Kimlik ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Yakınlık ve Akademik Başarının Aracı Rolü

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 42, 0 - , 14.10.2014

Sevgi Özgüngör

Öz

Bu çalışmanın temel amacı kimlik statülerinin üniversite öğrencilerinin yakınlık doyumu, akademik başarı puanları ve yaşam doyumlarını yordama gücünün ideolojik ve kişilerarası alanlar ayrıştırılarak incelenmesi, cinsiyete göre farklılıklar olup olmadığının belirlenmesi ve kimlik statüleri ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide yakınlık doyumu ve akademik başarının aracı rolünün test edilmesidir. Bu amaçla 490 kız ve 183 erkek olmak üzere toplam 673 öğrenciden Genişletilmiş Objektif Ego Kimlik Statüleri Ölçeği, Çok Boyutlu İlişki Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeği kullanılarak veri toplanmıştır. Yapılan regresyon analizleri, yakınlık doyumunun kişilerarası moratoryum, kişilerarası dağınık ve kişilerarası başarı statüleri tarafından, akademik başarı puanlarının ideolojik başarı ve kişilerarası moratoryum tarafından, yaşam doyumunun ise ideolojik moratoryum, ideolojik başarı, kişilerarası bağımlı ve kişilerarası moratoryum statüleri tarafından yordandığını göstermektedir. Bulgular aynı zamanda, yakınlık doyumunun yaşam doyumu ile ideolojik alanda bağımlı ve moratoryum, kişilerarası alanda ise moratoryum arasındaki ilişkide aracı rolü bulunduğunu ortaya koymuştur. Son olarak, elde edilen ilişkiler kız ve erkek öğrenciler için bazı farklılıklar göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

ego kimlik statüsü, yaşam doyumu, yakınlık doyumu, üniversite öğrencilerinde kimlik gelişimi

Kaynakça

• Bukobza, G. (2009). Relations between rebelliousness, risk- taking behavior, and identity status during emerging adulthood. Identity, 9(2), 159-177.
• Büyükşahin, A. (2005). Çok Boyutlu İlişki Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(2), 97-105.
• Cantor, N. ve Malley, J. (1991). Life tasks, personal needs, and close relationships. In G.J.O. Fletcher ve F.D. Fincham (Eds.) Cognition in close relationships (pp. 101-125). Hillsdale, N.J.: Erlbaum.
• Cenkseven, F. ve Akbaş, T. (2007). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 43-65.
• Ceyhan, E. (2010). Predictiveness of identity status, main internet use purposes and gender on university students’ the problematic internet use. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,10(3), 1323-1355.
• Côté, J. E. ve Levine, C. (1988). A critical examination of the ego identity status paradigm. Developmental Review, 8, 147-184.
• Cross, H. J. ve Allen, J. G. (1970). Ego identity status, adjustment, and academic achievement. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 34(2), 288.
• Demir, I. (2009). Gençlerin kimlik statülerinin kültürel karşılaştırması: İstanbul-Nusaybin örneği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 16(3), 129-136.
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71-75.
• Dost, T. M. (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(22), 132-143
• Erikson, E. H. (1950). Childhood and society. New York: Norton.
• Erikson, E. H. (1968). Identity, youth, and crisis. Norton, New York.
• Erlanger, D. M. (1998). Identity status and empathic response patterns: A multidimensional investigation. Journal of Adolescence, 21, 323–335.
• Eryılmaz, A. ve Aypay, A. (2011). Ergen öznel iyi oluşu ile kimlik statüsü ilişkisinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Egitim Fakültesi Dergisi, 16, 167-179.
• Hodgeson, J. W. ve Fischer, J. L. (1979). Sex difference in identity and intimacy development in college youth. Journal of Youth and Adolescence, 8 (1), 37-50.
• Hofer, J., Kärtner, J., Chasiotis, A., Busch, H. ve Kiessling, F. (2007). Socio-cultural aspects of identity formation: The relationship between commitment and well-being in student samples from Cameroon and Germany. Identity, 7(4), 265-288.
• Johnson, H. D., Kent, A. ve Yale, E. (2012). Examination of identity and romantic relationship intimacy associations with well-being in emerging adulthood. Identity, 12(4), 296-319.
• Kacerguis, M. A. ve Adams, G. R. (1980). Erikson stage resolution: The relationship between identity and intimacy. Journal of Youth and Adolescence, 9(2), 117-126.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerde yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kroger, J., Martinussen, M. ve Marcia, J.E. (2010). Identity status change during adolescence and young adulthood: A meta-analysis. Journal of Adolescence, 33, 683-698.
• Lounsbury, J. W., Huffstetler, B. C., Leong, F. T. ve Gibson, L. W. (2005). Sense of identity and collegiate academic achievement. Journal of College Student Development, 46(5), 501-514.
• Marcia, J. E. (1966). Development and validation of ego- identity status. Journal of Personality and Social Psychology, 3, 551-558.
• Meeus, W. (1996). Studies on identity development in adolescence: An overview of research and some new data. Journal of Youth and Adolescence, 25(5), 569-598.
• Meeus, W., Ledema, J., Hersen, M. ve Vollebergh, W. (1999). Patterns of adolescent identity development: Review of literature and longitudinal analysis. Developmental Review, 19, 419-461.
• Oskay, G. (1998). Genişletilmiş Objektif Ego Kimlik Statüsü Ölçeği’nin EOM-EIS’ in Türkçeye uyarlanması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(9), 17-24.
• Özgüngör, S. (2009). Postmodern değerler, kimlik oluşumu ve yaşam doyumu. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9(31), 32-42.
• Padilla-Walker, L. M., Barry, C., Carroll, J. S., Madsen, S. D. ve Nelson, L. J. (2008). Looking on the bright side: The role of identity status and gender on positive orientations during emerging adulthood. Journal of Adolescence, 31(4), 451-467.
• Powers, C. L. (2008). Academic achievement and social ınvolvement as predictors of life satisfaction among college students. Psi Chi Journal of Undergraduate Research, 13(3), 128-136.
• Schwartz, S. J., Beyers, W., Luyckx, K., Soenens, B., Zamboanga, B. L., Forthun, L. ...Waterman, A. S.(2011). Examining the light and dark sides of emerging adults’ identity: A study of identity status differences in positive and negative psychosocial functioning. Journal of Youth and Adolescence, 40, 839-859.
• Seaton, E. K., Scottham, K.M. ve Sellers, R.M. (2006). The status model of ethnic identity development in African American adolescents: Evidence of structure, trajectories and well-being. Child Development, 77(5), 1416-1426.
• Schiedel, D. G. ve Marcia, J. E. (1985). Ego identity, intimacy, sex role orientation, and gender. Developmental Psychology, 21, 149-160.
• Shanahan, M. ve Pychyl, T.A. (2007). An ego identity perspective on volitional action: Identity status, agency, and procrastination. Personality and Individual Differences, 43, 901-911.
• Snell, W. E., Jr., Schicke, M. ve Arbeiter, T. (2002). The Multidimensional Relationship Questionnaire: Psychological dispositions associated with intimate relations. In W. E. Snell, Jr. (Ed.) New Directions in The Psychology of Intimate Relations: Research and Theory. Cape Girardeau, MO: Snell Publications. WEB: http://cstl-cla.semo.edu/snell/books/intimate/ intimate.htm.
• Waterman, A. S. (1999). Identity, the identity statuses, and identity statuses development: A contemporary statement. Developmental Review, 591-621.
• Waterman, A. S. (2007). Doing well: The relationship of identity status to three conceptions of well-being. Identity: An International Journal of Theory and Research, 7, 289-307.
• Waterman, A. S. ve Waterman. C. K. (1970). The relationship between ego identity status and satisfaction with college. Journal of Educational Research, 64(4), 165-168.
• Waterman, A. S. ve Waterman, C. K. (1972). Relationship between freshman ego identity status and subsequent academic behavior: A test of the predictive validity of Marcia’s categorization system for identity status. Developmental Psychology, 6(1), 179.
• Wright, P. H. (1978). Toward a theory of friendship based on a conception of self. Journal of Human Communication Research, 4,196–207.
• Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal / 2014, 5 (42)