Factors Affecting the Preference of Market Branded Local Products: An Application on Food Products

Yıl 2023, Cilt: 37 Sayı: 4, 266 - 280, 15.10.2023

Şükrü Yapraklı , Ayça Nur Kıcı

Öz

In today's enhanced competitive conditions, retailers use their own brands to understand and cater to consumers' needs and demands based on their close relationships with consumers in order to survive. The products produced in this way are called market branded products. It is seen that local food products are also included in the market brands, which have a wide product range from cleaning products to personal care, from kitchen tools to food products. The aim of this study was to determine the factors affecting the consumers' preference for market brand local food products. In accordance with this purpose, the literature was examined and the scales taken from different studies were revised in accordance with the research topic, and a model was cre- ated. The model created consists of the features and quality of the products, the branding and promotion dimension, the distribution and pricing dimension, the emotional dimension, and the product dimensions. In order to determine the effects of these dimensions on the preference of market brand local products, data were collected by online survey method, and a total of 394 surveys were evaluated. The data obtained as a result of the survey application were analyzed in the Statistical Package for the Social Sciences 20.0 statistical program. As a result of the analysis, it has been determined that the features and quality of the product, the branding and promotion dimension, the distribution and pricing dimension, the emotional dimension, and the product dimension have a positive effect on the preference of market brand local products.

Anahtar Kelimeler

Local products, private labels, product preference

Market Markalı Yerel Ürünlerin Tercih Edilmesini Etkileyen Faktörler: Gıda Ürünleri Üzerinde Bir Uygulama

Öz

Günümüzde artan rekabet koşulları içerisinde perakendeciler ayakta kalabilmek için tüketicilerle olan sıkı ilişkilerine dayanarak onların istek ve ihtiyaçlarını anlama ve tatmin etmek amacıyla kendi markalarını kullanmaktadır. Bu şekilde üretilen ürünlere market markalı ürünler denilmektedir. Temizlik ürünlerinden kişisel bakıma, mutfak araç gereçlerinden gıda ürünlerine kadar geniş bir ürün yelpazesine sahip olan market markalarına yerel gıda ürünlerinin de dâhil edildiği görülmek- tedir. Bu çalışmada tüketicilerin market markalı yerel gıda ürünlerini tercih etmelerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla literatür incelenip farklı çalışmalardan alınan ölçekler araştırma konusuna uygun bir şekilde revize edilip bir model oluşturulmuştur. Oluşturulan model; ürünlerin özellikleri ve kalitesi, markalama ve tutundurma boyutu, dağıtım ve fiyatlan- dırma boyutu, duygusal boyut ve ürün boyutlarından oluşmaktadır. Bu boyutların market markalı yerel ürünlerin tercih edilmeleri üzerindeki etkilerinin tespit edilmesi amacıyla online anket yön- temiyle veriler toplanmış olup toplam 394 anket ile değerlendirme yapılmıştır. Anket uygulaması sonucunda elde edilen veriler SPSS 20,0 istatistik programında analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda ürünün özellikleri ve kalitesinin, markalama ve tutundurma boyutunun, dağıtım ve fiyatlandırma boyutunun, duygusal boyutun ve ürün boyutunun market markalı yerel ürünlerin tercih edilmesinde olumlu bir etkiye sahip oldukları saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Market markaları, yerel ürünler, ürün tercihi

Kaynakça

• Ailawadi, K. L., Neslin, S. A., & Gedenk, K. (2001). Pursuing the value-con- scious consumer: Store brand versus national brand promotions. Journal of Marketing, 65(1), 71–89. [CrossRef]
• Akın, M., Çiçek, R., & Demirer, O. (2009). Tüketici algılamalarının market markalı ürün tercihlerindeki etkisinin belirlenmesi: Niğde ilinde bir uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 129–144.
• Akın, M., & Yoldaş, A. (2010). Tüketicilerin psikografik özelliklerinin market markalı ürün satın alma eğilimlerine etkisi. Akademik Bakış Dergisi, 22, 1–18.
• Albayrak, M., & Dölekoğlu, C. (2006). Gıda perakendeciliğinde market markalı ürün stratejisi. Akdeniz İİBF Dergisi, Sayı, 11, 204–218.
• Bölüktepe, F. E., & Yılmaz, S. (2006). Tüketicilerin bal satın alma davranış ve alışkanlıklarını etkileme sürecinde markanın önemini belirlemeye yönelik bir araştırma. Uludağ Arıcılık Dergisi, 6(4), 135–142.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı, kuram ve uygulamada eğitim yönetimi. Güz, 32, 470–48.
• Cop, R., & Türkoğlu, S. (2008). Market markalı ürünlerle ilgili tüketici tutumları üzerine bir araştırma. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 70–90.
• Doğanlı, B. (2021). Market markalı ürünlerin marka algısı ve tüketici küme- leri. Fiscaoeconomia, 5(1), 324–342. [CrossRef]
• Duru, S., & Seçer, A. (2019). Geleneksel gıda ürünlerini satın alma davranışları ve tutumları: Mersin ili örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 50(1), 1–10. [CrossRef]
• Fettahlıoğlu, H. S. (2008). Tüketicilerin satın alma davranışlarında özel markaların tüketici tutumları üzerine etkileri (Tez No: 227067). [Dok- tora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi. Gavcar, E., & Didin, S. (2007). Tüketicilerin “perakendeci markalı” ürünleri satın alma kararlarını etkileyen faktörler: Muğla il merkezinde bir araştırma. ZKÜ sosyal bilimler enstitüsü dergisi, 3(6), 21–32.
• Guerrero, L., Guàrdia, M. D., Xicola, J., Verbeke, W., Vanhonacker, F., Zakowska-Biemans, S., Sajdakowska, M., Sulmont-Rossé, C., Issan- chou, S., Contel, M., Scalvedi, M. L., Granli, B. S., & Hersleth, M. (2009). Consumer-driven definition of traditional food products and innova- tion in traditional foods. A qualitative cross-cultural study. Appetite, 52(2), 345–354. [CrossRef]
• Kwon, K., Lee, M., & Jin Kwon, Y. (2008). The effect of perceived product characteristics on private brand purchases. Journal of Consumer Marketing, 25(2), 105–114. [CrossRef]
• Leitow, D., & Jader, K. (2005). Einstellungen und Kaufverhalten bei region- alen Lebensmitteln - Ergebnisse empirischer Untersuchungen in Deutschland und Polen.
• In K. Hagedorn, U. J. Nagel, & M. Odening (Eds.), Schriften für Wirtschafts- und Sozialwissenschaften des Land- baues e.V., Vol. 40. Umwelt- und Produktqualität im Agrarbereich (Vol. 40, pp. 203–213). Landwirtschaftsverlag.
• Lök, H., & Yıldız, S. (2015). Yerel ürünlerin teşviki ve finansmanı, Bolu ilinin desteklerden yararlanma potansiyeli. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(15), 157–178.
• Martines, E., & Montaner, T. (2008). Characterization of Spanish store brand consumers. International Journal of Retail and Distribution Management, 6(6), 477–493.
• Miquel, S., Caplliure, E. M., & Aldas-Manzano, J. (2002). The effect of per- sonal involvement on the decision to buy store brands. Journal of Product and Brand Management, 11(1), 6–18. [CrossRef]
• Obermiller, C., & Spangenberg, E. R. (1989). Exploring the effects of coun- try of origin labels: An information processing framework. Advances in Consumer Research, 16, 454–459.
• Okutan, S., Bora, B., & Altunışık, R. (2013). Keşifsel satın alma eğilimleri ve bu eğilimlerin plansız, kompülsif ve hedonik satın alma tarzlarıyla olan ilişkisinin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(3), 117–136.
• Özgül, E. (2004). Özel marka üretiminde üretici perakendeci bağlılığının işbirliği süreç ve performansa etkileri. Ege Akademik Bakış, 4(1), 144–155.
• Özkan, B., & Akpınar, M. G. (2003). Gıda perakendeciliğinde yeni bir açılım: Market markalı gıda ürünleri. Pazarlama Dünyası Dergisi, 17, 22–26.
• Schneider Kelemci, G., & Ceritoğlu, A. B. (2010). Yöresel ürün imajının tüketici satın alma davranışı ve yüksek fiyat ödeme eğilimi üzerindeki etkisi: İstanbul ilinde bir uygulama. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 3(6), 29–52.
• Thorelli, H. B., Lim, J. S., & Ye, J. (1989). Relative importance of country of origin, warranty, and retail store image on product evaluations. Inter- national Marketing Review, 6(1), 35–46. [CrossRef]
• Yalçın, B. (2013). Yöresel ürünlerin pazarlanması üzerine değerlendirmeler. Akdeniz Sanat, 6(11), 205–213.
• Yıldız, M. (2008). Perakendeci markalı ürünlere olan tüketici talebinin incelenmesi: Edirne örneği (Tez No: 240907). [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi.