Psikolojik Danışmanlarda Olumlu-Olumsuz Mükemmelliyetçilik Düzeylerinin İş ve Yaşam Doyumunu Yordamadaki Rolü

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 42, 0 - , 13.10.2014

Ali Karababa Necla Acun Kapıkıran

Öz

Bu çalışmanın amacı, psikolojik danışmanlarda olumlu mükemmelliyetçilik ve olumsuz mükemmelliyetçilik düzeylerinin iş doyumu ve yaşam doyumunu yordamadaki rolünü incelemektir. Araştırmanın katılımcıları, Ege Bölgesi’nin farklı rehberlik ve araştırma merkezlerinde, ilköğretim ve ortaöğretim devlet kurumlarında görev yapan 240 psikolojik danışmandan (112 kadın, 128 erkek) oluşmaktadır. Katılımcıların, olumlu ve olumsuz mükemmelliyetçilik düzeylerini belirlemek için Slaney, Rice, Mobley, Trippi ve Ashby (2001) tarafından geliştirilen ve Sapmaz (2006) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “APS Mükemmelliyetçilik Ölçeği” kullanılmıştır. Ayrıca, iş doyum düzeylerini belirleyebilmek için Weiss, Davis England ve Lofquist (1967) tarafından geliştirilen ve Baycan (1985) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Minnesota İş Doyumu Ölçeği” ve yaşam doyum düzeylerini belirleyebilmek için ise Deiner, Emmons, Larsen ve Griffin (1983) tarafından geliştirilen ve Yetim (1993) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Yaşam Doyum Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler korelasyon ve regresyon teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçlar incelendiğinde, olumlu mükemmelliyetçiliğin iş doyumunu ve yaşam doyumunu anlamlı olarak yordadığı; fakat olumsuz mükemmelliyetçiliğin iş doyumu ve yaşam doyumunun bir yordayıcısı olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

olumlu mükemmelliyetçilik, olumsuz mükemmelliyetçilik, iş doyumu, yaşam doyumu, psikolojik danışman

Kaynakça

• Eren, E. (2007). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi (10. Baskı). İstanbul: Beta.
• Frost, R. O., Marten, P. A., Lahart, C. ve Rosenblate, R. (1990). The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14, 449-468.
• Göç, Z. (2008). Predictive role of perfectionism on academic achievement and life satisfaction. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hewitt, P. L. ve Flett, G. L. (1991). Perfectionism in the self and social contexts: Conceptualization, assessment, and association with psychopathology. Journal of Personality and Social Psychology, 60, 465-470.
• Ignant, A. A. (2010). Teachers’ satisfaction with life, emotional intelligence and stress reactions, Universităţii Petrol – Gaze din Ploieşti, 62, 32-41.
• Judge, T. A. ve Watanabe, S. (1994). Individual differences in the nature of the relationship between job and life satisfaction. Journal of Accupational and Organizational Psychology, 67, 101-107.
• Kağan, M. (2005). Devlet ve özel ilköğretim okulları ile rehberlik araştırma merkezlerinde çalışan rehber öğretmenlerin iş doyumlarının incelenmesi (Ankara ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karaçay, G. (2011). İşsiz bireylerde yaşam doyumu: Eğitim, dini duygulanım ve sistemi meşrulaştırma bakımından bir inceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kuzgun, Y. (2004). Meslek rehberliği ve danışmanlığına giriş (2. Baskı). Ankara: Nobel.
• Mobley, M., Slaney, R. B. ve Rice, K. G. (2005). Cultural validity of the almost perfect scale-revised for african american college students. Journal of Counseling Psychology, 4(52), 629–639.
• Nelson-Jones, R. (1982). Danışma psikolojisi kuramları (Çev. F. Akkoyun). Birmingham: Cassel Educational Limited.
• Ommundsen, Y., Roberts, G. C., Lemyre. P. ve Miller. B. W. (2005). Peer relationships in adolescent competitive soccer: Associations to perceived motivational climate, achievement goals and perfectionism. Journal of Sports Sciences, 23(9), 977-989.
• Pavot, W. ve Diener, E. (2008). The satisfaction with life scale and the emerging construct of life satisfaction. The Journal of Positive Psychology, 3(2), 137-152.
• Ram, A. (2005). The relationship of positive and negative perfectionism to akademic achievement, achievement motivation and well-being in Tertiary Students. Unpublished Master Thesis, Canterbury University, New Zeland.
• Rice, K. G. ve Preusser, K. J. (2002). The adaptive and maladaptive perfectionism scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 34(4), 210-222.
• Rigby, B. T. ve Huebner, E. S. (2005). Do causal attribution mediate the relation between personality characteristic and life satisfaction in adolescence?. Psychology in The Schools, 42(1), 91-99.
• Sahranç, Ü. (2007). Stres kontrolü, genel öz-yeterlilik, durumluk kaygı ve yaşam doyumuyla ilişkili bir akış modeli. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sapmaz, F. (2006). Üniversite öğrencilerinin uyumlu ve uyumsuz mükemmelliyetçilik özelliklerinin psikolojik belirti düzeyleri açısından incelenmesi. Yayınlanmamış, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Shcherbakova, J. (2001). Moderating effects of self- efficacy on the relationship between perfectionism and depression among college student. Unpublished Doctoral Thesis, Mississippi State University, Mississippi.
• Slade, P. D., Coppel, D. B. ve Townes, B. D. (2009). Neurocognitive correlates of positive and negative perfectionism. International Journal of Neuroscience, 119, 1741-1754.
• Slaney, R. B. ve Johnson, D. P. (1992). The almost perfect scale. Unpublished manuscript, Pennsylvania State University, University Park.
• Slaney, R. B. ve Ashby, J. (1996). Perfectionists: Study of a criterion group. Journal of Counseling and Development, 74(4), 393-398.
• Slaney, R. B., Rice, G. K., Mobley, M., Trippi, J. ve Ashby, J. (2001). The revised almost perfect scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 34, 130-144.
• Stöeber, J. ve Rennert, D. (2008). Perfectionism in school teachers: relation with stress appraisal, coping styles, and burnout. Anxiety, Stress and Coping, 21(1), 37-53.
• Telman, N. ve Ünsal, P. (2004). Çalışan memnuniyeti. İstanbul: Epsilon.
• Tolor, A. (1978). Personality correlates of the joy of life. Journal of Clinical Psychology, 34, 671-676.
• Tomurcuk, Ç. (2010). Özel ve kamuya ait ilköğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin yaşam ve iş doyumu düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Wilson, W. (1967). Correlates of avowed happiness. Psychological Bulletin, 67, 294-306.