Okul Doyumunu Artırmaya Yönelik Psiko-eğitim Programının Etkililiği

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 55, 987 - 1012, 27.12.2019

Seda Altınok Kalkan Şeyma Mızrak , Ayşe Ayaz Gökçen Aydın

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğrencilerin okul doyumunu artırmak için hazırlanan psiko-eğitim
programının etkililiğinin test edilmesidir. Çalışma grubu üç farklı okulda 4. ve 5. sınıfa devam eden 30
öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak demografik bilgi formu ve “Çocuklar İçin
Kapsamlı Okul Doyumu Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma deseni, zayıf deneysel desenlerden tek gruplu
öntest-sontest modeli şeklinde belirlenmiştir. Araştırma verilerinin analizinde İlişkili Ölçümler İçin
Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Programın uygulandığı tüm okullardan alınan ön-test ve
son-test puanları birlikte analiz edildiğinde araştırmaya katılan öğrencilerin okul doyumu ölçeğinden
aldıkları ön-test ve son-test puanları arasında anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Ayrı ayrı üç
okulun ön-test ve son-test puanlarının analizlerinin tümünde de ön-test ve son-test arasında anlamlı
fark olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlara göre, öğrencilerin okul doyumlarını artırmaya yönelik
oluşturulan altı haftalık psiko-eğitim programının, öğrencilerin okul doyumu düzeylerini artırmada
önemli bir etkisinin olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Okul doyumu, öznel iyi oluş, psiko-eğitim grubu

Kaynakça

• Aydın, A., Sarıer, Y. ve Uysal, Ş. (2012). Sosyoekonomik ve sosyokültürel değişkenler açısından PISA matematik sonuçlarının karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 37, 164, 20-30.
• Baker, J. A. (1998). The social context of school satisfaction among urban, low-income, African-American students. School Psychology Quarterly, 13(1), 25–44. doi:10.1037/h0088970.
• Baker, J. A. (1999). Teacher-student interaction in urban at-risk classrooms: Differential behavior, relationship quality, and student satisfaction with school. The Elementary School Journal, 100(1), 57-70. doi:10.1086/461943.
• Baker, J. A., Dilly, L. J., Aupperlee, J. L. ve Patil, S. A. (2003). The developmental context of school satisfaction: Schools as psychologically healthy environments. School Psychology Quarterly, 18(2), 206. doi:10.1521/scpq.18.2.206.21861 .
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (12.Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Durmaz, A. (2008). Liselerde okul yaşam kalitesi (Kırklareli İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi.
• Döş, İ. (2013). Mutlu okul. Eğitim ve Bilim, 38(170), 266-280.
• Erkan, S. ve Kaya, A. (Ed.) (2015). Deneysel olarak sınanmış grupla psikolojik danışma ve rehberlik programları. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Eryılmaz, A. (2009). Ergen öznel iyi oluş ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 975-989.
• Ferguson, Y. L., Kasser, T. ve Jahng, S. (2011). Differences in life satisfaction and school satisfaction among adolescents from three nations: The role of perceived autonomy support. Journal of Research on Adolescence, 21(3), 649-661. doi:10.1111/j.1532- 7795.2010.00698.x.
• Friedman, B. A., Bobrowski, P. E. ve Geraci, J. (2006). Parents' school satisfaction: ethnic similarities and differences. Journal of Educational Administration, 44(5), 471-486. doi:10.1108/09578230610683769.
• Friedman, B. A., Bobrowski, P. E. ve Markow, D. (2007). Predictors of parents' satisfaction with their children's school. Journal of Educational Administration, 45(3), 278-288. doi:10.1108/09578230710747811.
• Gould, J. A. (2009). The relationship between family structure and parental involvement in the education of middle-school students and the students' satisfaction with school. Unpublished Doctoral Dissertation, Central Michigan University.
• Huebner, E. S. (1994). Preliminary development and validation of a multidimensional life satisfaction scale for children. Psychological Assessment, 6, 149–158. doi:10.1037/1040- 3590.6.2.149.
• Tian, L., Chen, H. ve Huebner, E. S. (2014). The longitudinal relationships between basic psychological needs satisfaction at school and school-related subjective well-being in adolescents. Social Indicators Research, 119(1), 353-372. doi:10.1007/s11205-013-0495-4.
• Işık, Ş. (Ed.) (2017). Okulda pozitif psikoloji uygulamaları. Ankara: Pegem Yayınları. Kalaycı, H. ve Özdemir, M. (2013). Lise öğrencilerinin okul yaşamının niteliğine ilişkin algılarının okul bağlılıkları üzerine etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(33), 293-315.
• Karaman-Kepenekçi, Y. ve Çınkır, Ş. (2006). Bullying among Turkish high school students. Child Abuse and Neglect, 30, 193-204. doi:10.1016/j.chiabu.2005.10.005.
• Myers, D. ve Deiner, E. (1995). Who is happy. Am Psychol Soc, 6, 1-19. doi:10.1111/j.1467 9280.1995.tb00298.x.
• OECD (2014). Education Indicators in Focus. http://www.oecd.org/education/skills-beyondschool/EDIF%202014--No21%20(eng).pdf Öksüz, Y., Demir, E. G. ve Öztürk, M. B. (2017). Roman çocukların okul doyumu düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Samsun İli Örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(33), 256-268. doi:10.16986/HUJE.2017029312
• Önder, F. C. ve Yılmaz, Y. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinde görülen kuraldışı davranışları yordamada yaşam doyumu ve anne-baba stillerinin rolü. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(3), 1737-1748.
• Randolph, J. J., Kangas, M. ve Ruokamo, H. (2009). The preliminary development of the children's overall satisfaction with schooling scale. Child Indicators Research, 2(1), 79-93. doi:10.1007/s12187-008-9027-1.
• Roh, S. Z. ve Park, M. (2015). The effects of students, parents, and teachers on school adjustment and the satisfaction of middle and high school students. Advanced Science and Technology Letters, 92, 22-25. doi:10.14257/astl.2015.92.05.
• Savaş, E, Taş, S., Duru, A. (2010). Matematikte öğrenci başarısını etkileyen faktörler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 11 (1) , 113-132 .
• Skallerud, K. (2011). School reputation and its relation to parents' satisfaction and loyalty. International Journal of Educational Management, 25(7), 671-686. doi:10.1108/09513541111172081.
• Telef, B. B. (2014). Çocuklar İçin Kapsamlı Okul Doyumu Ölçeği'nin Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(2), 478-490.
• Verkuyten, M. ve Thijs, J. (2002). School satisfaction of elementary school children: The role of performance, peer relations, ethnicity and gender. Social İndicators Research, 59(2), 203- 228. doi:10.1023/A:1016279602893.
• Yılmaz, K. (2007). İlköğretim okulu 6, 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin okul yaşamının niteliğine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 485-490.
• Youtube (2017). Sağır Kurbağa Hikaye. 12 Aralık 2017 tarihinde erişilmiştir. (https://www.youtube.com/watch?reload=9&v=kb1wwwcgj0g).
• Yurtal, F. ve Cenkseven, F. (2007). İlköğretim okullarında zorbalığın yaygınlığı ve doğası. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 1-13.
• Zullig, K. J., Huebner, E. S. ve Patton, J. M. (2011). Relationships among school climate domains and school satisfaction. Psychology in the Schools, 48(2), 133-145. doi:10.1002/pits.20532.