencies is tried to be provided by counselor education programs through various
models in USA and in many other countries. It is believed that counselor education programs in Turkey
should also take steps in this matter. In the present study, how multicultural counseling training can be
accommodated within Turkish guidance and counseling undergraduate programs and how multicultural
counseling competencies can be gained were elaborated. In this respect, first, the client and the counselor
candidate profiles in Turkey were evaluated through a cultural perspective. Later, multicultural counselor
competencies and their importance in counseling training were briefly underscored. In the context of
multicultural counseling training, the levels counselor education programs have passed through were
briefly defined. Information about multicultural counseling training models (separate course, integration
and infusion and areas of concentration) that have significant role in teaching multicultural counseling
competencies were briefly provided. Finally, in the light of these models some suggestions were provided
about how in case of integrating a course into guidance and counseling bachelor programs this course’s
content and learning and teaching process can be designed, how practicum opportunities can be provided
to counselor candidates and how multicultural competencies can be gained through all elements of the
programs.

Keywords: multicultural counseling training, multicultural counseling competencies, guidance and
counseling undergraduate program

Anahtar Kelimeler

çok kültürlü psikolojik danışma eğitimi, çok kültürlü psikolojik danışma yeterlikleri, rehberlik ve psikolojik danışmanlık lisans programları

Kaynakça

• Castillo, L.G., Brossart, D.F., Reyes, C.J., Conoley, C.W., & Phoummarath, M.J. (2007). The influence of multicultural training on perceived multicultural counseling competencies and implicit racial prejudice. Journal of Multicultural Counseling and Development, 35, 243-254
• Chae, M., Foley, P. F., & Chae, S. Y. (2006). Multicultural competence and training: An ethical responsibility. Counseling and Psychology Journal, 3, 71-80.
• Constantantine, M. G., Miville, M. L., & Kindaichi, M. M. (2008). Multicultural competence in counseling psychology practice and training. In S. D. Brown & R. W. Lent (Eds). Handbook of counseling psychology (4th Ed., pp.141-158). New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Corey, D. (2005). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuram ve uygulamaları (Çev. T. Ergene) Ankara: Mentis Yayınevi
• CD’Andrea, M. & Daniels, J. (1991). Exploring the different levels of multicultural counseling training in counselor education. Journal of Counseling & Development, 70, 78-85.
• Deane, F. P., & Chamberlain, K. (1994). Treatment fearfulness and distress as predictors of professional psychological help-seeking. British Journal of Guidance and Counseling, 22, 207–217.
• Demir, A., & Koydemir, S. (2005). ODTÜ öğrencilerinde yardım arama davranışı. 8. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 21-23 Eylül, İstanbul.
• Erdur-Baker, Ö. (2007). Psikolojik danışma ve kültürel faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 27, 109-122.
• Erkan, S., Özbay, Y., Çankaya, Z. C., & Terzi, Ş. (2008). University students’ problem areas and psychological help-seeking willingness. International Congress of Counseling, 25-27 Nisan, İstanbul.
• Hofstede, G. J. & Pedersen, P. (1999). Synthetic cultures: Intercultural learning through simulation games. Simulation & Gaming, 30, 415-440.
• Kağnıcı, D. Y. (2011a). Teaching multicultural counseling: An example from a Turkish counseling undergraduate program. Eurasian Journal of Educational Research, 44, 118-128.
• Kağnıcı, D. Y. (2011b). Psikolojik danışman adaylarının çok kültürlü farkındalık ve bilgi kazanımında yaşantısal öğretimin katkısı. 11. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 3-5 Ekim, İzmir
• Karaırmak, Ö. (2008). Çok kültürlülük, kültürel duyarlılık ve psikolojik danışma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi,532,115-126.
• Kim, B. S. K., & Lyons, H. Z. (2003). Experiential activities and multicultural counseling competence training. Journal of Counseling and Development, 81, 400-408.
• Koç, Z. (2003). Kültüre duyarlı psikolojik danışma yaklaşımı: Kuramsal bir açıklama. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 1-17.
• Koydemir-Özden, S. (2010). Self-aspects, perceived social support, gender, and willingness to seek psychological help. International Journal of Mental Health, 39(3), 44-60.
• Koydemir, S., Erel, Ö., Yumurtacı, D., & Şahin, G. N. (2010). Psychological help-seeking attitudes and barriers to help-seeking in young people in turkey. International Journal of Advancement Counselling 32(4), 274-289.
• Kung, W.V. (2004). Cultural and practical barrier to seeking mental health treatment for Chinese Americans. Journal of Community Psychology, 32 (1), 27-43.
• Murphy, M.J., Park,J., & Londsdale, N.J. (2006). Marriage and family therapy students’ change in multicultural counseling competencies after a diversity course. Contemporary Family Therapy, 25, 303-311.
• Neville, H.A., Heppner, M.J., Louie, G.E., Brooks, L., & Baker, G.E. (1996). The impact of multicultural training on White racial identity attitudes and therapy competencies. Professional Psychology: Research and Practice, 27, 83-89.
• Pedersen, P. B. (2002). Ethics, competence and professional issues in cross cultural counseling. In P.B. Petersen, W.J. Lonner, J.E. Tribmble & J.G.Dragun (Eds.). Counseling across cultures (5th Ed., pp. 3-28). Sage Publications.
• Ponterotto, J. G. (2008). Theoretical and emprical advances in multicultural counseling and psychology. In S. D. Brown & R. W. Lent (Eds). Handbook of counseling psychology (4th Ed., pp.121-140). New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Rapisarda, C., Jencius, M. & McGlothlin, J. (2011). Master’s students’ experiences in a multicultural counseling role-play. International Journal for the Advancement of Counselling (2011) 33:361–375. DOI 10.1007/s10447-011-9139-z.
• Ridley, G. R., Mendoza, D. W., & Kanitz, B. E. (1994). Multicultural training: Reexamination, operationalization, and integration. Counseling Psychologist, 22, 227-289
• Seto, A., Young, S., Becker, K.W., & Kiselica, M.S. (2006). Application of the Triad Training Model in a multicultural counseling course. Counselor Education and Supervision, 45, 304-318
• Sue, D. W., Arrendondo, P. & McDavis, R. J. (1992). Multicultural counseling competencies and standards: A call to professionals. www.aca.org adresinden 4 Nisan 2007 tarihinde elde edildi.
• Sue, D. W., Ivey, A. E. & Pedersen, P. B. (1996). A theory of multicultural counseling and therapy. California: Brooks/Cole Publishing Company
• Tomlinson-Clarke, S.M. & Clarke, D. (2010). Culturally focused community-centered service learning: An international cultural immersion experience. Journal of Multicultural Counseling and Development, 38, 166-175.
• Toporek, R.L., & Reza, J.V. (2001). Context as a critical dimension of multicultural counseling. Articulating personal, professional and institutional competence. Journal of Multicultural Counseling & Development, 29 (1), 13-30.
• Topkaya, N. & Meydan, B. (2011). Üniversite öğrencilerinin problem alanları, yardım kaynakları ve psikolojik danışma alma niyetleri. 11. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 3-5 Ekim, İzmir.
• Topkapı, N. & Kağnıcı, D.Y. (2012). Psikolojik yardım alma niyeti: Bir model testi. Türk Psikoloji Dergisi, 27 (69), 101-117.
• Vazquez, L. A., & Garcia-Vazquez, E. (2003). Teaching multicultural competence in the counseling curriculum. In D. B. Pope Davis, H. L. K. Coleman, W. M. Liu & R. L. Toporek (Eds)., Handbook of multicultural competencies in counseling and psychology (pp. 546- 561). California: Sage Publications.
• Villalba, J. A., & Redmond, R. E. (2008). Crash: Using a popular film as an experiential learning activity in a multicultural counseling course. Counselor Education & Supervision, 47, 264-276.
• Vontress, C. E. (2002). Culture and counseling. In W. J. Lonner, D. L. Dinnel, S. A. Hayes, & D. N. Sattler (Eds.), Online Readings in Psychology and Culture (Unit 10, Chapter 1), (http://www.wwu.edu/~culture) adresinden 12 Ocak 2006 tarihinde alınmıştır.
• Yeşilyaprak, B. (2009). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik alanının geleceği. Yeni açılımlar ve öngörüler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 42 (1), 193-213.
• Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal / 2013, 5 (40)