Ergenlerin Okula Aidiyet Duyguları ve Başa Çıkma Stratejilerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 3, 815 - 834, 24.09.2020

Özge Akıncı Gökdal , Betül Düşünceli

https://doi.org/10.24315/tred.647828

Cited By: 1

Öz

Araştırma ergenlerin
okula aidiyet duyguları ve başa çıkma stratejilerini belirlemeyi
amaçlamaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu Kırklareli’nin Lüleburgaz
ilçesinde üç farklı türde devlet okulunda öğrenim gören 1214 öğrenci (738 kız,
476 erkek) oluşturmaktadır. Veriler Okula Aidiyet Duygusu Ölçeği, Ergenler İçin
Başa Çıkma Stratejileri Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formuyla toplanmıştır. Veriler
sosyal bilimler için kullanılan istatistik paket programı ile analiz edilmiştir.
Ergenlerin okula aidiyet duygusu boyutu ile aktif başa çıkma boyutu arasında
orta düzeyde pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki
bulunmuştur.  Ergenlerin okula aidiyet
duygusu boyutu ile kaçınan başa çıkma ve olumsuz başa çıkma boyutları arasında
negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı ancak düşük düzeyde bir ilişki
bulunmaktadır. Ergenlerin reddedilmişlik duygusu boyutu ile aktif başa çıkma
boyutu arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı ancak düşük düzeyde
bir ilişki bulunmuştur. Ergenlerin reddedilmişlik duygusu boyutu ile kaçınan
başa çıkma ve olumsuz başa çıkma boyutları arasında pozitif yönde istatistiksel
olarak anlamlı ancak düşük düzeyde bir ilişki bulunmaktadır. Okula ait olma
değişkeninde cinsiyet, okul türü, sınıf düzeyi, algılanan akademik başarı
düzeyi ve lise seçim sürecine; başa çıkma değişkeninde okul türü, sınıf düzeyi,
algılanan akademik başarı, lise seçim sürecine göre anlamlı fark saptanmıştır.
Bulgular alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ergen, okula aidiyet, başa çıkma

Kaynakça

• Adams, J.F. Ergenliği anlamak. J.F. Adams (Ed) Ergenliği anlamak (13-47) (Çev. A. Dönmez) B. Onur (Ed.). Ankara: İmge Yayınevi, 1995.
• Adelabu, D. H. (2007). Time perspective and school membership as correlates to academic achievement among african american adolescents. Adolescence, 42, 525-539.
• Ağargün, M. Y., Befliroğlu, L., Kıran, Ü. K., Özer, Ö. A. ve Kara, H. (2005). COPE (Başa çıkma tutumlarını değerlendirme ölçeği): psikometrik özelliklere ilişkin bir ön çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6, s. 221-226.
• Alaca, F. (2011). İki dilli olan ve olmayan öğrencilerde okul yaşam kalitesi algısı ve okula aidiyet duygusu ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.
• Altınsoy, F. (2016). Ergenlerde okula aidiyet duygusunun yordayıcısı olarak yaşam amaçları ve bağlanma stilleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Altınsoy, F. ve Karakaya Özyer, K. (2018). Liseli ergenlerde okula aidiyet duygusu: umutsuzluk ve yalnızlık ile ilişkileri. İlköğretim Online. 17(3). 1751-1764.
• Alver, B. (2005). Üniversite öğrencilerinin problem çözme becerileri ve akademik başarılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 21(2), 75-88.
• Altıok S. (2011). Üniversite öğrencilerinin utangaçlık ve başa çıkma stratejileri ilişkilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Arastaman, G. (2006). Ankara ili lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık durumlarına ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Arıkan G. (2015). Spor lisesi ve Anadolu Lisesi öğrencilerinde okula aidiyet duygusu ve okul yaşam kalitesinin incelenmesi: Güneydoğu Anadolu Bölgesi örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Ashford, M. W. (1997) . Preventing school violence by building connect edness: a local initiative. Medicine Confilictand Survival,13, 57-62.
• Aydoğdu T. (2013). Bağlanma stilleri, başa çıkma stratejileri ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Balıkcı A. (2010). Antisosyal kişilik bozukluğunda kendine zarar verme davranışı, disosiyatif Tıp Akademisi, Askeri Tıp Fakültesi, İstanbul.yaşantılar ve başa çıkma tutumları. Yayımlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi. Gülhane Askeri
• Bahadır, A. (1994). Ergenlik döneminde dini şüphe ve tereddütler. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Bedel, A., Işık, E. ve Hamarta, E (2014). Ergenler için başa çıkma ölçeğinin (EBÇÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 227-235.
• Bedel, A. ve Ulubey, E. (2015). Ergenlerde başa çıkma stratejilerini açıklamada bilişsel esnekliğin rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 291-300.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik. (1. Baskı). (çev. İ. Deniz ve E. Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Booker, K. C. (2004). Exploring school belonging and academic achievement in african american adolescents. Curriculum and Teaching Dialogue, 6 (2), 131-143.
• Bellici, N. (2015). Ortaokul Öğrencilerinde Okula Bağlanmanın Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 15(1), 48-65.
• Capps, M. A. (2003). Characteristics of a sense of belonging and ıts relationship to academic achievement of students in selected middle schools in region ıv and vı educational service centers. Unpublished Doctoral Dissertation, A&M University, Texas.
• Çiftci, S. (2015). Ergenlik dönemindeki öğrencilerin asilik davranışları ile siber zorba ve siber mağdur olma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, A. (2015). Ortaöğretim öğrencilerinin kural dışı davranış göstermelerinde öğretim hayatlarını denetleyememe inancı, özsaygı ve okula aidiyet duygularının rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Doğan, T., Sapmaz, F. ve Totan, T. (2011). Beden imgesi baş etme stratejileri ölçeğinin Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12: 121-129.
• Eroğlu, E. (2001). Ailenin çocuklarda problem çözme becerisi üzerine etkisi: Adapazarı Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Ersanlı, K. , Koçyiğit, M. (2013). Ait olma ölçeğinin psikometrik özellikleri. Turkish Studies. 8(12); 751-764.
• Eryılmaz, A. (2009). Ergenlik döneminde stres ve başa çıkma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 20-37.
• Fredericks, J. A., Blumenfeld, P. C., ve Paris, A. H. (2004). School engagement: potential of the concept, and state of the evidence. Review of Educational Research, 74 (1), 59-109.
• Finn, J. (1989). Withdrawing from school. Review of Educational Research, 59, 117-142.
• Gallagher J.M ve Mansfeild, R.S. (1995) Ergenlikte bilişsel gelişim J.F. Adams (Ed) Ergenliği anlamak (49-80) (Çev. Demet Öngen) B. Onur (Ed.). Ankara: İmge Yayınevi.
• Geçtan, E. (1999). Psikanaliz ve sonrası 6.Basım İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Günalan N. (2018). Ortaokul öğrencilerinin okul yaşam kalitesini, okula aidiyet duygunu ve okul iklimini neler etkilemektedir? Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Goodenow, C. (1993).The Psychological sense of school membership among adolescents: scale development and educational correlates. Psychology in the Schools, 30, 79-90.
• Gökşen F., Yükseker D., Alnıaçık A. ve Zenginobuz Ü. (2011). Kız teknik ve meslek liseleri kapsamlı değerlendirme notu. İstanbul: Koç Üniversitesi Sosyal Politika Merkezi
• Hagborg, W. J. (1994). An exploration of school membership among middle and high school students. Journal of Psychological Assessment, 12, 312-323.
• Hallinan, M. T. (2008). Teacher influences on students' attachment to school. Sociology of Education, 81, 271-283.
• İhtiyaroğlu, N. ve Demir, E. (2015). Farklı denetim odağına sahip öğrencilerin okula bağlılık düzeylerinin incelenmesi. KSBD, Hüseyin Hüsnü Tekışık Özel Sayısı 1(7), 281-295.
• Karasar, N. (2008) Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler, 3A Araştırma Eğitim, Danışmanlık Ltd. Şti. , Ankara
• Kılıçoğlu G. (2014). İngiltere’deki öğretmenlerin çok kültürlü öğretim yeterlilikleri ile türk öğrencilerin kültürleşme tercihlerinin okula aidiyet duygusu ve akademik başarıyla ilişkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir
• Kulaksızoğlu, A. (2004). Ergenlik psikolojisi. Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Kurt T. (2013). Ebeveynleri boşanmış ergenlerin yılmazlık, benlik saygısı, başa çıkma ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi: yılmazlığın aracı rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2013). Ortaöğretim kurumları yönetmeliği. 07.09.2013 tarihli ve 28758 sayılı Resmi Gazete.
• Mumcu Y. H. , Mumcu İ. ve Aktaş C. M. (2012). Meslek lisesi öğrencileri için matematik. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1(2); 180-195.
• Nichols, S. L. (2008). An exploration of students’s belongingness beliefs in one middle school. The Journal of Experimental Education, 76(2), 145–169.
• Oluğ F. (2011). Erinlik dönemindeki öğrencilerde dini tutum ve davranışlar (sakarya örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi; Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Osterman, F. K. (2000). Students' need for belonging in the school community. Review of Educational Research, 70 (3), 323-367.
• Öngen, D. (2002). Ergenlerde sorunlarla başa çıkma davranışları. Eğitim ve Bilim, 27(125), 54-61
• Özer, İ. (2001). Ergenlerin stres yaşantılarında kullandıkları başa çıkma stratejilerinin benlik imajı ile ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Özgök A. (2013). Ortaokul öğrencilerinde okula aidiyet duygusunun arkadaşlarla bağlılık düzeyinin ve empatik sınıf atmosferi algısının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Özdemir, S. , Sezgin, F. , Şirin, H. , Karip, E. ve Erkan S. (2010). İlköğretim öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 38 (1); 213-224.
• Sarı, M. (2011). Adaptation of the psychological sense of school membership scale to Turkish. Global Journal of Human Social Science. 15(2), 59-64.
• Sarı, M. (2012). Lise öğrencilerinde okula aidiyet duygusu. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,1,147-160.
• Spirito, A., Stark, L.J., ve Williams, C. (1988). Development of a brief coping checklist for use with pediatric populations. Journal of Pediatric Psychology, 13(4), 555-574.
• Türküm, A.S., Kızıltaş, A. ve Sarıyer, A. (2004). Anadolu üniversitesi psikolojik danışma ve rehberlik merkezinin hedef kitlesinin psikolojik ihtiyaçlarına ilişkin ön çalışma. Türk PDR Dergisi, 21, 15-27.
• Uygur, S. S. (2017). Ergenlerin bilinçli farkındalığının yordanmasında başa çıkma stilleri, empati ve duygusal düzenlemenin rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Yavuzer, H. (2007). Çocuk Psikolojisi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Yenidünya, A. (2005). Lise öğrencilerinde rekabetçi tutum, benlik saygısı ve akademik başarı ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, A. , Hacıhasanoğlu, R. , Karakurt, P. ve Türkleş, S. (2011). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri ve etkileyen faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 8 (1), 905-921
• Yörükoğlu, A. (2000). Gençlik çağı, İstanbul: Özgür Yayınları.