Rehabilitasyon Psikolojik Danışmanlığına Giriş: Türkiye Uygulamalarının Temelleri

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 51, 247 - 265, 01.12.2018

Cahit Kaya , Enver Sarı

Öz

Rehabilitasyon psikolojik danışmanlığı, Türkiye’de çok bilinen bir alan olmamakla birlikte, psikolojik danışmanlığın özel alanlarından bir tanesidir (Maki ve Tarvydas, 2012; Wright, 1980).  Bu makalenin amacı rehabilitasyon psikolojik danışmanlığının Türkiye’de tanıtılması ve özel bir alan olarak kurumsallaşmasına ön ayak olmaktır. Bu makalede rehabilitasyon psikolojik danışmanlığının tarihçe ve felsefi temellerine, bilgi birikimi ve yeterliliklerine,  rol ve fonksiyonlarına, ve kurumsallaşma surecine değinilmiştir. Kurumsal uygulamalara bakıldığında, rehabilitasyon psikolojik danışmanlığı, Avrupa ve Amerika’da farklı çatılar altında kurumsallaşmasını tamamlamış profesyonel bir uzmanlık alanı olmasına rağmen Türkiye’de bu konuda henüz gerekli adımlar atılmamıştır. Bu nedenle Türkiye` de rehabilitasyon psikolojik danışmanlığının uygulanabilmesi için bazı öneriler bu makalenin sonuç kısmında sunulmuştur. Türkiye’de bu konuda yazılan ilk makalelerden biri olması nedeniyle, bu makalenin Türk psikolojik danışma literatürüne katkıda bulunulacağına inanılmaktadır.

 [A1]Özetin çalışmanın içeriğine ilişkin betimlemeler, ulaşılan sonuçlar veya doğurguları içermesi beklenmektedir. Yeniden düzenlenme ihtiyacındadır.  Bu hali ile konunun önemi vurgulanmaktadır. Oysa içeriğe dayalı olarak ulaşılan bir sonuç, bulgu betimlemesi vurgulanma ihtiyacındadır. 

Anahtar Kelimeler

Rehabilitasyon psikolojik danışmanlığı, vaka yönetimi, Türk psikolojik danışma uygulamaları

Kaynakça

• Ajzen, I. (2015). The theory of planned behaviour is alive and well, and not ready to retire: A commentary on Sniehotta, Presseau, and Araújo-Soares. Health Psychology Review, 9(2), 131-137.
• Bellini, J. L. (2017). Research in rehabilitation counseling: A guide to design, methodology, and utilization. Springfield, IL: Charles C Thomas Publisher.
• Chan, F., Chronister, J., Catalano, D., Chase, A., Lee, E. J. (2004). Foundations of rehabilitation counseling. Directions of Rehabilitation Counseling, 15, 1-11.
• Chan, F., Keegan, J., Sung, C., Drout, M., Pai, C. H., Anderson, E., & McLain, N. (2009). The World Health Organization ICF Model as a Framework for Assessing Vocational Rehabilitation Outcomes. Journal of Rehabilitation Administration, 33(2), 91-112.
• Chan, F., & Thomas, K. R. (Eds.). (2015). Counseling theories and techniques for rehabilitation and mental health professionals. New York: Springer Publishing Company.
• Chou, C. C., Chan, F., Phillips, B., &Yui Chung Chan, J. (2013). Introduction to Positive psychology in rehabilitation. Rehabilitation Research, Policy & Education, 27(3), 126-130.
• Çavuş, Ö. H., &Tekin, A. (2015). Türkiye’de engellilerin istihdam yöntemi olarak korumalı işyeri. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30 (1), 145-165.
• Dong, S., MacDonald-Wilson, K. L., & Fabian, E. (2010). Development of the reasonable accommodation factor survey: Results and implications. Rehabilitation Counseling Bulletin, 53(3), 153-162.
• Elliott, T., & Leung, P. (2005). Vocational rehabilitation: History and practice. Handbook of Vocational Psychology, 3, 319-343.
• Fishbein, M., &Ajzen, I. (2011). Predicting and changing behavior: The reasoned action approach. New York: Taylor & Francis.
• Jenkins, W., Patterson, J. B., & Szymanski, E. M. (1992). Philosophical, historical, and legislative aspects of the rehabilitation counseling profession. Rehabilitation counseling: Basics and beyond, 2, 1-40.
• Kaplan, D. M., & Gladding, S. T. (2011). A vision for the future of counseling: The 20/20 principles for unifying and strengthening the profession. Journal of Counseling & Development, 89(3), 367-372.
• Koch, L. C., &Rumrill, P. D. (2016). Rehabilitation Counseling and Emerging Disabilities: Medical, Psychosocial, and Vocational Aspects. Springer Publishing Company.
• Kosciulek, J. F., & Wheaton, J. E. (2003). Rehabilitation Counseling with Individuals with Disabilities: An Empowerment Framework. Rehabilitation Education, 17(4), 207-214.
• Leahy, M., Chan, F., & Saunders, J. (2003). A work behavior analysis of contemporary rehabilitation counseling practices. Rehabilitation Counseling Bulletin, 46, 66-81.
• Leahy, M. J., & Szymanski, E. M. (1995). Rehabilitation counseling: Evolution and current status. Journal of Counseling & Development, 74(2), 163-166.
• Maki, D. R., &Tarvydas, V. M. (2011). The professional practice of rehabilitation counseling. New York: Springer Publishing Company.
• Muthard J. E., & Salamone P. R. (1969). The roles and functions of the rehabilitation counselor. Rehabilitation Counseling Bulletin.13: 81-168. 

• Prochaska, J. O., & Norcross, J. C. (2001). Stages of change. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, training, 38(4), 443-448.
• Roessler, R. T., & Rubin, S. E. (2006). Case management and rehabilitation counseling: Procedures and techniques. Austin, TX: Pro-Ed.
• Özgüven, E. (1990). Ülkemizde psikolojik danışma ve rehberlik faaliyetlerinin dünü ve bugünü. Türk Psikolojik Danışma ve RehberlikDergisi, 1(1), 4-15.
• Öztürk, M. (2011).Türkiye’de engelli gerçeği. Istanbul: Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği Cep Kitapları
• Sarı, E. (2017). Psikolojik danışma ve psikoterapi, 4. Baskı. Ankara:Vize Yayıncılık.
• Ültanır, E. (2005). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik (PDR) mesleği ve psikolojik danışman eğitimi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 102-111.
• Wright, G. N. (1980). Total rehabilitation. Boston, MA: Little Brown and Company.