STEM ROL KİMLİKLERİ ÖLÇEĞİNİN TÜRK KÜLTÜRÜNE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 356 - 367, 31.01.2024

Emine Eren , İlbilge Dökme

https://doi.org/10.24315/tred.1366457

Öz

Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencileri için geliştirilen STEM rol kimlikleri ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanmasıdır. Ölçeğin Türkçe formunun geçerlik ve güvenilirliğine ilişkin veriler 2022-2023 eğitim öğretim yılında Ankara ilinde öğrenim gören 225 ortaokul öğrencisinin katılımı ile elde edilmiştir. Orijinal ölçme aracında STEM rol kimliği dört faktörlü yapıya sahiptir. Ölçeğin Türk kültürüne uyarlanmış formunun da benzer yapıya sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. DFA sonucunda orijinal ölçme aracı ile benzer şekilde dört faktörü yapı mükemmel ve iyi uyum değerleri ile doğrulanmıştır. Ölçeğin güvenirliğini test etmek için Cronbach Alpha katsayısı hesaplanmıştır. Ölçeğin güvenirliği 0,90 olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak STEM çalışmalarına kimlik perspektifinden bakmaya olanak sağlayacak geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı elde edilmiştir. Bu çalışma sonucunda STEM rol kimliği hakkında daha fazla araştırmaya kapı aralayacak nicel bir ölçme aracı ulusal literatüre kazandırılmıştır. Bu ölçme aracı, ortaokul öğrencilerinin STEM’i ne kadar kendileri ile ilişkilendirdikleri ve özdeşleştirdikleri hakkında daha fazla bilgiye sahip olma imkanı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

STEM, Kimlik, Rol Kimliği

Kaynakça

• Adams, W.K., Perkins, K.K., Podolefsky, N.S., Dubson, M., Finkelstein, N.D., & Wieman, C.E. (2006). New instrument for measuring student beliefs about physics and learning physics: The Colorado Learning Attitudes about Science Survey. Physical Review Special Topics—Physics Education Research, 2, 1– 14.
• Archer, L., DeWitt, J., Osborne, J., Dillon, J., Willis, B., & Wong, B. (2010). “Doing” science versus “being” a scientist: Examining 10/11-year-old schoolchildren’s constructions of science through the lens of identity. Science Education, 94, 617–639. https://doi.org/10.1002/sce.20399
• Burke, P. (2020). Identity. In P. Kivisto (Ed.), The Cambridge Handbook of Social Theory (pp. 63-78). Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/9781316677452.005
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Carlone, H.B., & Johnson, A. (2007). Understanding the science experiences of successful women of color: Science identity as an analytic lens. Journal of Research in Science Teaching, 44(8), 1187– 1218.
• Chen, S., & Wei, B. (2022). Development and Validation of an Instrument to Measure High School Students’ Science Identity in Science Learning. Research in Science Education 52, 111–126. https://doi.org/10.1007/s11165-020-09932-ychen
• Cohen, S. M., Hazari, Z., Mahadeo, J., Sonnert, G., & Sadler, P. M. (2021). Examining the effect of early STEM experiences as a form of STEM capital and identity capital on STEM identity: A gender study. Science Education, 105(6), 1126-1150.
• Cribbs, J. D., Hazari, Z., Sonnert, G., & Sadler, P. M. (2015). Establishing an explanatory model for mathematics identity. Child Development, 86(4), 1048-1062.
• Davis, J. L., Love, T. P., & Fares, P. (2019). Collective Social Identity: Synthesizing Identity Theory and Social Identity Theory Using Digital Data. Social Psychology Quarterly, 82(3), 254–273. https://doi.org/10.1177/0190272519851025
• Doğan D.C. & Aybek, E., C. (2021). R-shiny ile psikometri ve istatistik uygulamaları. Etkileşimli E-Kitap. Pegem: Ankara.
• Dou, R., Hazari, Z., Dabney, K., Sonnert, G., & Sadler P. (2019). Early informal STEM experiences and STEM identity: The importance of talking science. Science Education. 103, 623–637. https://doi.org/10.1002/sce.21499
• Ercan, İ., & Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
• Galanti, T. M., & Holincheck, N. (2022). Beyond content and curriculum in elementary classrooms: conceptualizing the cultivation of integrated STEM teacher identity. International Journal of STEM Education, 9(1), 1-10.
• Gee, J.P. (2000). Identity as an analytic lens for research in education. Review of Research in Education, 25, 99– 125.
• Godwin, A., Potvin, G., Hazari, Z., & Lock, R. (2016). Identity, critical agency, and engineering: An affective model for predicting engineering as a career choice. Journal of Engineering Education, 105(2), 312– 340. https://doi.org/10.1002/jee.20118
• Hambleton, R., Charles, M., & Spielberger D. (2017). Eğitimde ve psikolojide kullanılan testlerin kültürlerarası değerlendirme amacıyla uyarlanması (N. Koç., & A.Yıldırım Çev.) Ankara: Pegem Akademi.
• Hazari, Z., Sadler, P. M., & Sonnert, G. (2013). The science identity of college students: Exploring the intersection of gender, race, and ethnicity. Journal of College Science Teaching, 42(5), 82– 91.
• Hazari, Z., Sonnert, G., Sadler, P. M., & Shanahan, M.-C. (2010). Connecting high school physics experiences, outcome expectations, physics identity, and physics career choice: A gender study. Journal of Research in Science Teaching, 47(8), 978– 1003. https://doi.org/10.1002/tea.20363
• Henze, N., & Zirkler, B. (1990). A class of invariant consistent tests for multivariate normality. Communications in statistics-Theory and Methods, 19(10), 3595-3617.
• . Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008). Evaluating Model fit: A Synthesis of the Structural Equation Modelling Literature. 7th European Conference on Research Methodology for Business and Management Studies, 195–200.
• Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
• Kelly, R., Garr, O. M., Leahy, K., & Goos, M. (2020). An investigation of university students and professionals’ professional STEM identity status. Journal of Science Education and Technology, 29(4), 536-546. https://doi.org/10.1007/s10956-020-09834-8
• Koğar, H., & Yılmaz-Koğar, E. (2015). Comparison of different estimation methods for categorical and ordinal data in confirmatory factor analysis. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 6(2).
• Lockhart, M. E., Kwok, O. M., Yoon, M., & Wong, R. (2022). An important component to investigating STEM persistence: the development and validation of the science identity (SciID) scale. International Journal of STEM Education, 9(1), 1-17.
• Maltese, A. V., & Tai, R. H. (2010). Eyeballs in the fridge: Sources of early interest in science. International Journal of Science Education, 32(5), 669–685. https://doi.org/10.1080/09500690902792385
• Mc Donald, M. M., Zeigler-Hill, V., Vrabel, J. K., & Escobar, M. (2019). A single-item measure for assessing STEM identity. In Frontiers in Education (p. 78). Frontiers.
• Pattison, S., Gontan, I., Ramos-Montañez, S., Shagott, T., Francisco, M., & Dierking, L. (2020). The identity-frame model: A framework to describe situated identity negotiation for adolescent youth participating in an informal engineering education program. Journal of the Learning Sciences, 29(4-5), 550-597.
• Paul, K. M., Maltese, A. V., & Valdivia, D. (2020). Development and validation of the role identity surveys in engineering (RIS-E) and STEM (RIS-STEM) for elementary students. International Journal of STEM Education, 7, Article 45. https://doi.org/10.1186/s40594-020-00243-2
• Schumachere, R., & Lomax, R. (2004). A Beginner’s guide to structual equation modelling. London: Lawrence Erlbaum Assocıates, Publıshers.
• Starr, C. R., Hunter, L., Dunkin, R., Honig, S., Palomino, R., & Leaper, C. (2020). Engaging in science practices in classrooms predicts increases in undergraduates' STEM motivation, identity, and achievement: A short-term longitudinal study. Journal of Research in Science Teaching, 57(7), 1093– 1118. https://doi.org/10.1002/tea.21623
• Stets, J. E., & Burke, P. J. (2000). Identity theory and social identity theory. Social psychology quarterly, 224-237.
• Stets, J. E., & Serpe, R. T. (2013). Identity Theory. Handbooks of Sociology and Social Research, 31–60. doi:10.1007/978-94-007-6772-0_2
• Singer, A., Montgomery, G., & Schmoll, S. (2020). How to foster the formation of STEM identity: studying diversity in an authentic learning environment. International Journal of STEM Education, 7(1), 1-12.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik, (1. Baskı sy.112). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics (5. edition). Boston: Allyn and Bacon.
• Tai, R.H., Liu, C.Q., Maltese, A.V., & Fan, X. (2006). Planning early for careers in science. Science, 312, 1143– 1144.
• Tajfel, H. (1974). Social identity and intergroup behaviour. Social Science İnformation, 13(2), 65-93.
• Tavakol, S., Dennick, R., & Tavakol, M. (2011). Psychometric properties and confirmatory factor analysis of the Jefferson Scale of Physician Empathy. BMC medical education, 11(1), 1-8.