Silahlı Çatışma Bölgelerinde Saha Çalışması Nasıl Yapılır? Akademisyenler için Bir Yol Haritası Örneği

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 102 - 129, 31.01.2022

Başar Baysal

Öz

Terörizm konularında birincil veriye dayalı çalışmaların eksikliği düşünüldüğünde silahlı çatışma bölgelerinde daha fazla saha çalışması yapılması ihtiyacı kendini göstermektedir. Bu çalışma okuyuculara silahlı çatışma bölgelerinde icra edilecek olan saha çalışmaları ile ilgili bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Çalışmada saha çalışması ile ilgili olan genel bilgiler 2020-2021 tarihleri arasında Kolombiya’da icra edilen saha çalışmasında edinilen tecrübeler ile desteklenerek sunulmuştur. Çalışmanın birinci bölümünde silahlı çatışma bölgelerinde neden saha çalışmaları yapılması gerektiği ve bunun faydaları ortaya konulmuştur. İkinci olarak saha çalışmalarında kullanılabilecek katılımcı gözlem, mülakat ve odak grup çalışması yöntemleri incelenmiş ve bunların silahlı çatışma bölgeleri uygulanması ile ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Saha çalışmaları insanla doğrudan temas kurulan çalışmalar olduğundan araştırma etiği konusu da önem kazanmaktadır. Bu sebeple çalışmanın üçüncü bölümünde silahlı çatışma bölgelerinde icra edilecek saha çalışmalarında dikkat edilmesi gereken etik konular tartışılmış ve etik kurul süreçleri ile ilgili pratik bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Son olarak silahlı çatışma bölgelerinde yapılacak saha çalışmalarında karşılaşılabilecek tehlikeler ve bu tehlikelere karşı alınabilecek güvenlik tedbirleri konusu yukarıda belirtilen saha çalışmasında edinilen tecrübeler ışığında incelenmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda okuyuculara bu konuda bir fikir vermek adına araştırmacıların güvenliği, katılımcıların güvenliği ve toplanan verilerin güvenliği konularında ilgili saha çalışmasında alınmış olan tedbirler açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Saha Çalışması, Silahlı Çatışma, Odak Grup, Mülakat, Katılımcı Gözlem, Kolombiya, FARC

Kaynakça

• Adler, P. A. ve Adler, P. (1987). Membership Roles in Field Research, CA Sage.
• Ashworth P.D. (1995). The Meaning of “Participation” in Participant Observation. Qualitative Health Research, 5(3), ss. 366-387.
• Baysal, B. (2021). Kolombiya’da Çatışma ve Barış: FARC. TERAM. Erişim tarihi: 06 Aralık 2021. https://www.teram.org/Icerik/kolombiya-da-catisma-ve- baris-farc-174.
• Becker, H.S. ve Geer, B. (1958). Participant observation and interviewing: a rejoinder. Human Organization. 17(2), ss. 39–40.
• Bhattacharya, S. (2014). Institutional Review Board and International Field Research in Conflict Zones. Political Science & Politics, 47(4), ss. 840- 844.
• Burgess, R.G. (1984). In the Field: An Introduction to Field Research. Routledge.
• Carpenter, C. (2012). You Talk of Terrible Things So Matter-of-Factly in This Language of Science: Constructing Human Rights in the Academy. Perspectives on Politics, 10 (2), ss. 363–83.
• Charles, M., Baysal, B., ve Forero, J.D. (2020). A Criminal PeaceMAping the Murders of Ex-FARC Combatants, ACCO Series. Erişim tarihi: 01 Aralık 2021. https://www.urosario.edu.co/Documentos/Facultad-de-Ciencia-Politica-Gobierno-y- Relacione/Observatorios/Crimen-organizado/DOCUMENTOS_OCCO_2_A_Criminal_Peace- 18-nov- min.pdf
• Cronin, A.K. (2006). How al Qaeda Ends. International Security, 31(1), ss. 7-48.
• Darlington Y. ve Scott, D. (2002). Qualitative research in practice Stories from the field. Allen & Unwin
• Denzin, N.K. (1970). The Research Act. Aldine.
• Dolnik, A. (2011). Conducting field research on terrorism: A brief primer. Perspectives on Terrorism, 5(3), ss. 3-35.
• Douglas, J.D. (1976). Investigative Social Research. Sage.
• Gold, R. L. (1958). Roles in sociological field observation. Social Forces, 36, ss. 217–23.
• Guillemin, M. ve Gillam, L. (2004). Ethics, Reflexivity, and ‘Ethically Important Moments’ in Research. Qualitative Inquiry, 10 (2), ss. 261–80.
• Mack, N., Woodsong, C., Macqueen, K.M., Guest, G., Namey, E. (2005). Qualitative Research Methods: A Data Collector’s Field Guide. Family Health International.
• Morgan, D. L. (1997). Focus Groups as Qualitative Research, 2’nci Baskı. Sage.
• Ranstorp, M. (2007). Mapping Terrorism Research: State of the Art, Gaps and Future Directions. Routledge.
• Reid, E. (1993). Terrorism Research and the Diffusion of Ideas, Knowledge and Policy, (6), ss, 17-37.
• Schmid, A. P. (Ed.) (2011). The Routledge Handbook of Terrorism Research. Routledge.
• Schuurman, B. (2020). Research on Terrorism, 2007–2016: A Review of Data, Methods, and Authorship. Terrorism and Political Violence, 32(5), ss. 1011-1026.
• Schwartz, H. ve Jacobs, J. (1979). Qualitative Sociology: A Method to the Madness. The Free Press.
• Schwartz, M.S. ve Schwartz, C.G. (1955). Problems in participant observation. American Journal of Sociology, 60(4), ss. 343–53.
• Silke, A. (2004). Research on Terrorism. Frank Cass.
• Spradley, J. P. (1980). Participant Observation. Holt, Rinehart & Winston.
• Stacey, M. (1969). Methods of Social Research. Pergamon.
• Zweig, F. (1948). Labour, Life and Poverty. Gollancz.